Öz
Kaynakça
- Atik Gürbüz, İncinur (2014). “Şâmî, Şâmî Ahmed Efendi”, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=4458 [E.T.: 19.06.2018].Ayan, Hüseyin (2002). Nesîmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, Ankara: TDK Yayınları.Çelebioğlu, Âmil (1996). Yazıcıoğlu Mehmed Muhammediye, II. C., İstanbul: MEB. Yayınları.Erdoğan, Mehtap (2013). Türk Edebiyatında Manzum Hilyeler, İstanbul: Kitabevi Yayınları.Erdoğan Taş, Mehtap (2018). “Hoca Sa‘deddîn Efendi’nin Mensur Hilyesi: Hilye-i Celiyye ve Şemâ’il-i ‘Aliyye”, Amasya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.2, S.3, s. 19-60.Erdoğan Taş, Mehtap (2018). “Müellifi Bilinmeyen Mensur İki Hilye”, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Volume: 42, S.1, s. 17-38.Gözütok Tamdoğan, Zehra (2016). “Türk-İslam Edebiyatında Hilye ve “Halîl B. Ali el-Kırımî’nin Mensur Hilye-i Nebevîsi”, İstem, Yı:14, S.28, s. 389-413.Karaman, Hayreddin (2008). Gönüllerin Süsü, Hanelerin Zineti Hilye Peygamberimizin Şekil ve Şemâili, İstanbul: Ufuk Yayınları.Kesik, Beyhan (2014). “Şâmî, Ahmed Şâmî Efendi”, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=3032 [E.T.: 19.06.2018].Seyrî (M. Ali Eşmeli) (2011). Hilye-i Şerîfe Hz. Peygamber’in Mübârek Sûret ve Sîretleri, İstanbul: Yüzakı Yayınları.Tavukçu, Orhan Kemal (2005). Dede Ömer Rûşenî Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Dîvânı’nın Tenkitli Metni, Erzurum: Suna Yayınları.
Öz
Türk edebiyatında manzum ve
müstakil ilk örneğine 16. yüzyılda rastlanılan hilye, zaman içerisinde şekil ve
içerik bakımından büyük gelişme göstermiş edebî bir türdür. Manzum örneklerinin
yanı sıra çok sayıda mensur örneği de vardır. Bunlardan bir kısmının müellifi
belli değildir. Tespit edebildiğimiz müellifi bilinen mensur 21 hilyeden birisi
ise Kadı Şâmî’ye aittir. Asıl adı Ahmed olan Kâdı Şâmî’nin doğum ve ölüm tarihi
belli değildir. Ancak Şerh-i Hilyetü’ş-Şerîfe adlı mensur Hz.
Peygamber hilyesinin bir nüshasının 1686-87 yılında istinsah edilmiş olması,
onun 1686-87’den önce ya da 1700’lü yılların ilk yarısına kadar yaşadığını
düşündürmektedir. Eserin bazı nüshalarındaki bilgilere göre Paşa-zâde olarak
şöhret bulan Şâmî, kadılık yapmıştır. Babasının adı da Mahmûd’dur. Kaynaklarda
asıl adı Ahmed olup kadılık yapmış olan ve Şâmî mahlasını kullanan iki şair
(öl. 1013/1604-05, 1170/1756-57) hakkında bilgi bulunmaktadır. Üzerinde çalıştığımız
söz konusu mensur hilye, bu iki şairden birine ait olabileceği gibi Şâmî
mahlasını kullanan başka bir şaire de ait olabilir. Bu çalışmada eserin bazı
nüshalarında yer alan bilgilere dayanarak Kadı Şâmî hakkında bilgi verilmiş,
mensur hilyesinin nüshaları tanıtılmış, eserin yazılış tarihi belirlenmeye
çalışılmış ve söz konusu hilye, şekil ve muhteva açısından incelenmiştir. Çalışmanın
sonunda mensur hilyenin transkripsiyonlu ve tenkitli metni bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Atik Gürbüz, İncinur (2014). “Şâmî, Şâmî Ahmed Efendi”, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=4458 [E.T.: 19.06.2018].Ayan, Hüseyin (2002). Nesîmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni, Ankara: TDK Yayınları.Çelebioğlu, Âmil (1996). Yazıcıoğlu Mehmed Muhammediye, II. C., İstanbul: MEB. Yayınları.Erdoğan, Mehtap (2013). Türk Edebiyatında Manzum Hilyeler, İstanbul: Kitabevi Yayınları.Erdoğan Taş, Mehtap (2018). “Hoca Sa‘deddîn Efendi’nin Mensur Hilyesi: Hilye-i Celiyye ve Şemâ’il-i ‘Aliyye”, Amasya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.2, S.3, s. 19-60.Erdoğan Taş, Mehtap (2018). “Müellifi Bilinmeyen Mensur İki Hilye”, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Volume: 42, S.1, s. 17-38.Gözütok Tamdoğan, Zehra (2016). “Türk-İslam Edebiyatında Hilye ve “Halîl B. Ali el-Kırımî’nin Mensur Hilye-i Nebevîsi”, İstem, Yı:14, S.28, s. 389-413.Karaman, Hayreddin (2008). Gönüllerin Süsü, Hanelerin Zineti Hilye Peygamberimizin Şekil ve Şemâili, İstanbul: Ufuk Yayınları.Kesik, Beyhan (2014). “Şâmî, Ahmed Şâmî Efendi”, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=3032 [E.T.: 19.06.2018].Seyrî (M. Ali Eşmeli) (2011). Hilye-i Şerîfe Hz. Peygamber’in Mübârek Sûret ve Sîretleri, İstanbul: Yüzakı Yayınları.Tavukçu, Orhan Kemal (2005). Dede Ömer Rûşenî Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Dîvânı’nın Tenkitli Metni, Erzurum: Suna Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Ağustos 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 1 Sayı: 1 |
