Examination of the Field of Application of the Constitution Article 90/5 Through an Example Case Decision

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 106 - 120, 31.03.2023

Recep Mete Aytekin

Öz

International agreements duly put into effect pursuant to Article 90/5 of the Constitution have the force of law. Again, according to the same paragraph, , , if international agreements on fundamental rights and freedoms duly put into effect contain provisions different from the domestic laws in force on the same subject, the provisions of international agreements will prevail. In our study, the Constitutional Court's evaluations on the application area, place in domestic law, and whether it will be applied first in case of conflict with the domestic laws on patents, , and TRIPS, which is, as known, an international treaty regulating the same subject, based on a decision of the Constitutional Court on an individual application. together with the views in the doctrine and our own personal evaluations.

Anahtar Kelimeler

International Treaty, Constitution, Fundamental Rights and Freedoms, Turkish Patent Law, TRIPS

Örnek Bir Anayasa Mahkemesi Kararı Üzerinden Anayasa Madde 90/5’in Uygulama Alanının İncelenmesi

Öz

Anayasa m.90/5 uyarınca usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmalar kanun hükmündedir. Yine aynı fıkraya göre; usulüne göre yürürlüğe konulmuş ve aynı zamanda temel hak ve özgürlüklere ilişkin olan milletlerarası antlaşmaların aynı konuda yürürlükteki kanunlardan farklı hükümler ihtiva etmesi durumunda ise milletlerarası antlaşma hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Çalışmamızda Anayasa Mahkemesinin, bireysel başvuru üzerine verdiği bir karar üzerinden patent hakkına ilişkin bir kanun olan İhtira Beratı Kanununun ve aynı konuyu düzenleyen bir milletlerarası antlaşma olan TRIPS’in uygulama alanı, iç hukuktaki yeri, kanunlarla çatışması durumunda öncelikle uygulanıp uygulanmayacağı üzerine AYM’nin değerlendirmeleri ile birlikte doktrindeki görüşlere ve kendi değerlendirmelerimize yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Milletlerarası Antlaşma, Anayasa, Temel Hak ve Özgürlükler, İhtira Beratı Kanunu, TRIPS

Kaynakça

• Akad M, Vural Dinçkol B, ve Bulut N, Genel Kamu Hukuku (16.B, Der Yayınları, 2020).
• Aksar Y, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk I (4.B, Seçkin Yayıncılık, 2017).
• Aksar Y, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II (4.B, Seçkin Yayıncılık, 2017).
• Çağlayan R, İdari Yargılama Hukuku (12.B, Seçkin Yayıncılık, 2020).
• Görgün L.Ş, Börü L, Toraman B, Kodakoğlu M, Medeni Usul Hukuku (7.B, Yetkin Yayınları, 2018).
• Gözler K, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi Cilt I (1.B, Ekin Yayıncılık, 2011).
• Karakehya H, Ceza Muhakemesi Hukuku (4.B, Nisan Kitabevi, 2022).
• Özbudun E, Türk Anayasa Hukuku (17.B, Yetkin Yayınları).
• Bekri Muhammet N, ‘Gerekçeli Karar Hakkı’ (2014) 3, Ankara Barosu Dergisi, 203-228.
• Bilir F, ‘Anayasanın 90.Maddesinde Yapılan Değişiklik Çerçevesinde Milletlerarası Antlaşmaların İç Hukuktaki Yeri’ (2005)13(1), Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 77-107.
• Kılıç M, ‘Gerekçeli Karar Hakkı: Yargısal Kararların Rasyonalitesi’ (2021) 12 (47), Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 1-46.
• Mesci B, TRİPS Anlaşmasından Kaynaklanan İhtilafların Çözümü (2016) 15 (2), İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 257-290.
• Özkan Duvan A, ‘Bireysel Başvuru Kararlarında Makul Sürede Yargılanma Hakkı’ (2019) 68 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 287-336.
• Saraç T, ‘Patent Hukukunda Yenilik Kavramı Ve Yeniliğin Belirlenmesi’ (2001)9(1-2) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 189-212.
• Taşkın A, ‘Mahkeme Kararlarında Gerekçenin Önemi’ (2015) 1 (2), International Journal Of Legal Progress 205-246.
• Atagün Ömer F, Temel Bir İnsan Hakkı Olan Adil Yargılanmanın Unsuru Olarak Gerekçeli Karar Hakkı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, 2020).
• Kürtür Neylan R, Makul Sürede Yargılanma Hakkı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bilim Dalı, 2019).
• Özçelik A, Avrupa Birliği Hukukunda Patent Hakkı Ve Korunması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Avrupa Birliği Hukuku Bilim Dalı 2009).
• Şehirali Feyzan H, Patent Hakkının Korunması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Ticaret Hukuku) Anabilim Dalı, 1997).