Evaluation of the Constitutional Court’s Decision Numbered 2023/131–2023/160 Dated 28/09/2023 On Additional Motor Vehicle Tax in Terms Of The Financial Strength Principle

Yıl 2024, Sayı: 40. Yıl Özel Sayısı, 306 - 317, 02.09.2024

Ezgi Sır

Öz

In order to ensure a fair balanced distribution of taxes, it is necessary to take into account the ability of taxpayers to pay. The Constitutional Court evaluates the fair and balanced distribution of taxes together with the principles of taxation according to financial power and equality in taxes. According to the 1982 Constitution, everyone is obliged to pay taxes according to their financial ability to cover public expenses. In line with this provision of the Constitution, the principle of taxation according to financial power was born. The principle of taxation according to financial power requires those with more financial power to pay more taxes than those with less financial power. The principle of equality in taxation is based on the principle that those with the same financial power are taxed at the same rate, and those with different financial capabilities are charged different rates. Amendment to Certain Laws and Decree Law No. 375, with the Official Gazette No. 32249 dated 15/07/2023 and the Amendment to Certain Laws and Decree Law No. 375, with the introduction of Additional Motor Vehicle Tax to compensate for the economic losses caused by the earthquakes that occurred on 06/02/2023, numbered 7456, dated 14/07/2023. The Law on Construction has entered into force. The annulment case filed against this law by the Constitutional Court concluded that the additional motor vehicle tax enacted by the law does not conflict with the principles of taxation according to financial power, fair distribution of the tax burden and equality. Our opinions and evaluations regarding this conclusion reached by the Constitutional Court will be included.

Anahtar Kelimeler

Ability to pay, equality and justice in tax, Constitutional Court, additional motor vehicle tax

Anayasa Mahkemesinin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisine İlişkin İptal Davasının Reddi Kararının Mali Güç İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi

Öz

Vergi yükümlülerinin ödeme güçlerinin gözetilmesi verginin adaletli ve dengeli dağılımının sağlanabilmesi için zorunludur. Anayasa Mahkemesi vergide adaletli ve dengeli dağılımını mali güce göre vergilendirme ve vergide eşitlik ilkeleri ile değerlendirmektedir. 1982 Anayasası’nın 73. maddesine göre herkes kamu giderlerinin karşılamak üzere mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür. Anayasa’nın bu hükmü doğrultusunda mali güce göre vergilendirme ilkesi doğmuştur. Mali güce göre vergilendirme ilkesi yükümlülerin vergi ödeme güçlerini dikkate alır ve malî gücü fazla olanın malî gücü az olana kıyasla daha fazla vergi ödemesi gerektiğini vurgular. Vergide eşitlik ilkesi ise malî gücü aynı olanlardan aynı, farklı olanlardan ise farklı oranda vergi alınması esasına dayanmaktadır. 15/07/2023 tarihli 32249 sayılı Resmî Gazete ile 14/07/2023 kabul tarihli 7456 sayılı 06/02/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. İşbu kanuna karşı iptal davası açılmıştır. Anayasa Mahkemesince işbu kanuna karşı açılan iptal davası sonucunda yürürlüğe giren ek motorlu taşıtlar vergisinin mali güce göre vergilendirme, vergi yükünün adaletli dağılımı ve eşitlik ilkeleriyle çelişmediği sonucuna varılmıştır. Çalışmada, Anayasa Mahkemesince varılan bu sonuca ilişkin görüş ve değerlendirmelerimize yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Mali güç, vergide eşitlik ve adalet, Anayasa Mahkemesi, ek motorlu taşıtlar vergisi

Kaynakça

• AKÇA, Kürşat:’’ Anayasa mahkemesi kararlarında mülkiyet hakkı’’, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, 6.3: 543-596.
• AKIN, Emrah:’’Vergilendirme Yetkisinin Anayasal Temeli ve Sınırları’’, Sorumlu Vergicilik, 2016, 12.
• ARSLAN, Kahan Onur:’’ Vergilendirme Yetkisinin Meşruluk Kaynakları: Optımal Vergilendirme İlkeleri ve Kamu Yararı’’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2016, 2016.127: 223-244.
• BUDAK, Tamer’’ Türk Vergi Hukukunda Anayasal Ölçüt: Mali Güç’’,2006. PhD Thesis. Marmara Universitesi (Turkey).
• CANYAŞ, Oytun; SEÇİLMİŞ, İ. Erdem:’’ Anayasa Mahkemesi’nin Mali Güç İlkesine Yaklaşımına İktisadi Bakış’’,Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2013, 15.1: 301-315.
• KARAKOÇ, Yusuf:’’ Anayasal vergilendirme ilkeleri üzerine bir değerlendirme’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2013, 15: 1259-1308.
• ÖZCAN, Güngör:’’Türkiye’de Anayasal Vergileme İlkelerinden Eşitlik İlkesinin Değerlendirilmesi’’, Asos Yayınevi, 2019, 187.
• SARIASLAN, Osman:’’ Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Vergilendirme İlkeleri’’, 2012.