A Systematic Analysis on The Use of Wood With Long Service Life in Architecture

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 27 - 37, 30.06.2024

Habibe Öztürk , Z. Sevgen Perker

Öz

Responsible architectural practices are becoming increasingly important in the face of global environmental problems. Depending on the understanding of sustainable architecture, the importance of wooden building materials and the need for the material are increasing daily. This situation brings with it the necessity to ensure that the existing material's service life is long. Impregnation applications constitute an essential part of the commonly used methods to extend the service life of wooden materials against various damaging factors. However, the diversity in impregnation applications makes it difficult for the architect to choose impregnated wood. In this context, this research aims to analyze impregnation research and present a framework that will rationalize the architect's choice of impregnated wood materials with long service lives.

Anahtar Kelimeler

Architecture, Building Material, Impregnation, Service Life, Wood

MİMARİDE HİZMET ÖMRÜ UZUN AHŞAP MALZEME KULLANIMINA YÖNELİK SİSTEMATİK BİR ANALİZ

Öz

Küresel çevresel sorunlar karşısında, sorumlu mimarlık uygulamaları, giderek önem kazanmaktadır. Sürdürülebilir mimarlık anlayışına bağlı olarak, ahşap yapı malzemesinin önemi ve malzemeye olan gereksinim de günden güne artmaktadır. Bu durum ise mevcut malzemenin hizmet ömrünün uzun olmasını sağlama zorunluluğunu beraberinde getirmektedir. Çeşitli olumsuz etkenler karşısında, ahşap malzemenin hizmet ömrünün uzatılması için, yaygın olarak kullanılan yöntemlerin önemli bir bölümünü emprenye uygulamaları oluşturmaktadır. Ancak, emprenye uygulamalarındaki çeşitlilik, mimarın emprenyeli ahşap seçimini zorlaştırmaktadır. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı; emprenye araştırmalarını analiz ederek, mimarın hizmet ömrü uzun emprenyeli ahşap malzeme seçimini rasyonel hale getirecek bir matris sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Mimarlık, Yapı Malzemesi, Emprenye, Hizmet Ömrü, Ahşap

Kaynakça

• Altay, Ç., & Özdemir, E. (2023). Yanmayı geciktirici maddelerle muamele edilen ve epoksi ile poliürea reçineleriyle kaplanan Doğu kayını odununun çürüklük direnci. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 24(1), 106-112. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1194306
• Atılgan, A., Ersen, N., & Peker, H. (2013). Çay Bitki Ekstraktı İle Muamele Edilen Odun Türlerinde Retensiyon Değerleri. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 13(2), 278-286.
• Ayar, S. (2008). Basınç ve Bekletme Süresinin Emprenye Maddelerinin Ağaç Malzemeye Nüfuzuna Etkisinin Belirlenmesi. Bilim Uzmanlığı Tezi, Karabük Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Anabilim Dalı, Karabük.
• Baysal, E., Peker, H., & Çolak, M. (2005). Çeşitli Emprenye Maddeleri ile Muamele Edilen Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Odununda Retensiyon ve Higroskopisite Miktarları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 21(1), 166-179.
• Bardak, S., Yel, H., Bakır, D., & Peker, H. (2011). Emprenye maddelerinin okaliptüs (eucalyptus camaldulensis dehn.) odununun fiziksel özelliklerine etkileri. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12 (19): 26-34.
• Bozkurt A, Göker Y, & Erdin N (1993) Emprenye tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
• Can, A., & Sivrikaya, H. (2019). Su itici maddeler ile kombine edilmiş bakırlı ve borlu bileşiklerin yıkanma özellikleri. Turkish Journal of Forestry, 20(3), 261-266. https://doi.org/10.18182/tjf.561048
• Demir, A., Aydın, İ. (2021). Yangın geciktirici kimyasallarla emprenye edilmiş kontrplakların en iyi ısı iletim özellikleri için optimum çözelti konsantrasyonunun yapay sinir ağları ile belirlenmesi . Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 22(2), 161-169.
• Güler, S. B. (2011). Ahşabın yaşam döngüsü çerçevesinde koruma ve onarım metotlarının analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul.
• Jang, E. S., Yuk, J. H., & Kang, C. W. (2020). An experimental study on change of gas permeability depending on pore structures in three species (hinoki, Douglas fir, and hemlock) of softwood. Journal of Wood Science, 66(1), 1-12.
• Kılınç, S., Temiz, A., & Köse Demirel, G. (2022). Tanalith E ve Celcure AC 500 ile emprenye edilerek hazırlanan kızılağaç kamelyalarının biyolojik dayanımı ve yıkanma mekanizması. Ormancılık Araştırma Dergisi, 9(Özel Sayı), 363-368. https://doi.org/10.17568/ogmoad.1095156
• Öztürk, H. (2024). Ahşap Emprenyesi Üzerine Yapılan Çalışmaların Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Bursa.
• Perker, Z.S. (2004) Geleneksel Ahşap Yapılarımızda Kullanım Sürecinde Oluşan Yapı Elemanı Bozulmalarının Cumalıkızık Örneğinde İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Perker, Z. S., & Akıncıtürk, N. (2006). Cumalıkızık’da Ahşap Yapı Elemanı Bozulmaları. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 11(2). https://doi.org/10.17482/uujfe.61527
• Şen, S., & Hafızoğlu, H. (2008). Bazı Bitkisel Ekstraktların Toprakla Temasta Odun Koruyucu Etkinliklerinin Belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 4(1-2), 69-82.
• Tan, H., & Peker, H. (2015a). Barit (BaSO4) Maddesinin Ahşapta Emprenye Edilme Özelliği ve Basınç Direnci Üzerine Etkisi. Politeknik Dergisi, 18(1), 15-19.
• Tan, H., & Peker, H. (2015b). Barit (BaSO4) Maddesinin Ahşapta Emprenye Edilebilme Özelliği ve Yoğunluk Üzerine Etkisi. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 27(1), 29-33.
• Ulusoy, H., & Peker, H. (2020). Tıbbi Aromatik Bitki Çirişotu (Asphodeline taurica) Özütünün Kayın Odununda Emprenye Edilebilme Yeteneği ve Bazı Teknolojik Özelliklere Etkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi199-203. https://doi.org/10.31590/ejosat.779692
• Var, A. A., Akyürekli, Ö., & Yaşar, S. (2005). Anadolu Karaçamında [Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb) Holmboe] Imersol Aqua absorpsiyonunun ağacın yönlerine göre değişimi, Türkiye Ormancılık Dergisi, 6(1), 143 – 152.
• Var, A. A., Genç, A., & Kardaş, İ. (2014). Afyonkarahisar–Ömer–Gecek–Gazlıgöl jeotermal suları ile emprenyeli karaçam (P. nigra Arnold.) ve kızılçam (P. brutia Ten.) diri odunlarında bazı özelliklerin incelenmesi. Turkish Journal of Forestry, 15(2), 114-122. https://doi.org/10.18182/tjf.38092
• Var, A. A., Göncü, D., & Karsantıözü, F. (2013). İzmir-Doğanbey Jeotermal Suları İle Emprenye Edilmiş Kızılçam (Pinus Brutia Ten.) Odununda Absorpsiyon, Retensiyon Ve Genişlemenin İncelenmesi. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 14(2), 127-133. https://doi.org/10.18182/tjf.08343
• Var, A. A., Kardaş, İ., & Genç, A. (2015). Kütahya–Simav yöresi jeotermal sularının emprenye maddesi potansiyeli ile ahşaptaki absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk üzerine etkilerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Forestry, 16(1), 42-49. https://doi.org/10.18182/tjf.22884
• Var, A. A., & Özkan, M. (2018). Bitki boyası ve doğal mineralli su muamelesinin karakavak (Populus nigra L.) odununda absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk değerleri üzerine etkisi. Turkish Journal of Forestry, 19(4), 435-441. https://doi.org/10.18182/tjf.449895
• Var, A. A., & Soygüder, A. (2017). Kuzuluk, Taraklı ve Geyve (Sakarya) Jeotermal Sularının Emprenye Maddesi Potansiyeli ve Kızılçam (P. Brutia Ten.) Odununda Bazı Fiziksel Özellikler Üzerine Etkisi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1), 102-116.
• Var, A. A., & Yaldız, M. Y. (2017), “Alangüllü, Çamköy ve Germencik (Aydın) jeotermal kaynaklarının ahşap emprenye maddeleri potansiyeli ve bu sularla muamelenin karaçam odununda absorpsiyon, retensiyon ve yoğunluk üzerine etkisi”, ECJSE, c. 4, sy. 3, ss. 482–496, 2017, doi: 10.31202/ecjse.330586.
• Yalçın, M., Özbayram, A. K., Akçay, Ç., & Çiçek, E. (2018). Aralama şiddetinin dar yapraklı dişbudak odununun emprenye edilebilirliğine (retensiyon) ve yoğunluğuna etkisi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 19(2):167-174.
• Yalınkılıç, M. K., Baysal, E., Demirci, Z., & Peker, H. (1996). Sarıçam, Kayın, Ladin ve Kızılağaç Odunlarının Çeşitli Kimyasal Maddelerle Emprenye Edilebilme Özellikleri. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2(2), 147-156.