MÜLÛK-İ MÜLK-İ SUHEN VEYA MÜFLİSÂN-I KİMYÂ- FURÛŞ: ENVERÎ VE NEF’Î

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 425 - 468, 28.02.2019

Sadık Armutlu

Öz

Kaside dendiği zaman Fars edebiyatında Türk soylu Enverî-i
Ebîverdî, klasik Türk edebiyatında ise 17. asrın dikkat çeken şairi Nef’î-i
Erzurumî akla gelir. Her iki şair de kendi dönemlerini aşarak kendilerine has
bir kaside üslûbu oluşturmuşlardır. Bundan dolayı her iki şair de kasidede
üstâd olarak kabul görmüşlerdir. Her iki şairin de sade, akıcı ve konuşma
üslubuyla oluşturdukları kasidelerinde muhayyilenin önemli bir yeri olduğu
görülmektedir. Bu çalışmada Enverî ve Nef’î’nin sultan ve vezir övgülerinde
yazmış olduğu kasidelerinden hareketle üslupları mukayeseli olarak
değerlendirilecektir. Bu değerlendirmede şairlerin, vezir ve padişahları
şiirlerinde ele alış tarzları üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

kaside, Fars edebiyatı, Türk edebiyatı, Enverî

Kaynakça

• ANÂD GAZVÂN, İsmâ’îl (1974). el-Edebü’l-Arâbî, Bağdad.
• ARMUTLU, Sadık (2012). “Fars Şiirinde Bir Tanrı Üç Peygamber”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, S. 60, ss.
• AVFÎ, Muhammed (1335 hş.). Lübâbu’l-Elbâb, nşr. Sa’îd-i Nefîsî, Çâp-ı İttihâd, Tahran.
• BAĞDÂDÎ, Abdu’l-Kâdir b. Ömer (1409 hk.). Hızânetu’l-Edeb, nşr. Abdusselâm Hârûn, Kahire.
• BAKIRCI, Selami (1997). IV. Abbasî Dönemimde Edebî Çevre (447-656/1055-1258), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi SBE, Erzurum.
• BÂRÛDÎ, Mahmûd Sâmî Paşa (1404 hk.). Muhtarâtu’l-Bârûdî, Mekke.
• BUHTURÎ, Dîvânu’l-Buhturî, nşr. Hasan Kâmil es-Sarrafî, Kahire,
• CÂHIZ, Ebû Osmân Amr b. Bahr (1991). Resâ’ilu’l-Câhız, nşr. A. Muhammed Hârûn, Kahire.
• CÂMÎ (1367 hş.). Bahâristân-ı Câmî, nşr. İsmâîl-i Hâkimî, İntişârât-ı Ittılâât, Tahran.
• CERÎR (1993). Dîvânu Cerîr, nşr. Tâcuddîn Şelek, Dâru’l-Kutubi’l-Arâbî, Beyrut.
• CUMAHÎ, Muhammed b. Sellâm (1952). Tabakatu Fuhûli’ş-Şu’arâ, nşr. Mahmûd Muhammed Şâkir, Kahire.
• CUNDÎ, Alî (trs.). Şi’ru’l-Harb Fî’l-Asri’il-Câhilî, Kahire.
• DAYF, Şevkî (1426 hk.). Târîhu’l-Edebi’l-Arabî: el-Asru’l-Câhilî, Zeviyyu’l-Kurbâ, Kahire.
• DAYF, Şevkî (1977). Asru’d-Duvel ve’l-İmârât, Kahire.
• DAYF, Şevkî (1987). et-Tatavvur ve’t-Tecdîd Fî’ş-Şi’ri’l-Emevî, Dâru’l-Ma’ârif, Kahire.
• DEHHÂN, Sâmî (1992). el-Medh, Kahire.
• DEMİRAYAK, Kenan (1993). “Arap Edebiyatında Şiirle Para Kazanma”, İslâmî Edebiyat, Temmuz-Ağustos-Eylül, Sayı 21)
• DÎVÂN-I ENVERÎ (1372 hş.). nşr. Muhammed Takî Muhammed-i Razavî, İntişârât-ı ilmî ve Ferhengî, Tahran.
• EBÛ TEMMÂM, Dîvânu’l-Hamâse (1422 hk.). nşr. Abdu’l-Mun’im Ahmed Sâlih, Dâru’l-Cîl, Beyrut.
• EBÛ’L- ABBÂS SA’LEB (1995). Kavâ’idu’ş-Şi’r, nşr. Ramazân Abduttavâb, Mektebetul-Hancî, Kahire.
• EBÛ’L-FEREC EL-ISFAHÂNÎ (1962). Kitabu’l-Aganî, Beyrut.
• EBÛ’L-HİLÂL EL-ASKERÎ (1971). Kitâbu’s-Sınâ’teyn, nşr. Alî Muhammed el-Bicâvî-Muhammed Ebû’l-Fadl İbrâhîm (Kahire: Matba’atu el-Bâbî el-Halebî, Kahire.
• FEREZDAK (1982). Dîvânu Ferezdak, nşr. Alî Fe’ur, Dâru’l-Kutubi’l-Arabî, Beyrut.
• İBN REŞÎK EL-KAYRAVÂNÎ (1972). el-Umde, nşr. Muhammed Muhyiddîn. Abdulhamîd, Dâru’Cîl, Beyrut.
• KUDÂME B. CA’FER (1426 hk.). Nakdu’ş-Şi’r, nşr. Abdu’l-Mun’im Hafâcî Dâru’l-Kutubi’l- İlmiyye, Beyrut.
• MES’ÛDÎ (1404 hk.). Murûcu’z-Zeheb, Kum.
• SAFÂ, Zebihullah (1352 hş.). Târîh-i Edebiyât Der Şi’r-i Fârsî, İntişârât-ı Emîr Kebir, Tahran.
• NÂBİGA EZ-ZUBYÂNÎ (1991). Dîvânu en-Nâbiga ez-Zubyânî, nşr. Hannâ Nâsır el-Hittî, Beyrut.
• ZEVZENÎ, Ebû Abdillah hasan b. Ahmed (1972). Şerhu’l-Mu’allakati’s-Seb’a, Beyrut.
• ZUHEYR B. EBÎ SULMÂ (1363 hk.). Şerhu Dîvânî Zuheyr b. Ebî Sulmâ, nşr. Abbâs Sa’leb, Kahire.