ÖLÇME ARAÇLARININ SEÇİMİ İÇİN UZLAŞMAYA DAYALI STANDARTLAR: COSMIN KILAVUZU

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 23 - 32, 30.06.2022

Betül Uzun Özer , Serap Ejder Apay

Öz

Günümüzde başta sağlık hizmetleri olmak üzere tüm alanlarda bilimsel araştırma projelerinin yapılma sıklığı giderek artmaktadır. Bu durum uygun olmayan ölçme araçları kullanılarak yapılmış araştırmaları da beraberinde getirmiş ve kanıt düzeyi yüksek bir araştırma için en uygun ölçme araçlarının seçilmesinin önemini ortaya çıkarmıştır. Hasta tarafından bildirilen sonuç ölçümlerinin sistematik incelemeleri birden fazla basamaktan oluşan zor bir süreçtir. Ayrıca bu incelemeleri yapmak için geliştirilmiş bir kılavuzun da olmaması süreci iyice karmaşık bir hale getirmektedir. Araştırma tasarımına en uygun ölçme aracına kanıt düzeyi yüksek çalışmaların sistematik incelenmesi yolu ile ulaşılabilir. Kanıt düzeyi yüksek araştırmaların sistematik incelemesi, kullanılan ölçme araçlarının özelliklerine kapsamlı bir bakış açısı geliştirmesi açısından oldukça önemlidir. Çünkü bu incelemeler, araştırma tasarımına en uygun ölçme aracını seçmek için kaliteli önerilerde bulunmaktadır. Bu doğrultuda kaliteli bir araştırma tasarlayabilmek için en uygun ölçme aracını seçerek bu aracın kullanılmasını sağlayan “Ölçme Araçlarının Seçimi İçin Uzlaşmaya Dayalı Standartlar Kılavuzu” geliştirilmiştir. Literatür incelemelerine ve uzman görüşlerine dayalı olarak geliştirilen bir kılavuzda hasta tarafından bildirilen sonuç ölçümlerinin sistematik incelemesinin yapılması için on adımlı bir prosedür oluşturulmuş ve araştırmacılara önerilmiştir. Ayrıca en uygun ölçme aracını seçerken güvenilirlik, geçerlilik ve duyarlılık başta olmak üzere çeşitli alanlara dikkat edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Bu derleme ile “Ölçme Araçlarının Seçimi İçin Uzlaşmaya Dayalı Standartlar Kılavuzu’nun tanıtılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

araştırma, kılavuz, sistematik inceleme, sonuç ölçüm aracı

Kaynakça

• 1. Ioannidis JP, Greenland S, Hlatky MA, Khoury MJ, Macleod MR, Moher D, et al. Increasing value and reducing waste in research design, conduct, and analysis. Lancet. 2014;383(9912):166-75.
• 2. Walton MK, Powers JH, Hobart J, Patric D, Marquis P, Vamvakas S. Clinical outcome assessments: a conceptual foundation-report of the ISPOR clinical outcomes assessment emerging good practices task force. Value Health. 2015;18(6):741-52. doi:10.1016/j.jval.2015.08.006.
• 3. Mokkink LB, Prinsen C, Patrick DL, Alonso J, Bouter LM, De Vet HC, et al. COSMIN methodology for systematic reviews of patient-reported outcome measures (PROMs). User Manual. 2018;78(1):1-78.
• 4. Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, Alonso J, Stratford PW, Knol DL, et al. The COSMIN study reached international consensus on taxonomy, terminology and definitions of measurement properties for health-related patient-reported outcomes. Journal of Clinical Epidemiology. 2010;63(7):737–45.
• 5. Prinsen CA, Mokkink LB, Bouter LM, Alonso J, Patrick DL, de Vet CW, et al. COSMIN guideline for systematic reviews of patient-reported outcome measures. Quality of Life Research. 2018;27(5):1147-57. doi:https://doi.org/10.1007/s11136-018-1798-3
• 6. U.S. Food and Drug Administration (FDA). Guidance for Industry. U.S. Department of Health and Human Services. Patient-Reported Outcome Measures: Use in Medical Product Development to Support Labeling Claims, 2019. Available from: https ://www.fda.gov/downloads/drugs /guida nces/ucm19 3282.pdf. Accessed: 18 January 2021
• 7. Griffiths C, Armstrong-James L, White P, Rumsey N, Pleat J, Harcourt D. A systematic review of patient reported outcome measures (PROMs) used in child and adolescent burn research. Burns. 2015;41(2):212–24.
• 8. Greenfield K, Holley S, Schoth DE, Bayliss J, Anderson AK, Jassal S, et al. A protocol for a systematic review and meta-analysis to identify measures of breakthrough pain and evaluate their psychometric properties. BMJ Open. 2020;10:e035541. Doi:10.1136/bmjopen-2019-035541
• 9. Mokkink LB, Boers M, van der Vleuten CPM, Bouter LM, Alonso J, Patrick DL, et al. COSMIN risk of bias tool to assess the quality of studies on reliability or measurement error of outcome measurement instruments: a delphi study. BMC Medical Research Methodology. 2020;20(293):1-13.
• 10. Herr K, Bjoro K, Decker S. Tools for assessment of pain in nonverbal older adults with dementia: a state-of-the-science review. Journal of Pain and Symptom Management. 2006;31(2):170-92.
• 11. Higgins JP, Green S. Cochrane handbook for systematic reviews of interventions version 5.1.0 The Cochrane Collaboration 2011. Available from: www.handbook.cochrane.org. Accessed: 17 January 2021
• 12. GRADE Handbook. Handbook for Grading the Quality of Evidence and the Strength of Recommendations Using the GRADE Approach. 2013. Available from: http://gdt.guide lined evelo pment .org/app/handb ook/ handb ook.html. Accessed: 26 January 2021
• 13. Peterson DAB, Berque P, Jabusch HC, Altenmüller E, Frucht SJ. Rating scales for musician's dystonia: the state of the art. Neurology. 2013;81(6):589-98.
• 14. Mokkink LB, de Vet H, Prinsen CA, Patrick D, Alonso J, Bouter LM, et al. COSMIN checklist 2.0 for assessing the methodological quality of studies on the measurement properties of patient-reported outcome measures. Quality of Life Research. 2016;25:21-21.
• 15. Terwee CB, Mokkink LB, Knol DL, Ostelo RW, Bouter LM, de Vet HC. Rating the methodological quality in systematic reviews of studies on measurement properties: a scoring system for the COSMIN Checklist. Quality Of Life Research. 2012;21(4):651-7.
• 16. Collins NJ, Prinsen CAC, Christensen R, Bartels EM, Terwee CB, Roos EM. Knee injury and osteoarthritis outcome score (KOOS): Systematic review and metaanalysis of measurement properties. Osteoarthritis and Cartilage. 2016;24(8):1317–29.
• 17. Gerbens LA, Prinsen CAC, Chalmers JR, Drucker AM, Von Kobyletzki LB, Limpens J, et al. Evaluation of the measurement properties of symptom measurement instruments for atopic eczema: a systematic review. Allergy. 2017;72(1):146–63.
• 18. Hermans H, van der Pas FH, Evenhuis HM. Instruments assessing anxiety in adults with intellectual disabilities: a systematic review. Research in Developmental Disabilities. 2011;32(3):861–70.
• 19. Keage M, Delatycki M, Corben L, Vogel A. A systematic review of self-reported swallowing assessments in progressive neurological disorders. Dysphagia. 2015;30(1):27–46.
• 20. Aktürk Z, Acemoğlu H. Tıbbi araştırmalarda güvenilirlik ve geçerlilik. Dicle Tıp Dergisi. 2012;39(2):316-9.
• 21. Prinsen CA, Vohra S, Rose MR, Boers M, Tugwell P, Clarke M, et al. How to select outcome measurement instruments for outcomes included in a “core outcome set”–a practical guideline. Trials. 2016;17(1):1-10.