MENENJİTLERDE HEMŞİRELİK BAKIMI

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 38 - 43, 30.12.2021

Hatice Yağcı Mehtap Tan

Öz

Menenjit, çeşitli mikroorganizmaların neden olduğu beyin ve spinal kordu sarmalayan araknoid membranın ve beyin omurilik sıvısının enflamasyonudur. Antibiyotik tedavisi ve yoğun bakım ünitelerindeki gelişmelere rağmen bakteriyel menenjitler halen daha dünya genelinde bulaşıcı hastalıklara bağlı ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Hastalık damlacık ve direkt temas yolu ile kişiler arası bulaşabilmekte ve bu durum epidemilere yol açabilmektedir. Menenjitte hastalık tablosu çok hızlı seyreder. Hastalar hızlı bir şekilde şok ve ölüm ile sonuçlanabilen bir sürece ilerler. Bu sebepten menenjit şüphesi varlığında mümkün olan en kısa sürede tedaviye başlanması hastalık seyrini olumlu etkilemektedir. Tedavi yönetimi; hızlı ve doğru tanı konulması, BOS’a geçişi olan antibiyotikler ile enfeksiyonun sonlandırılması, kafa içi basıncın azaltılması, destek tedavisi ile semptomların kontrol altına alınması ve komplikasyonların takibi ve önlenmesi üzerine odaklanır. Hemşirelik bakımı çerçevesinde hastanın klinik bulguları arasında yer alan huzursuzluk, ajitasyon, baş ağrısı, karın ve sırt ağrıları, yüksek ateş, kafa içi basınç artışı (KİBAS) riski ve bilinç düzeyi değişikliklerine yönelik uygun hemşirelik girişimlerinin planlanması gerekmektedir. Yine hastalarda meydana gelebilecek olan dehidratasyon riski, nöbetlere bağlı olarak yaralanma/düşme riski, reflekslerin kaybolmasına bağlı yutmada ve beslenmede bozulmalar müdahale edilmesi gereken hemşirelik sorunları arasında sayılabilir. Bakteriyel menenjitlerde hastalığın bulaşmasını önlemek için izolasyon önlemleri almak gerekebilir.

Anahtar Kelimeler

menenjit, hemşirelik, hemşirelik bakımı

Kaynakça

• 1. de Gans J, van de Beek D. Dexamethasone in adults with bacterial meningitis. NEJM. 2002; 347 (20): 1549-1556.
• 2. Odabaşı Z. Santral sinir sistemi infeksiyonları. Turk J Intense Care. 2005; 3 (1): 58-64.
• 3. Küçük MP, Yılmaz EM, Aydın D, Ülger F. Yoğun bakımda multidisipliner yaklaşımla tedavi edilen, mortalitesi yüksek bir olgu: Meningokoksik menenjit. Turk J Intense Care. 2018; 16 (1): 44-49.
• 4. Şen M. Solunum Yolu ile Bulaşan Hastalıklar ve Hemşirelik Bakımı. 1nci Baskı. G. Görak, S. Savaşer, S. Yıldız, editörler. Bulaşıcı Hastalıklar Hemşireliği. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2018. p. 142-145.
• 5. Buzgan T , Tumay Ş, Buyurgan V, Bayazıt Y. Meningokoksik menenjit saha rehberi. Ankara: TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 2005: 10-16.
• 6. Halil K. Akut bakteriyel menenjitler. Flora. 1996; 3: 177-187.
• 7. Kanra G, Ceyhan M, Kara A. Menenjit II: Klinik bulgular ve tanı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2003; 46 (2): 128-138. 8. Dentlinger N, Ramdın V, eds. Sinir Sistemi Hastalıkları. 3ncü Baskı. Yeşilbakan ÖÜ, Çelik S, Çeviri editörleri. Dahili ve Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık: 2015. p.158-159.
• 9. Kanra G, Ceyhan M, Kara A. Menenjit III: Tedavi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2003; 46 (3): 217-223.
• 10. Oostenbrink R, Maas M, Moons KG, Moll HA. Sequelae after bacterial meningitis in childhood. Scandinavian journal of infectious diseases. 2002; 34 (5): 379-382.
• 11. Rauf SJ, Roberts Jr NJ. Supportive management in bacterial meningitis. Infectious disease clinics of North America. 1999; 13 (3): 647-659.
• 12. Green A. An exploratory study of patients' memory recall of their stay in an adult intensive therapy unit. Intensive Crit Care Nurs. 1996; 12 (3): 131-137.
• 13. Kaçmaz N. Yoğun bakım hastalarının psikolojik sorunları ve hemşirelik yaklaşımları. Yoğun Bakım Hemşireleri Dergisi. 2002; 6 (2): 75-81.
• 14. Nyholm L. Predictive factors that may contribute to secondary ınsults with nursing interventions in adults with traumatic brain injury. Journal of Neuroscience Nursing. 2017; 49 (1): 49-55.
• 15. Sarvan SZ. Asepsi, Üniversal Önlemler ve İzolasyon Uygulamaları. Sabuncu N, Ay F, Editörler. Klinik Beceriler. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2015. p. 62-92.
• 16. Savcı C, Kaya H, Acaroğlu R, Kaya N, Bilir A, Kahraman H, et al. Nöroloji ve nöroşirürji kliniklerinde hastaların düşme riski ve alınan önlemlerin belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2009; 2 (3): 19-25.
• 17. Güneş A, Yurtoğulları ŞÇ, Kırlı N, Sığırlı D. Post lumber ponksiyon baş ağrısının prognozunu etkileyen sebepler üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakiltesi Dergisi. 2012; 38 (3): 161-166.
• 18. Vilming S, Kloster R. Pain location and associated symptoms in post-lumbar puncture headache. Cephalalgia. 1998; 18 (10): 697-703.
• 19. Ceyhan M. Çocuklarda pnömokok enfeksiyonları ve aşılama. Çocuk sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2009; 52: 91-99.
• 20. Ödek Ç, Özdemir H, Tapısız A, Çiftçi E, Doğu F, Güriz H, ve ark. Haemophilus Influenzae tip b aşılaması yapılan iki çocukta invaziv haemophilus Influenzae enfeksiyonları .Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2010; 4: 76-78.
• 21. Ceyhan M, Gürler N, Ozsurekci Y, Keser M, Aycan AE, Gurbuz V, et al. Meningitis caused by Neisseria Meningitidis, Hemophilus Influenzae Type B and Streptococcus Pneumoniae during 2005–2012 in Turkey: A multicenter prospective surveillance study. Human vaccines & immunotherapeutics. 2014; 10 (9): 2706-2712.
• 22. Somer A, Manolya A. Meningokok Aşıları. Çocuk Dergisi. 2017; 17 (3): 93-98.