ÇİN’İN KÜRESEL ENERJİ GÜVENLİĞİNDE KAZAKİSTAN’IN YERİ

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 2, 443 - 456, 31.12.2021

İlhan Sağsen , İshak Turan

Öz

This study aims to propose that how Kazakhstan plays a role in the context of China's energy security and in which situations the existing problems such as Kazakhstan’s nationalization policy in the energy sector or the lack of mutual trust and rising interdependence in the direction of bilateral energy cooperation can be overcome and new opportunities can be provided. Although Kazakhstan has a very small import ratio in China's energy supply, the reason why it attracts multi-faceted investments from China will be highlighted.
This study firstly tries to clarify how China's energy security problem has emerged, and in this direction, and what kind of approaches it has adopted in its foreign policy is probed. Later, these approaches are tested and evaluated in the case of Kazakhstan. It is concluded that on the hand Kazakhstan is reliable location in terms of energy security as there are less geopolitical risks when compared to high seas and narrow passages and on the other hand, China is aware that it cannot benefit enough from the energy sources without first achieving economic stability in the country. In this regard, it is also revealed how non-energy investments in the context of Belt and Road have a direct relationship with the energy security policy of China.

Anahtar Kelimeler

China, Kazakhstan, Energy Security, Belt and Road Initiative, Eurasia

THE ROLE OF KAZAKHSTAN IN THE GLOBAL ENERGY SECURITY OF CHINA

Öz

Bu çalışma, Kazakistan'ın Çin'in enerji güvenliği bağlamında nasıl bir rol oynadığını ve Kazakistan'ın enerji sektöründeki millileştirme politikası veya karşılıklı güven eksikliği ve karşılıklı bağımlılığın artması gibi mevcut sorunların hangi durumlarda ikili enerji iş birliği doğrultusunda aşılabileceğini ve yeni fırsatlar sunabileceğini sunmayı amaçlamaktadır. Kazakistan, Çin'in enerji arzında çok küçük bir ithalat oranı olmasına rağmen, Çin'den çok yönlü yatırımları çekmesinin nedeni de ayrıca vurgulanacaktır.
Bu çalışmada, öncelikle Çin'in enerji güvenliği sorununun nasıl ortaya çıktığına açıklık getirilmeye çalışılmaktadır ve bu doğrultuda Çin’in dış politikada ne tür yaklaşımlar benimsediği açıklanmaktadır. Bir taraftan açık denizlere ve dar geçitlere kıyasla jeopolitik risklerin daha az olması nedeniyle Kazakistan'ın enerji güvenliği açısından güvenilir bir yer olduğu; diğer taraftan da Çin, Kazakistan’da ekonomik istikrarı sağlamadan bu ülkenin enerji kaynaklarından yeterince yararlanamayacağının farkında olduğu sonucuna varılmaktadır. Bu bağlamda Kuşak ve Yol İnisiyatifi kapsamındaki enerji dışı yatırımların aslında Çin'in enerji güvenliği politikası ile nasıl doğrudan bir ilişkisi olduğu da ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

China, Kazakhstan, Energy Security, Belt and Road Initiative, Eurasia

Kaynakça

• BP ENERJİ GÖRÜNÜMÜ 2020 RAPORU ÖZET, Retrieved from https://www.dunyaenerji.org.tr/wp-content/uploads/2020/09/BP-Enerji-Gorunumu-2020-Raporu-Ozeti.pdf, Accessed: 28.06.2021.
• BP STATISTICAL REVIEW OF WORLD ENERGY 2020. (2020). 68.
• CHINA GLOBAL INVESTMENT TRACKER. (2021). Retrieved 13 March 2021, from American Enterprise Institute—AEI website: https://www.aei.org/china-global-investment-tracker/ , CHINAPOWER.CSIS.ORG. (2021). How is China's Energy Footprint Changing?. Retrieved from https://chinapower.csis.org/energy-footprint/. Accessed: 15.06.2021.
• COUNTRY ANALYSIS EXECUTIVE SUMMARRY: KAZAKHSTAN (2019). U.S. Energy Information Administration. https://www.eia.gov/international/analysis/country/KAZ
• DESOUZA, P. (2013). The Hydrocarbon Sector: A review of India and China’s strategy.
• GDP GROWTH (annual %)—Kazakhstan | Data. (2021). Retrieved 14 March 2021, from https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?locations=KZ
• JAROSIWICZ, A., STRACHOTA, K., MATUSIAK, M., WOLOWSKA, A., OSRODEK S. W. (2013). China vs. Central Asia: The achievements of the past two decades. Warsaw: Centre for Eastern Studies.
• GURLER, T. (2020). Dünya’nın Kalbi: Kazakistan. Galeati Yayıncılık. iea.org, (2020). Oil, gas and coal import dependency in China, 2007-2019. Retrieved from https://www.iea.org/data-and-statistics/charts/oil-gas-and-coal-import-dependency-in-china-2007-2019. Accessed: 12.06.2021.
• JIANG, J., SINTON, J. (2011). Overseas Investments by Chinese National Oil Companies. Paris: International Energy Agency.
• KANAPIYANOVA, Z. (2019). History of the Energy Sector Development and Kazakhstan’s Energy Potential. Eurasian Research Journal, 1(2), 25–38.
• KARACA, R. K. (2012). Çin’in Değişen Enerji Stratejisinin Dış Politikasına Etkileri (1990-2010), Uluslararası İlişkiler, 9 (33), 93-118.
• KAZAKHSTAN-CHINA PIPPELINE (2021). Retrieved 13 March 2021, from http://www.kcp.kz/company/about?language=en
• KAZMUNAIGAZ. (2019). NC KazMunayGas JSC Annual Report 2019.
• LIAO, J. X. (2006). A Silk Road for Oil: Sino-Kazakh Energy Diplomacy. The Brown Journal of World Affairs, 12(2), 39–51.
• MCCARTHY, J. (2013). Crude ‘Oil Mercantilism’? Chinese Oil Engagement in Kazakhstan. Pacific Affairs, 86(2), 257–280.
• ÖLMEZOĞULLARI, N., ALDİBEKOVA, G. (2018). Kazaki̇stan Ekonomi̇si̇nde Petrolün Rolü. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 669–705. https://doi.org/10.21550/sosbilder.413646
• OMELICHEVA, M. Y., & Du, R. (2018). Kazakhstan’s Multi-Vectorism and Sino-Russian Relations. Insight Turkey, 20(4), 95–110.
• SALTYBAYEV, Y. (2018). BRI and Kazakhstan: Challenges and Outlooks of China’s Grand Strategy in Central Asia. Horizons: Journal of International Relations and Sustainable Development, (10), 76–85.
• SARAY, M. O., GÖKDEMİR, L. (2007). Çin ekonomisinin Büyüme Aşamaları (1978-2005), Journal of Yaşar University, 2(7), 661-686.
• STATS.GOV.CN. (2019). China Statistical Yearbook 2019. Retrieved from http://www.stats.gov.cn/tjsj/ndsj/2019/indexeh.htm. Accessed: 06.06.2021.
• TEMİZENERJİ.ORG. (2020), Çin, 2021'de yenilebilir enerji sübvansiyonları yüzde 5 artıracak. Retrieved from https://temizenerji.org/2020/11/23/cin-2021de-yenilenebilir-enerji-subvansiyonlarini-yuzde-5-artiracak/?gclid=Cj0KCQjw8vqGBhC_ARIsADMSd1BRQPVp9ScPu9RQKoFxZeRBWMSJEXqljXNBQu2k6OtWPxijnKoH3X8aAg6wEALw_wcB. Accessed: 18.05.2021.
• TOPCU, N. (2020). Çin’in Enerji Güvenliği Politikaları: Kazakistan, Myanmar ve Pakistan Örnekleri. Istanbul: Cinius Yayınları.
• TUNÇ, A., KIZIL, B. (2018). Çin Halk Cumhuriyeti'nin Dönüşümü ve Yerel Yönetimler. Birey ve Toplum, 8(16), 51-72.
• TURGANBAYEVA, T. (2020). The Impact of Oil and Natural Gas to the Foreign Policy of Kazakhstan. ESAM Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 225–244.
• U.S. ENERGY INFORMATION ADMINISTRATION (2019). Country Analysis Executive Summary: Kazakhstan. Retrieved from https://www.eia.gov/international/analysis/country/KAZ
• WORLD-NUCLEAR-NEWS.ORG. (2020). China'a nuclear power output jumps 18% year on year. Retrieved from https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Chinas-nuclear-generating-capacity-continued-to-gr. Accessed on 12.05.2021.
• YILMAZ, S. (2020). Bir Kuşak Bir Yol Projesinin Azerbaycan, Kazakistan ve Türkiye’ye Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(32), 5274–5301. https://doi.org/10.26466/opus.774914
• YORULMAZ, M. (2015). Çin’in Enerji Güvenliği ve Arz Sorunu in Hasret Çolak, Caner Sancaktar, Zafer Yıldırım, eds. Enerji Diplomasisi. İstanbul: Beta, 285-301.