MADDE BAĞIMLILIĞINDA HEMŞİRELİK

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 10 - 14, 16.01.2021

Mahmut Evli Eda Albayrak

Öz

Bağımlılık, belli olmayan bir konuda motive olmak ve destek gereksinimi gidermek için bir şeye veya birisine ihtiyaç duymaktır. Madde bağımlılığı ise bireylerin biyolojik, ruhsal ve sosyal uyumu olumsuz etkileyecek düzeyde sık ve fazla oranda madde kullanma ve kullanılan maddeye karşı alma isteğini kontrol edememe durumudur. Madde bağımlılığı bireyleri; biyolojik, ruhsal ve sosyal olarak etkilemektedir. Tedavide birey ve aile birlikte ele alınmalı ve bütüncül bir bakım uygulanmalıdır. Hem bağımlılığın önlenmesinde hem de tedavi sürecinde ekip çalışmasının önemi vurgulanmakta ve ekipte hemşirenin önemli bir role sahip olduğu bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Hemşirelik, Madde bağımlılığı

Kaynakça

• Çam O, Engin E. (Editörler). Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliği bakım sanatı. (1. Baskı). İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık. 2014: 449-483.
• Öztürk MO. Ruh sağlığı ve hastalıkları. Yenilenmiş 8. Basım. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri; 2001.
• Türkiye Uyuşturucu Raporu 2019. Erişim Linki: http://www.narkotik.pol.tr/kurumlar/narkotik.pol.tr/TUB%C4%B0M/Ulusal%20Yay%C4%B1nlar/2019-TURKIYE-UYUSTURUCU-RAPORU.pdf [Erişim Tarihi: 24.03.2020].
• Yılmaz A, Can Y, Bozkurt M, Evren C . Alkol ve madde bağımlılığında remisyon ve depreşme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2014; 6(3): 243-256. DOI: 10.5455/cap.20131114113549
• Coşkun S. Bağımlılık tedavisinde hemşirelik. Erişim Linki: http://www.ogelk.net/Dosyadepo/hemsirebolum.pdf?fbclid=IwAR3ni6UphyvnOEsBuyxgBjVDu44pRIngTlb9V8_ky_dwK1WKmojTQBt9v1k [Erişim Tarihi: 24.03.2020].
• Nkowane AM. Saxena S. Opportunities for an improved role for nurses in psychoactive substance use: review of the literature. International Journal of Nursing Practice 2004; 10: 102–110. DOI: 10.1111/j.1440-172X.2004.00471.x
• Yeşilay TBM. Uyuşturucu özgürlüğün sonu. Erişim Linki: http://tbm.org.tr/media/kitaplar/TBM_yetiskin_madde_icerik_web.pdf [Erişim Tarihi: 24.03.2020].
• Öztürk EY, Kırlıoğlu M, Kıraç R. Alkol ve madde bağımlılığında risk faktörleri. Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 2015; 18(2): 97-118.
• Ögel K. Madde kullanımı ve bağımlılığın nedenleri. Erişim Linki: http://www.ogelk.net/Dosyadepo/etyoloji.pdf [Erişim Tarihi: 26.03.2020].
• Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi, Avrupa Uyuşturucu Raporu 2019: Eğilimler ve Gelişmeler, Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Bürosu, Lüksemburg. 2019: 41-62.
• https://www.samhsa.gov/data/report/2017-nsduh-annual-national-report [Erişim Tarihi: 26.03.2020].
• Dankı D, Dilbaz N, Okay T, Açıkgöz Ç, Erdinç Bilgin I, Telci Ş. Madde kullanımına bağlı gelişen psikotik bozuklukta atipik antipsikotik tedavisi: Bir gözden geçirme. Bağımlılık Dergisi 2005; 6 (3): 136-141.
• Ögel K. Sigara, Alkol ve Madde Kullanım bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme [İnternet], Bağımlılık Tedavisinde Temel Bilgiler. Yeniden Yayınları. İstanbul, 2010 [Erişim Tarihi 25 Haziran 2020]. Erişim adresi: http://www.ogelk.net/Dosyadepo/tedavi_temel.pdf
• Kargın, M. (2017). Madde Kullanım Bozukluğu Olan Bireylere Uygulanan Relaps Önleme Psikoeğitim Programının Relaps Oranı, Sosyal İşlevsellik, Algılanan Esenlik ve Stresle Baş Etme Biçimlerine Etkisi.
• Akbaş, G. E., & Mutlu, E. (2016). Madde Bağımlılığı Tedavisi Gören Kişilerin Bağımlılık Ve Tedavi Deneyimleri. Journal Of Society & Social Work, 27(1).
• Karakaş, S. A., & Ersöğütçü, F. (2016). Madde Bağımlılığı Ve Hemşirelik. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi, 3(2), 133-139.
• Engin, E., Gültekin, K., Coşkunol, H., & Horozoğlu, N. (2006). Alkol Ve Madde Bağımlılarında Öfke İfadesi Ve Kişilerarası İlişki Tarzı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 22(1), 211-223.
• Thomas, R. E., Baker, P. R., Thomas, B. C., & Lorenzetti, D. L. (2015). Family‐based programmes for preventing smoking by children and adolescents. Cochrane Database of Systematic Reviews, (2).
• Şimşek N. Madde kullanım bozukluğu olan birey ve ailesinin hemşirelik bakımı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2010;1(2):96-99.
• Sağlık Bakanlığı, (2011). Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Erişim Linki: [Erişim Tarihi: 26.06.2020]
• Koçak DY, Şahin NH, Duman NB. Alkol ve sigara bağımlılığı, kadın sağlığına etkileri ve hemşirelik girişimleri. Literatür Sempozyum; 2015; 1(5): 43-47.
• Türkiye’de Madde Kullanımı ve Tedavi Politikaları. Erişim Linki: https://www.psikiyatri.org.tr/basin/266/turkiye-de-madde-kullanimi-ve-tedavi-politikalari [Erişim Tarihi: 26.03.2020].
• Engin, E., Gültekin, K., Coşkunol, H., & Horozoğlu, N. (2006). Alkol Ve Madde Bağımlılarında Öfke İfadesi Ve Kişilerarası İlişki Tarzı. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 22(1), 211-223.
• Fırıncık, S., & Gürhan, N. Sigara, alkol ya da madde bağımlılarında problem çözme becerisinin; özkıyım, depresyon, umutsuzluk üzerine etkisi ve birbirleriyle olan ilişkileri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(1), 39-47.
• Büyükbayram, A., Arabacı, L. B., Arabacıoğlu, İ., Ayyıldız, C., & Kazım, A. C. A. R. (2017). Psikiyatri kliniğinde çalışan X ve Y kuşağındaki hemşirelerin alkol-madde bağımlılığı ve ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik tutumları. Bağımlılık Dergisi, 18(4), 122-134.