Aile Hekimliği Polikliniğine Başvuran Hipotiroidi Tanılı Hastaların İlaç Uyumunun Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 110 - 116, 30.11.2024

Muhammet Emre İğde Hüseyin Balcıoğlu

Öz

Amaç: Çalışmamızda aile hekimliği polikliniğine başvuran hipotiroidi hastalarının ilaç uyumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntemler: Çalışma prospektif gözlemsel bir çalışma olup, hastaların ilaç uyumunu değerlendirmek amacıyla Türkçe Modifiye Morisky Tedavi Uyum Ölçeği kullanıldı. 151 hipotiroidi tanılı hasta çalışmaya dahil edildi. Ölçekten aldıkları puana göre hastaların motivasyon ve bilgi düzeyi belirlendi. 1. 2. ve 6. sorularda alınan toplam puan “0” veya “1” ise ilaç uyumu konusunda düşük motivasyon düzeyini, >1 ise yüksek motivasyon düzeyini göstermektedir. 3. 4. ve 5. sorularda ise alınan toplam puan “0” veya “1” ise ilaç uyumu konusunda düşük bilgi düzeyini, >1 ise yüksek bilgi düzeyini göstermektedir. Kategorik değişkenlere ait özet değerler frekans ve yüzde, nicel değişkenlerde ortalama ± standart sapma olarak gösterildi. Grupların kategorik değişkenlere göre frekans dağılımı karşılaştırılması Ki-kare testi ile gerçekleştirildi. Nicel değişkenler arasındaki doğrusal ilişki Spearman korelasyon analizi ile belirlendi. p<0,05 anlamlı kabul edildi.

Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 46,7±13,2 olup %65,6’sının levotiroksini her gün aynı dozda kullandığı tespit edildi. Hastaların %80,8’i yüksek motivasyon düzeyine sahiptir. Hastaların %92,7’si ilaç uyumu konusunda yüksek bilgi düzeyine sahiptir. Ek hastalık varlığı ile motivasyon düzeyi arasında anlamlı ilişki saptandı. Ek hastalığı olanlarda motivasyon düzeyi, ek hastalığı olmayanlara göre anlamlı şekilde düşüktür (p= 0,015). Kontrole bir yıldan daha seyrek giden hastalarda düşük motivasyon düzeyine sahip hastaların oranı anlamlı şekilde yüksek bulundu (p=0,04).

Sonuç: Üniversite Hastanesinde takip edilen hastaların çoğunluğunun ilaç uyumunda yüksek motivasyon düzeyine sahip olduğu görülmüştür. Kontrol sıklığı arttıkça motivasyon düzeyi yükselmiştir. Aile Hekimlerinin hipotiroidili hastalara tedavi uyumunu artırmaya yönelik yaklaşımı, toplum sağlığı açısından değerlidir.

Anahtar Kelimeler

Hipotiroidi, İlaç uyumu, Aile hekimliği

Evaluation of Medication Compliance in Patients Diagnosed with Hypothyroidism Who Applied to Family Medicine Outpatient Clinic

Öz

Objective: Our study aimed to evaluate medication compliance in hypothyroid patients who applied to the family medicine clinic.

Material and Methods: The study is a prospective observational study and the Turkish Modified Morisky Treatment Compliance Scale was used to evaluate medication compliance of patients. 151 patients diagnosed with hypothyroidism were included in the study. The motivation and knowledge levels of the patients were determined according to the scores they received from the scale. If the total score received in questions 1, 2 and 6 is "0" or "1", it indicates low motivation level regarding medication compliance, and if >1, it indicates high motivation level. If the total score received in questions 3, 4 and 5 is "0" or "1", it indicates low knowledge level regarding medication compliance, and if >1, it indicates high knowledge level. Summary values for categorical variables were shown as frequency and percentage, and mean ± standard deviation for quantitative variables. Comparison of frequency distribution of groups according to categorical variables was performed using Chi-square test. Linear relationship between quantitative variables was determined using Spearman correlation analysis. p<0,05 was considered significant.

Results: The mean age of the patients was 46,7±13,2 and it was determined that 65,6% of them used levothyroxine at the same dose every day. 80,8% of the patients had a high level of motivation. 92,7% of the patients had a high level of knowledge about medication compliance. A significant relationship was found between the presence of comorbidities and motivation levels. The motivation levels were significantly lower in those with comorbidities than in those without comorbidities (p= 0,015). The rate of patients with low motivation levels was significantly higher in patients who went for check-ups less than a year (p=0,04).

Conclusion: It was observed that the majority of the patients followed up at the University Hospital had a high level of motivation in medication compliance. The motivation levels increased as the frequency of check-ups increased. The approach of family physicians to increase treatment compliance in hypothyroid patients is valuable in terms of public health.

Anahtar Kelimeler

Hypothyroidism, Medication adherence, Family medicine

Kaynakça

• 1. Uğurlu G, Aslan D. Bir halk sağlığı sorunu: İyot yetersizliği. ESTUDAM Halk Sağlığı Dergisi 2023;3:541-51.
• 2. Jansen HI, Boelen A, Heijboer AC, Bruinstroop E, Fliers E. Hypothyroidism: The difficulty in attributing symptoms to their underlying cause. Front. Endocrinol 2023;14:1130661.
• 3. Cappelli C, Castello R, Marini F, et al. Adherence to levothyroxine treatment among patients with hypothyroidism: a northeastern Italian survey. Frontiers in endocrinology 2018;9:699.
• 4. Gogas Yavuz D. Hipotiroidi: Tanı ve tedavisi. Tiroid çalışma grubu, editör. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Tiroid Hastalıkları Tanı ve Tedavi Kılavuzu 2023. p. 85-94.
• 5. Dirikoç A, Genç B, Özdemir D, et al. Adherence to levothyroxine treatment and factors related with adherence in patients with hypothyroidism. Ankara Med J 2021;2:261-73.
• 6. Vita R, Saraceno G, Trimarchi F, Benvenga S. A novel formulation of L-thyroxine (L-T4) reduces the problem of L-T4 malabsorption by coffee observed with traditional tablet formulations. Endocrine 2013;43:154-60.
• 7. Uzun K, Ardıç C, Yazan Arslan A, Karakullukçu S. Evaluation of the correct use of levothyroxine in patients with hypothyroidism. The Journal of Turkish Family Physician 2021;2:57-65.
• 8. Vural B, Acar ÖT, Topsever P, Filiz TM. Reliability and validity of Turkish Version of Modified Morisky Scale. The Journal of Turkish Family Physician 2012;4:17-20.
• 9. Vezzani S, Giannetta E, Altieri B, et al. An Italian survey of compliance with major guidelines for L-thyroxine of primary hypothyroidism. Endocrine Practice 2018;5:419-28.
• 10. Kumar R, Shaukat F. Adherence to levothyroxine tablet in patients with hypothyroidism. Cureus 2019;5:e4624.
• 11. El Helou S, Hallit S, Awada S, et al. Adherence to levothyroxine among patients with hypothyroidism in Lebanon. EMHJ 2019;3:150-60.
• 12. Demirbas N, Kutlu R. Treatment adherence and self-efficacy levels of adults using multiple drugs. Ankara Med J 2020;2:269-80.
• 13. Taştan K. Aile hekimliğinde hipotiroidiye yaklaşım. Selçuk EB, editör. Aile Hekimliğinde Endokrinolojik Hastalıklara Yaklaşım. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2023. p. 16-8.
• 14. Şahin S, Gönen MS. Birinci basamakta tiroid hastalıklarının tanısı ve takibi. Kutan Fenercioğlu A, editör. Birinci Basamakta Kronik Hastalık Takibi ve Kronik Hasta Bakımı. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2020. p. 39-44.