Öz
Giriş
Kanser ve tedavisi, bireylerin yaşamını kısıtlayarak bireylerin fonksiyonel durumunu bozmaktadır. Kanserli bireylere bakım verenler ise bakım sunarken çok boyutlu sorunlar yaşamaktadır. Literatürde kanserli bireylere bakım verenlerde bakım yükü ile ilgili çalışmalar bulunmasına rağmen kemoterapi alan bireylerin fonksiyonel durumu ve bakım yüküyle ilişkisini inceleyen çalışmaya rastlanmamıştır.
Amaç
Çalışmanın amacı, kemoterapi alan bireylerin fonksiyonel durumları ve bakım yükü ile ilişkisini incelemektir.
Gereç-Yöntem
Tanımlayıcı ve analitik nitelikteki bu çalışma, Ağustos 2015- Şubat 2016 tarihleri arasında bir üniversitenin Onkoloji Hastanesi ayaktan tedavi ünitesinde, kemoterapi tedavisi gören 99 hasta ve 99 bakım veren birey ile yürütülmüştür. Etik kurul onayı, kurum izni ve bireylerden yazılı bilgilendirilmiş gönüllü olur alınmıştır. Veriler hasta ve bakım veren bilgi formu, Zarit Burden Interview (ZBI)/ Bakım Yükü ölçeği (BYÖ), Functional Living Index–Cancer (FLIC)/ Fonksiyonel Yaşam Ölçeği-kanser (FYÖ) ile toplanmıştır. Veriler Shapiro Wilk, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis testleri, Spearman korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. İstatistik anlamlılık düzeyi için p< 0.05 kabul edilmiştir. Çalışmanın gücü 0.78’dir.
Bulgular
Kemoterapi alan bireylerin FYÖ toplam puan ortalaması 90.45±21.17, bakım verenlerin BYÖ puan ortalaması 36.68±7.64’dir. Metastazı olan, 7 ay ve üzeri tanı süresi olan ve hastalık evresi 4 olan bireylere bakım verenler, kronik hastalığı olanlar, 1-2 çocuğu ve olumsuz akraba ilişkisi olanlar, 7 ay ve üzeri bakım verenler bakımda daha fazla sorun yaşamaktadır. FYÖ alt gruplarından olan sosyal fonksiyonlar ile BYÖ arasında zayıf, negatif yönde korelasyon bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç
Kronik hastalığının olması, olumsuz akraba ilişkileri ve bakım süresinin uzun olması bakım verenlerin yükünü arttırmaktadır. Hastaların yaşam kalitesinin sosyal fonksiyon boyutunun artması bakım vericilerin yükünü azalmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Bölüm | Araştırma Makalesi Bölümü |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Şubat 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 4 Sayı: 1-2 |