TALÂT PAŞA SUİKASTININ BATI BASININDAKİ YANSIMALARI

Yıl 2025, Sayı: 77, 129 - 155, 16.05.2025

Tunay Şendal

Öz

Türk siyasal hayatının en tartışmalı siyasi figürlerinden birisi olan Mehmed Talât Paşa’nın sansasyonel bir siyasi aktör olarak anılmasındaki başat etken 1915 Ermeni olaylarının mesulü olarak gösterilmesi olmuştur. I. Dünya Savaşı sonrasında ülkeyi terk eden Mehmed Talât Paşa, Berlin’de uğradığı bir suikast sonucunda hayatını kaybederken Ermeni bir genç tarafından işlenen suikast, Osmanlı basınının olduğu kadar Batı basınının da ilgisini çekmiştir. Mehmed Talât Paşa suikastı Batı basınında, Paşa’nın iddia edilen Ermeni soykırımının baş mesulü olduğu ve bu mesuliyetin doğurduğu netice itibarıyla Ermeni bir genç tarafından intikam için öldürüldüğü kabulüyle yer almıştır. Özellikle Almanya, Fransa ve ABD basınında kaleme alınan suikast haberlerindeki yorumlar; bilgi, belge, kanıt ve tarafsız habercilikten uzak bir üslup çerçevesinde değerlendirilirken özünde bir Türk/Osmanlı karşıtlığı barındırarak günümüze kadar süregelen Ermeni soykırımı iddialarının Batı menşeili yazılı basın düzlemindeki kamusal algı zeminine önemli bir temel oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

TALAT PAŞA , TALAT PAŞA SUİKASTI , ERMENİ SOYKIRIMI , SOĞOMON TEİLİRİAN , BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI

Kaynakça

• Assassin Kills Talaat Pasha, Turk War Lord, New York Tribune, 16 Mart 1921.
• Assassinated in Berlin, Talaat Pasha Shot, New Zealand Herald, 16 Mart 1921.
• Babacan, Hasan. Mehmed Talat Paşa 1874 – 1921. Türk Tarih Kurumu, 2014.
• L’Ancien Grand Vizir Talaat Pacha a ete Assassine a Berlin, L’Action Française, 16 Mart 1921.
• L’Ancien Grand Vizir Talaat Pacha a ete Assassine a Berlin, L’Action Française, 16 Mart 1921.
• L’Ancien Grand Vizir Talaat Pacha a ete Assassine a Charlottenbourg, Le Petit Journal, 16 Mart 1921.
• Murder of Talaat an Armenian’s Revenge, The Evening Post, 4 Haziran 1921.
• Talaat Pacha Assassine en Allemagne par un Armenien, L’Homme Libre, 16 Mart 1921.
• Talaat Pascha Wurde Erschossen, Wiener Neueste Nachrichten, 16 Mart 1921.
• Talaat Pascha Wurde Von Einem Armenier Getötet, Neues Wiener Journal, 16 Mart 1921.
• Talaat Slayer Acquitted in Berlin Court, New York Tribune, 5 Haziran 1921.
• The Dream of The Dead Mother Inspired Talat's Murderer.’’, New York Tribune, 16 Mart 1921.
• Turk War Head is Murdered in Berlin Street, The Evening Star, 16 Mart 1921.
• Vision of Dead Mother İnspired Talaat Slayer, New York Tribune, 3 Temmuz 1921.
• Gauvain, Auguste. “L’Assassinat de Talaat Pacha’’, Journal des Debats, 17 Mart 1921.
• Arslan, Emir Şekip. Sürgünde Üç Ölüm. Truva Yayınları, 2004.
• Aslan, Ahmet. Türk Basınında Talat Paşa Suikastı ve Yansımaları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı, 2010.
• Babacan, Hasan. Mehmet Talat Paşa 1874- 1921 (Siyasi Hayatı ve İcraatı). TTK, 2005.
• Durdu, Mehmet Burak. "Osmanlı Devleti’nde Jön Türk Hareketinin Başlaması ve Etkileri". Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, no.14, 2003, ss. 293-294.
• Ihrig, Stefan. Justifying Genocide: Germany and the Armenians from Bismarck to Hitler. Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts, 2016.
• Işın, Semra. “Talât Paşa Suikastının Amerikan Basınındaki Yansımaları”. Tarih ve Gelecek Dergisi, 9. cilt, no.1, 2023, ss. 169-184.
• İslâm Ansiklopedisi, TDV, 2011, 319-323.
• May, Karl. Im Reiche des Silbernen Löwen. Karl -May-Verlag, 1898.
• Şıracıyan, Arşavir. Bir Ermeni Teröristinin İtirafları. 2.Basım, Kastaş Yayınevi, 2006.
• Talaat Pascha in Berlin Ermordet, Berliner Tageblatt, 15 Mart 1921.
• Talaat Pacha est Assassine pres de Berlin, Excelsior, 16 Mart 1921.
• L’Assassinat de Talaat Pacha, Le Temps, 16 Mart 1921.
• L’Assassinat de Talaat Pacha, Le Temps, 16 Mart 1921.
• Talaat Pacha a ete Assassine, L’Ouest Eclair, 16 Mart 1921.
• Talaat Pacha a ete Assassine, L’Ouest Eclair, 16 Mart 1921.
• Talaat Pacha est Assassine a Berlin, Le Radical, 16 Mart 1921.
• Talaat Pascha Wurde Getötet, Neue Zürcher Zeitung, 16 Mart 1921.
• Talaat Pascha Wurde Getötet, Berliner Morgenpost, 16 Mart 1921.
• Talaat Pascha Wurde Getötet, Neue Freie Presse, 16 Mart 1921.
• Talaat Pascha Wurde in Berlin Getötet, Germania, 16 Mart 1921.
• Talaat Pasha is Assassinated, The Evening World, 16 Mart 1921.
• Talaat Pasha Slain in Berlin Suburb, New YorkTimes, 16 Mart 1921.
• Another Assassination., Nelson Evening Mail, 17 Mart 1921, 1.
• Talaat Pasha Shot.’’, Hawera and Normanby Star, 17 Mart 1921.
• Talaat Pasha, The Evening Star, 17 Mart 1921.
• Talat (Paşa) Berlin’de Öldürüldü, Peyam-ı Sabah, 17 Mart 1921, 1.
• Talat Paşa Berlin’de Öldürüldü, İkdam, 17 Mart 1921, 1.
• Talat Paşa’yı Bir Ermeni Öldürdü, Akşam, 17 Mart 1921, 1.
• Kocam Talat Paşa, Milliyet, 25 Kasım 1982, 7.
• An Act of Revenge: Talaat Pasha Murdered, Waikato Times, 16 Mart 1921, 1.
• Talaat Pascha Wurde in Berlin Getötet, Vossische Zeitung, 16 Mart 1921.