The Role of Strategic Marketing Accounting in Achieving Sustainable Competitive Advantage

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 34 - 45, 20.01.2025

Musa Altın , Ümmü Altın

Öz

The rapid change process experienced in the world with globalization causes an intense competitive environment for almost all sector businesses.The success of businesses in this new and intense competitive environment depends on the businesses being different from other businesses, using their assets in the most effective way, creating value for their customers and reconsidering their strategies as well as their organizational structures.Businesses have used information, which is a strategic power element, to achieve these.Businesses operating in different sectors have provided and processed information on customer, competition, market and environment in order to ensure customer satisfaction and thus maintain sustainability, make strategic marketing decisions, achieve strategic marketing goals and ensure sustainable competitive advantage.While processing this information, businesses have used Strategic Marketing Accountingas a tool, which is an approach revealed by the effects between Accounting Information System and Marketing Information System.The purpose of this study is to address the role of Strategic Marketing Accounting in achieving sustainable competitive advantage of businesses. The most important intersection of Accounting Information System and Marketing Information System is product/service pricing activities and pricing is decided based on product/service cost information, but price alone cannot provide sustainable competitive advantage. For this purpose, the place and importance of Strategic Marketing Accounting in achieving sustainable competitive advantage is discussed. First, information about the Marketing Information System is given, then information about the Accounting Information System is given and the relationship between them is tried to be explained theoretically and the definition of Strategic Marketing Accounting and the importance of Strategic Marketing Accounting in terms of providing sustainable competitive advantage of today's businesses are mentioned.

Anahtar Kelimeler

Strategic marketing accounting, sustainable competition, customer value, brand value

Stratejik Pazarlama Muhasebesinin Sürdürülebilir Rekabet Üstünlüğünü Sağlamadaki Rolü

Öz

Küreselleşme ile dünyada yaşanan hızlı değişim süreci hemen hemen tüm sektör işletmeler için yoğun bir rekabet ortamının oluşmasına neden olmaktadır. Bu yeni ve yoğun rekabet ortamında işletmelerin başarılı olabilmesi, işletmelerin diğer işletmelerden farklı olmalarına, sahip oldukları varlıkları en etkin biçimde kullanmalarına, müşterileri için değer yaratabilmelerine ve örgütsel yapılarını ele aldığı kadar stratejilerini de yeniden ele almalarına bağlıdır. İşletmeler bunları sağlarken stratejik bir güç unsuru olan bilgiyi kullanmışlardır. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren işletmeler müşteri memnuniyetini sağlamak ve böylece sürdürülebilirliğini korumak, stratejik pazarlama kararları almak, stratejik pazarlama hedeflerine ulaşabilmek ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğünü sağlayabilmek için müşteri, rekabet, pazar ve çevreye ilişkin bilgileri sağlamış ve onları işlemişlerdir. İşletmeler sağlanan bu bilgileri işlerken Muhasebe Bilgi Sistemi ve Pazarlama Bilgi Sistemi arasındaki etkilerin ortaya koyduğu bir yaklaşım olan Stratejik Pazarlama Muhasebesi’ni bir araç olarak kullanmışlardır. Bu çalışmanın amacı, Stratejik Pazarlama Muhasebesi’nin işletmelerin sürdürülebilir rekabet üstünlüğünü sağlamada rolünü ele almaktır. Muhasebe Bilgi Sistemi ile Pazarlama Bilgi Sistemi’nin en önemli kesişim noktası ürün/hizmet fiyatlama faaliyetleridir ve fiyatlama ürün/hizmet maliyet bilgilerine dayalı olarak kararlaştırılır ancak tek başına fiyat sürdürülebilir rekabet üstünlüğünü sağlayamamaktadır. Bu amaçla Stratejik Pazarlama Muhasebesi’nin sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamadaki yeri ve önemi açısından ele alınmaya çalışılmıştır. İlk önce Pazarlama Bilgi Sistemi ile alakalı bilgilere yer verilmiş, saha sonra Muhasebe Bilgi Sistemi ile alakalı bilgilere yer verilerek aralarındaki ilişki teorik olarak açıklanmaya çalışılarak Stratejik Pazarlama Muhasebesi’nin tanımına ve günümüz işletmelerinin sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlaması açısından Stratejik Pazarlama Muhasebesi’nin önemine değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik pazarlama muhasebesi, sürdürülebilir rekabet, müşteri değeri, marka değeri

Kaynakça

• Akgemci T, Güleş HK (2009). İşletmelerde Stratejik Yönetim. Gazi Kitabevi.
• Akgün VÖ, Akgün A (2014). Marka ve marka değeri olgusu: marka değerinin tespitine yönelik bir uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 8: 1-13.
• Alagöz L, Alagöz A, Ceran MB (2013). Interaction of marketing informatıon system and accounting information system in competitive advantage: maıs model proposal. Proceedings of 8th Annual London Business Research Conference Imperial College, London, UK.
• Alper D, Aydoğan E (2017). Finansal bazlı marka değerinin firma performansı üzerine etkisi. International Journal of Academic Value Studies, 3(16): 141-155.
• Altunışık R (2013). Pazarlama bilgi sistemi ve pazarlama araştırması. Pazarlama ilkeleri. Anadolu Üniversitesi Yayını No:3012 Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1965.
• Badem C, Fırat D (2011). Temel pazarlama bileşenleri açısından muhasebe verilerinin kullanılması: pazarlama muhasebesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1): 77-101.
• Bakırtaş İ, Bakırtaş H (2008). Firmaların sürdürülebilir rekabet üstünlüğünün bir kaynağı olarak temel yetenek: genel bir değerlendirme. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19: 101-119.
• Bekçioğlu S, Kaderli Y, Köroğlu Ç, Sezer D (2013). A new cost accounting concept by the end of 20 century: strategic cost management. III International Conference on Luca Pacioli in Accounting History and III Balkans and Middle East Countries Conference on Accounting and Accounting History, İstanbul, Turkey.
• Bendle NT, Wang X (2017). Marketing accounts. International Journal of Research in Marketing, 34: 604–621.
• Ceran, Y (2009). Maliyet bilgilerine dayalı stratejik pazarlama kararları için stratejik pazarlama muhasebesi. Tablet Yayınları.
• Ceran Y, Bezirci M (2011). Pazarlama bilgi sistemi – muhasebe bilgi sistemi ilişkisine stratejik bir yaklaşım: stratejik pazarlama muhasebesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26: 103-115.
• Ceran Y, İnal ME (2004). Maliyet bilgileri temeline dayalı pazarlama kararları için pazarlama muhasebesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22: 63-83.
• Çam AV, Kalkan Y, Soydaş ŞS, Taşdemir SS (2018). Marka değeri ve firma değeri ilişkisi: finansal tabanlı bir model. The Journal of International Scientific Researches, 3(4): 203-207.
• Çetintürk İ (2017). Müşteri değeri, müşteri tatmini ve marka sadakati: Üniversite sosyal tesisleri üzerine bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi/Journal of Travel and Hospitality Management,14 (2): 93-109.
• Demir Y, Demirel ET (2011). Rekabet avantajı yaratmada entelektüel sermayenin önemi. "İŞ, GÜÇ" Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(1): 81-104.
• Demirhan D (2002). İşletmelerde stratejik bilgi sistemleri yönetimi ve rekabet üstünlüğü elde edilmesindeki rolü. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2: 117-124.
• Dinç E, Abdioğlu H (2009). İşletmelerde kurumsal yönetim anlayışı ve muhasebe bilgi sistemi ilişkişi: İMKB 100 şirketleri üzerine ampirik bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12: 157-184.
• Dinç E, Karakaya A (2014). Muhasebe bilgi sistemi ve kurumsallaşma düzeyi arasındaki ilişki’ye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 27: 21-50.
• Dinçer Ö (2004). Stratejik yönetim ve işletme politikası. Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Duman H, Yücenurşen M, Apak İ (2016). Pazarlama, muhasebe ve rekabet avantajı: müşteri muhasebesi – kavramsal bir değerlendirme. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8: 51-65.
• Düzgün Z (2015). Tüketicilerin pazarlama karması algısı ve satın alma tarzlarının müşteri memnuniyeti, markaya duyulan güven ve tüketici temelli marka değeri üzerine etkileri. (Yüksek Lisans), DoğuşÜniversitesi.
• Ekergil V (2017). Muhasebede Pazarlama Maliyetleri ve Müşteri Karlılık Analizi. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Fırat D, Badem AC (2008). Marka değerleme yöntemleri ve marka değerinin mali tablolara yansıtılması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38: 210-219.
• Göral R (2009). Sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlamak için stratejik teknoloji yönetimi ve otomotiv yan sanayi firmaları üzerine bir araştırma. (Doktora),Selçuk Üniversitesi.
• Gümüş Y (2009). Lojistik faaliyetlerin rekabet stratejileri ve işletme kârı ile olan ilişkisi. MUFAD Muhasebe ve Finansman Dergisi, 41: 97-113.
• Gündoğmuş ME, Köroğlu Ç (2017). Pazarlama bilgi sistemi ile muhasebe bilgi sistemi arasındaki ilişkinin stratejik pazarlama muhasebesi açısından incelenmesi: X otel işletmesinde uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 16(50) 1-20.
• Fırlar G.FB, Çolakoğlu BE (2009). Sürdürülebilir rekabet avantajı yakalamada kurumsal sosyal sorumluluk kampanyaları ve planlanma sürecinin önemi. Marmara İletişim Dergisi, 14: 93-107.
• Güney A (2012). Place of the marketing information in reachingthetarget of thefinancialinformationproduced in accounting.Procedia- SocialandBehavioralSciences, 62: 499-502.
• Gündoğmuş ME, Köroğlu Ç (2017). Pazarlama Bilgi Sistemi ile Muhasebe Bilgi Sistemi arasındaki ilişkinin Stratejik pazarlama muhasebesi açısından incelenmesi: X otel işletmesinde uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış, 50: 1-20.
• Hunt SD (2018). Theethics of branding, customer-brandrelationships, brand-equitystrategy, andbranding as a societalinstitution. Journal of Business Research, 95: 408–416.
• İslamoğlu AH (2008). Pazarlama yönetimi (4. Baskı). Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Kaderli Y, Köroğlu Ç (2014). İşletmelerde muhasebe bilgi sistemi ile kurumsal yönetim anlayışı arasındaki ilişki. Muhasebe Finansman Dergisi, 63: 21-38.
• Kendirli S, Çağıran Kendirli H, Akgün Z (2016). Marka değerleme yöntemleri: Hiroshi yöntemi ile gıda sektöründe bir uygulama. Muhasebe Finansman Dergisi, 71: 67-88.
• Kırlı M, Gümüş H, Altıntop Y (2012). Stratejik yönetim muhasebesinin tamamlayıcısı olarak stratejik pazarlama muhasebesi.4.Uluslararası Balkanlarda Sosyal Bilimler Kongresi.
• Kocaman S, Güngör İ (2012). Destinasyonlarda müşteri temelli marka değerinin ölçülmesi ve marka değeri boyutlarının genel marka değeri üzerindeki etkileri: Alanya destinasyonu örneği. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3): 143-161.
• Kohler R (1992). Kostenin formationfür marketing-entscheidungen (marketing-accounting). Handbuch Kostenrechnung, Dr. Th. Gabler GmbH, Wiebaden, 837-855.
• Kosan L (2014). Accounting for marketing: marketing performance through financial results. International Review of Management and Marketing, 4(4): 276-283.
• Kraus K, Hakansson H, Lind J (2015). The marketing-accounting interface-problems and opportunities. Industrial Marketing Management, 46: 3-10.
• Lay TA, Jusoh R (2012). Business strategy, strategic role of accountant, strategic management accounting and their links to firm performance: an exploratory study of manufacturing companies in malaysia. Asia-Pacific Management Accounting Journal, 7(1): 59-94.
• Morgan NA, Katsikeas CS, Vorhies DW (2012). Export marketing strategy implementation, export marketing capabilities and export venture performance. Journal of the Academy Marketing Science, 40: 271-289.
• Obigbemi I (2010). The role of competition on the pricing decision of an organisation and the attainment of the organisational objective. Annals of the University of Petroşani, Economics, 10(1): 229-248. Özer A (2004). Pazarlama ile ilgili kararlarda faaliyet tabanlı maliyetlemenin etkisi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi. 13: 123-138.
• Patel SBP (2015). Effects of accounting information system on organizational profitability. IJRAR- International Journal of Research and Analytical Reviews, 2(1): 72-76.
• Roslender R, Wilson RMS (2008). The marketing / accounting synergy: a final word but certainly not thelastword. Journal of Marketing Management, 24: 7-8.
• Savaşçı İ, Günay GN (2008). İşletmelerin rekabet üstünlüğü sağlamalarında müşteri değerinin yaratılması: gsm operatörlerinin üniversite öğrencilerine sundukları hizmet algılamalarına yönelik bir değerlendirme.Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30: 251-274.
• Seviçin A (2009). Sürdürülebilir rekabet üstünlüğü kavramı üzerine bir inceleme. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 171-185.
• Sidhu BK, Roberts JH (2008). The marketing accounting interface – lessons and limitations. Journal of Marketing Management, 24: 669-686.
• Socea AD (2012). Managerialdecision-makingandfinancialaccountinginformation.Procedia- Socia land Behavioral Sciences, 58: 47-55.
• Tantalosmaket (2008) http://tantalosmaket.blogspot.com/2008/10/pazarlamada-fiyat-stratejileri.html
• Temelli F, Pekdaş, E. GÖ (2018). Strategic marketing accounting in providing sustainable competitive superiority in globalization process. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8: 181-193.
• Tekin M, Çiçek E (2005). İşletmelerde rekabet üstünlüğü sağlamada farklı bir yaklaşım: değer temelli pazarlama. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul, Türkiye.
• Tsuda H (2012). The empirical analysis via the corporate brand power evaluation model. SCIS-ISIS 2012, Kobe, Japan.
• Tunçez HA, Balı S, Ateş A (2018). Importance of marketing accountancy in strategicaldecisionmakingprocess.Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4): 1231-1240.
• Turkcebilgi (2008) www.turkcebilgi.com/ansiklopedi/rekabet
• Uzkurt C, Torlak Ö (2007). İşletmelerin müşteri değeri yaratma çabaları üzerinde öğrenme ve pazar odaklı kültürün etkileri. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1): 239-257.
• Uygurtürk H, Uygurtürk H, Korkmaz T (2017). Marka Değerinin HIROSE Yöntemi ile Belirlenmesi: BİST’de İşlem Gören Seramik Sektörü Firmaları Üzerine Bir Araştırma. Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Metinleri Dergisi, 2: 10-21.
• Yeşilada T, Yeşilada FA, Tanyeri M (2003). Rekabet üstünlüğü sağlamada pazarlama bilgi sistemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(1): 299-312.
• Yıldız M (2006). Bilişim teknolojilerinin stratejik rekabet üstünlüğü sağlamasında üretim süreci tasarımına etkisi uzman sistem yaklaşımı ile analizi ve Türk elektronik sanayi uygulaması. (Doktora), Selçuk Üniversitesi.
• Yılmaz R, Altaş M (2018). Stratejik yönetim muhasebesinde fiyatlama kararlarının rekabete etkisi. Yorum-Yönetim-Yöntem Uluslararası Yönetim-Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 6 (2): 27-42.
• Yorgancılar FN (2010). Sürdürülebilir rekabet anlayışı olarak yenilik yeteneği.(Yüksek Lisans), Selçuk Üniversitesi.