OSMANLI ŞİİRİ KILAVUZU

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 732 - 757, 28.02.2019

Talha Dilben

Öz

VIII. yüzyılda İslamiyetle
tanışan ve topluluklar halinde bu dine inanmaya başlayıp tüm müesseseleriyle
yeni bir medeniyet dairesine henüz dâhil olmaya başlayan Türkleri, bütün dünya
edebiyatları içerisinde anlam ve hayal dünyasının zenginliği bakımından özel
bir yer edinecek yeni bir edebiyatı oluşturacakları ve uzun bir müddet boyunca
bu edebiyatı zenginleştirecekleri yüzyıllar ufukta beklemekteydi. İslamiyet’ten
sonraki süreç içerisinde Arap ve Fars dil ve edebiyatlarıyla da tanışarak bu
dil ve edebiyatlara da hâkim olmaya başlamalarının yanı sıra; bürokrat, bilgin,
mütercim, müellif gibi pek çok kimliği üzerlerinde barındırabilen iyi eğitimli,
kalemi kuvvetli Türk ediplerinin verdiği Kutadgu Bilig ve diğer ilk eserler,
ufukta bekleyen bu devâsâ edebiyatın temelini oluşturmaktaydı. Türkistan
bölgesinde oluşan bu kültür ortamı, özellikle Moğol baskılarıyla yerleşik
hayattaki eğitimli zümrelerin de yer değiştirmek zorunda kalıp Anadolu
topraklarına gelmeleriyle birlikte şekillenmeye başlayarak oluşan edebiyatın,
Osmanlı hâkimiyetindeki yüzyıllarda en yüksek seviyede kendisini bulmasını
sağlayacaktı. Devamında Batıya dayalı başka bir medeniyet dairesi içerisine
dâhil olacak olan yeni nesiller, hem geçen yüzyılların hem de değişen ortamın
etkisiyle bu derece zengin ve etkileyici bir "eski" macerayı bazen
hor görecekler, bazen de anlamak istemelerine rağmen tüm yönleriyle onu
anlayamayacaklardı. İşte bu yeni medeniyet dairesi içerisindeki Türk insanına
bu zengin macerayı anlatabilmek, öğretebilmek, ondaki anlaşılamayan noktaları
detaylarıyla çözebilmek adına çok sayıda tez, kitap, makale gibi türlerde
çalışma yapılmış olmakla birlikte, bunlar içerisinde Prof. Dr. Ahmet Atillâ
Şentürk tarafından hazırlanıp 2016 ve 2017 yıllarında yayınlanan ve şimdilik
iki ciltten oluşan Osmanlı Şiiri Kılavuzu
adlı bir eser vardır ki, kapağından başlayarak içerisindeki fotoğraflara kadar
bu büyük maceranın her yönüyle kılavuzu niteliğindedir. 

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Şiiri Kılavuzu, Klasik Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Şentürk, Ahmet Atillâ (2016). Osmanlı Şiiri Kılavuzu 1, İstanbul: Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları Merkezi OSEDAM.
• Şentürk, Ahmet Atillâ (2017). Osmanlı Şiiri Kılavuzu 2, İstanbul: Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları Merkezi OSEDAM.