Büyük Ölçekli Kentsel Projeler

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 87 - 96, 30.06.2023

Serkan Sınmaz

Öz

20. yüzyılın ikinci yarısında hız kazanan kentleşme eğilimi yeni çağda yükselmeye devam etmektedir. Kentleşme eğilimi, hizmet sektörü gelişimine paralel olarak yükselen tüketici kent olgusu ve ekonomik kutuplaşma kentsel toprağa müdahale potansiyelini güçlendirmektedir. Bu süreçte kent toprağına değer katma hedefi doğrultusunda geliştirilen plan ve politikalar stratejik bir araç olarak kentsel proje kavramını ortaya koymuştur. Kentsel proje geliştirme yaklaşımı sermaye ve ekonomik hareketliliği bir noktaya odaklarken, kentsel rant ve spekülasyonu harekete geçirme, kent altyapısının yükünü arttırma ve mevcut kent planlarının kapasitesini değiştirme gibi temel etkileri üstlenirken kentsel kaliteyi, kamusal mekan kapasitesini, istihdamı yükseltmeyi vaad etmektedir. Bu yaklaşım biçiminin şehir planlama süreci ile bütüncül bir şekilde kurgulanması önem arzetmektedir. Bu çalışma büyük ölçekli kentsel proje kavramının günümüzdeki yerini, anlamını, kentleşme sürecine etkilerini araştırarak planlama sürecine entegrasyon sorunsalını tartışmaya açmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Projeler, Şehir Planlama, Kentleşme

Large-Scale Urban Projects

Öz

The urbanization trend that gained momentum in the second half of the 20th century continues to rise in the new era. The trend of urbanization, the phenomenon of consumer city rising in parallel with the development of the service sector and economic polarization strengthen the potential for intervention in urban land. In this process, the plans and policies developed in line with the goal of adding value to the urban land have revealed the concept of urban project as a strategic tool. The urban project development approach, which focuses capital and economic mobility on a certain point, promises to increase urban quality, public space capacity, employment, undertaking the main impacts such as activating urban rent and speculation, increasing the burden of urban infrastructure, and changing the capacity of existing urban plans. It is important that this approach is designed in a holistic manner with the city planning process. This study aims to explore the current position, meaning, and impacts of large-scale urban project concept on the urbanization process and open up the discussion on the integration problem in the planning process.

Anahtar Kelimeler

Urban Projects, Urban Planning, Urbanization

Kaynakça

• Castells M. ve Borja J. (1997) Local-Global: Management of Cities in the İnformation age, Earthscan Publications, London,
• Fainstein S. ve Orueta F.D. (2009) The New Mega Projects: Genesis and İmpacts, International Journal of Urban and Regional Research, Backwell Pulishing,
• Geray C. (2001) Kentleşme Sorunlarının Çözümü Açısından Küreselleşme, Özelleştirme, Yerelleşme Ve Yerel Yönetimler, Cilt 10, Sayı 4
• Instıtute For Urban Plannıng And Development Of The Île-De France Regıon (2007) Large-Scale Urban Development Projects in Europe, http://www.iaurif.org/index.php?id=615&etude=469 (Erişim tarihi: 8 nisan 2014)
• Smith N. (2006) Yeni Küresellik, Yeni şehircilik: Küresel Kentsel Strateji Olarak Soylulaştırma, Planlama Dergisi, ŞPO Yayını, 2. sayı, sf:13-27, Çeviren: İlknur Urkun-Bowe, İbrahim Gündoğdu, İstanbul
• Swyngedouw E., Moulaert F. ve Rodriguez A. (1997) Neoliberal Urbanization in Europe: Large Scale Urban Development Projects and the New Urban Policy, Blackwell Publishing, Oxford
• Şenses F. (2002) Küreselleşmenin Öteki Yüzü: Yoksulluk, İletişim Yayınları, İstanbul
• Tekeli İ. (2006), Küreselleşen Dünyada Yerel Üzerinde Düşünmek, Marmara Üniversitesi Yerel Yönetimler Araştırma Ve Eğitim Merkezi, Http://Yym.Marmara.Edu.Tr/Anasayfa/Faaliyetindex.Htm. (Erişim Tarihi: 29 Mart 2012)
• Vicario L., Monje P.M.M. (2003), “Another ‘Guggenheim Effect’? The Generation of a Potentially Gentrifiable Neighbourhood in Bilbao”, Urban Studies, Vol. 40, No. 12, 2383–2400, Bilbao
• Çamur, K.C. (2006), “Stratejik Planlama Nedir? Fiziki Mekanın Planlanmasında Sunduğu Olanaklar/Taşıdığı Riskler”, Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu, ŞPO Yayını, İstanbul.
• United Nations (2022) Envisaging the Future of Cities, World Cities Report 2022, United Nations Human Settlements Programme
• World Population Review, https://worldpopulationreview.com/world-cities. (Erişim Tarihi: 29 Mart 2022)