Biyofilik Tasarımın Konutlarda; Kullanıcı Psikolojisine ve Yaşam Kalitesine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 69 - 89, 31.12.2024

Tuğçe Demir , Mahmut Atilla Söğüt

Öz

Bu çalışmanın amacı, biyofilik tasarım unsurlarını konut ölçeğinde mekânlara entegre etme yöntemlerini araştırmaktır. Araştırma kapsamında, biyofilik tasarımın bireylerin yaşam koşullarını nasıl değiştirme potansiyeline sahip olduğu incelenecektir. Bu bağlamda, kullanıcı deneyimleri ve mekânsal algı üzerinden biyofilik tasarımın bireysel refah üzerindeki etkileri değerlendirilecektir. Çalışmanın hipotezi, biyofilik tasarım unsurlarının konut iç mekânlarına entegrasyonu ile kullanıcıların psikolojik, fiziksel ve sosyal refahlarının artarak yaşam kalitesinin olumlu yönde gelişeceği varsayımına dayanmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulguların, biyofilik tasarım prensiplerinin kullanıcılar üzerinde olumlu etkiler yarattığını göstermesi beklenmektedir. Özellikle doğayla etkileşimin artırılması, stres seviyelerinin düşürülmesi, yaratıcılık ve odaklanma gibi bilişsel süreçlerin desteklenmesi gibi konularda pozitif etkilerin gözlemlenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Biyofilik tasarım, Psikolojik etkiler, Konut tasarımı.

Biophilic Design In Residences; Effect On User Psychology And Quality Of Life

Öz

The aim of this study is to investigate methods for integrating biophilic design elements into residential spaces at the housing scale. The research explores the potential of biophilic design to transform individuals' living conditions. In this context, the study evaluates the effects of biophilic design on personal well-being through user experiences and spatial perception. The hypothesis of the study is based on the assumption that the integration of biophilic design elements into residential interiors enhances users' psychological, physical, and social well-being, thereby positively contributing to their quality of life. The findings of the research are expected to demonstrate that biophilic design principles have beneficial impacts on users. In particular, positive effects are anticipated in areas such as increased interaction with nature, reduced stress levels, and the enhancement of cognitive processes like creativity and focus.

Anahtar Kelimeler

: Biophilic design, Psychological effects, Residential design.

Kaynakça

• Aşkın, H. (2019). İç mekânda kullanıcı ve doğal çevre etkileşimini artırmaya yönelik yaklaşımlar (Master's thesis, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Ada, E. (2021). Biyofilik tasarımın peyzaj tasarımı ve iç mekan tasarımı bağlamında değerlendirilmesi.
• Bahauddin, A., et al. (2019). Doğrudan ve dolaylı doğa deneyimlerinin tasarım üzerindeki etkileri.
• Bahauddin, A., et al. (2019). Biophilic Design and Architecture: A Review of Natural Elements in Architectural Spaces. International Journal of Architectural Engineering, 4(2), 124-136.
• Boyce, P., Hunter, C., & Howlett, O. (2003). "The Benefits of Daylight Through Windows." Lighting Research Center.
• Bennett, J. R., & McCandless, R. A. (2005). "The Role of Risk in Environmental Design: The Impacts of Safety and Risk." Journal of Environmental Psychology, 25(3), 257-266.
• Brager, G., & de Dear, R. (1998). "Thermal Adaptation in the Built Environment: A Literature Review." Energy and Buildings, 27(1), 83-96.
• Çorakçi, R. E. (2016). İç mimarlıkta biyofilik tasarım ilkelerinin belirlenmesi.
• ÇİFTÇİOĞLU, G. Ç. (2022). PANDEMİ VE FİZİKSEL İZOLASYON SÜRECİNDE ‘BİYOFİLİK TASARIMIN’ÖNEMİ. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 4(1), 17-35.
• Doğan, D. (2021). İç mimaride biyofilik tasarım (Master's thesis, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• ERBAY, M., & ULUSOY, S. (2021). İç Mekânda Duyular: Hastane Giriş Mekânı Örneği. Journal of Interior Design and Academy, 1(2), 62-81.
• Figueiro, M. G., Steverson, B., Heerwagen, J., Kampschroer, K., Hunter, C. M., Gonzales, K., & Rea, M. S. (2018). "The Impact of Light on Outcomes in Healthcare Settings." HERD: Health Environments Research & Design Journal, 11(2), 72-86.
• Gehl, J. (2010). Life between buildings: Using public space. Island Press.
• Gökşen, B. O. Y. A., & YILMAZ, Ö. Ü. S. (2023). BİYOFİLİK TASARIM KAPSAMINDA GELENEKSEL EV ÖRNEKLERİNİN ANALİZİ.
• Heath, O. (2013). The influence of biophilic design on the work environment: Case studies and research. Journal of Environmental Psychology, 35, 211-218.
• Herzog, T. R. (1992). "A cognitive analysis of preference for urban environments." Journal of Environmental Psychology, 12(4), 269-276.
• Jansson, D. R., & Smith, S. M. (1991). "Design fixation." Design Studies, 12(1), 3-11.
• İrfanoğlu, H. İ., & Suri, L. (2022). BİYOFİLİK TASARIM KRİTERLERİNİN MEKANLAR ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 21(41), 95-116.
• Kaplan, R., & Kaplan, S. (1989). The Experience of Nature: A Psychological Perspective. Cambridge University Press.
• Kellert, S. R. (2005). Building for Life: Designing and Understanding the Human-Nature Connection. Island Press.
• MAMMADOVA, G. (2022). Pandemi Sürecinde Evden Çalışmak Zorunda Kalan Kullanıcıların Verimliliğinin Artırılmasına Yönelik İç Mekanda Biyofilik Tasarım İlkelerinin Kullanılması.
• Mutlu Avinç, G., & Coşkun, A. Y. Ş. E. N. U. R. (2022). Biyofilik Tasarım Yaklaşımı Bağlamında Geleneksel Konutların Değerlendirilmesi.
• Nikolopoulou, M., & Steemers, K. (2003). "Thermal Comfort and Psychological Adaptation as a Guide for Designing Urban Spaces." Energy and Buildings, 35(1), 95-101.
• Saylam, G. (2019). Biyofilik iç mekan tasarım unsurlarının ev ortamında bireyin iyi olma haline onarıcı (restoratif) etkileri üzerine bir araştırma (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Sa Moslehian, M., et al. (2023). The Impact of Biophilic Design on Human Well-being and Productivity: A Review of Literature. Journal of Environmental Psychology, 48, 94-107.
• SATILMIŞ, G., & ERCOSKUN, O. KONUT VE ÇEVRESİNDE BIYOFİLİK TASARIM YAKLAŞIMI: ANKARA ÖRNEĞİ. Akdeniz University Journal of the Faculty of Architecture, 2(1), 76-104.
• Taylor, A. F. (2006). "Healthy nature healthy people: 'Contact with nature' as an upstream health promotion intervention for populations." Health Promotion International, 21(1), 72-79.
• Tamm, E. (1999). The cultural dimension of home: A comparative study. Journal of Environmental Psychology, 19(4), 213-228.
• Ulrich, R. S. (1983). "Aesthetic and affective responses to natural environment." In Behavior and the natural environment, 85-125. Springer.
• Ulrich, R. S. (1984). "View through a window may influence recovery from surgery." Science, 224(4647), 420-421.
• Ulrich, R. S., et al. (1991). "Stress Recovery During Exposure to Natural and Urban Environments." Journal of Environmental Psychology, 11(3), 201–230.
• Van den Berg, A. E. (2003). "Aesthetic experiences of nature: A behavioral perspective." In P. H. Kahn Jr. & S. R. Kellert (Eds.), Children and Nature: Psychological, Sociocultural, and Evolutionary Investigations (pp. 133–152). MIT Press.
• Vural, H. ÇEVRE TASARIMI VE İNSAN.
• White, M. P., Smith, A., Humphryes, K., Pahl, S., Snelling, D., & Depledge, M. H. (2010). "Blue Space: The Importance of Water for Preference, Affect, and Restorativeness Ratings of Natural and Built Scenes." Journal of Environmental Psychology, 30(4), 482-493.
• Wilson, E. O. (1984). Biophilia