LICHENS OF SOME ANCIENT AREAS IN AND AROUND BEYDAĞLARI COASTAL NATIONAL PARK (ANTALYA)

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 198 - 210, 30.07.2020

Özge Tufan Çetin

https://doi.org/10.18036/estubtdc.640693

Öz

BEYDAĞLARI SAHİL MİLLİ PARKI (ANTALYA)’NDA VE YAKIN ÇEVRESİNDE BULUNAN BAZI ANTİK KENT VE ALANLARIN LİKENLERİ

Öz

Likenler binlerce yıl yaşayabildikleri tahmin
edilen ve bulundukları ekosistemlerin ekolojik durumunun devamlılığını gösteren
organizmalardır. Bu nedenle likenlerin antik kent ve alanların üzerindeki
varlıkları merak uyandırmaktadır. Arkeolojik alanların liken zenginliğinin
belirlenmesi ile bu alanlardaki çevresel değişimler konusunda önemli ipuçları edinilebilmektedir
Ayrıca liken çeşitliliğine göre likenlerin kaya eserlerde neden olabildiği
ayrışmayı engellemek için yapılan restorasyon çalışmalarına da yön
verilebilmektedir. Bu amaçla Beydağları Sahil Milli Parkı’nda ve yakın
çevresinde bulunan bazı antik kent ve antik bölgelerin liken zenginlikleri
belirlenmiştir. Çalışma ile, 9 ayrı antik kent ve antik bölgeden toplam 98
likenize mantar taksonu tespit edilmiştir. Bu taksonlardan Solenopsora grisea (Bagl.) Kotlov türü Türkiye için yeni kayıttır. Ayrıca Myriolecis
semipallida (H.
Magn.) Sliwa, Zhao Xin & Lumbsch, Lempholemma elveloideum (Ach.) Zahlbr, Peltula euploca (Ach.) Poelt., Protoblastenia calva (Dicks.) Zahlbr., Solenopsora holophaea (Mont.) Samp. liken
taksonları Antalya ili ve ilçeleri için ilk kez kayıt edilmiştir. Böylece
Beydağları Sahil Milli Parkı’nın liken zenginliği bu çalışma ile 169 taksona;
Antalya ilinin toplam likenize ve likenikol mantar takson sayısı 441’e
ulaşmıştır. Ayrıca indikatör likenlerin dağılımları incelendiğinde; Milli Park
sınırları içerisinde çalışma yapılan lokalitelerin, sınır dışında kalan
lokalitelerden biraz daha fazla insan tahribatından etkilendiği sonucuna
varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Antalya, Biyoçeşitlilik, Likenize mantar

Kaynakça

• [1] Nash, TH. Lichen Biology. 2nd ed. UK: Cambridge University Press, 2008.
• [2] Ceylan AGS, Somuncu M. Beydağları Sahil Milli Parkı’nın koruma kullanma bakımından durumu ve sürdürülebilir gelişimi üzerine bir değerlendirme. In: 1 st International Sustainable Tourism Congress; 23-25 November 2017; Kastamonu, Turkey: pp. 51-63.
• [3] Caneva G, Nugari MP, Salvadori O. Plant Biology for Cultural Heritage: Biodeterioration and Conservation Getty Publications, Los Angeles, USA: 2008.
• [4] Pinna D. Coping with Biological Growth on Stone Heritage Objects: Methods, Products, Applications, and Perspectives, CRC Press, 2017.
• [5] Vannini A, Contardo T, Paoli L, Scattoni M, Favero-Longo SE, Loppi S. Application of commercial biocides to lichens: Does a physiological recovery occur over time?. Int Biodeter Biodegr, 2018; 129: 189-194.
• [6] Nascimbene J, Salvadori O, Nimis PL. Monitoring lichen recolonization on a restored calcareous statue. Sci. Total Environ. 2009; 407: 2420-2426.
• [7] Pinho P, Augusto S, Martins-Loução MA, Pereira MJ, Soares A, Máguas C, Branquinho C. Causes of change in nitrophytic and oligotrophic lichen species in a Mediterranean climate: impact of land cover and atmospheric pollutants. Environ Pollut 2008; 154(3): 380-389.
• [8] Branquinho C. Lichens. In : Prasad MNV, editor. Metals in the Environment: Analysis by Biodiversity, Marcel Dekker, Nova Iorque, Estados Unidos da América, 2001. pp. 117-158.
• [9] Stofer S, Bergamini A, Aragon G, Carvalho P, Coppins BJ, Davey, S.,Dietrich, M, Farkas E, Kärkkäinen K, Keller C et al. Species richness of lichen functional groups in relation to land use intensity. Lichenologist 2006; 38(4): 331-353.
• [10] Giordani P, Brunialti G, Bacaro G, Nascimbene J. Functional traits of epiphytic lichens as potential indicators of environmental conditions in forest ecosystems. Ecol Indic, 2012; 18: 413-420.
• [11] Branquinho C, Matos P, Pinho P. Lichens as ecological indicators to track atmospheric changes: future challenges. Indicators and surrogates of biodiversity and environmental change. CSIRO Publishing, Melbourne, CRC Press, London, UK: 2015; 77-87.
• [12] Koch NM, Matos P, Branquinho C, Pinho P, Lucheta F, de Azevedo Martins SM, Vargas VMF. Selecting lichen functional traits as ecological indicators of the effects of urban environment. Sci Total Environ 2019; 654: 705-713.
• [13] Müller G. Gregg Müller on Lichenometry and Environmental History. Environ Hist 2006; 11(3): 604.
• [14] Clauzade G, Roux C. Likenoj De Okcidenta Eûropo Ilustrita Determinlibro, Bulletin de la Société Botanique du Centre-Ouest Nouvelle série- Numéro Spécial, Royan, France, 1985.
• [15] Breuss O. Die Flechtengattung Catapyrenium in Europa. Stapfia 23, Linz, 1990.
• [16] Wirth V. Die Flechten Baden–Württembergs. Teil: 1-2, Eugen GmbH & Co. Stuttgart, 1995.
• [17] Giralt M. The lichen genera Rinodina und Rinodinella (lichenized Ascomycetes, Physciaceae) in the Iberian Peninsula. Bibl Lichenol 2001; 79: 1-160.
• [18] McCunne B. Key to the lichen genera of the Pacifik Northwest. Department of Botany and Plant Pathology, Oregon State University, Corvallis, Oregon, USA, 2006.
• [19] Smith CW, Aptroot A, Coppins BJ, Fletcher A, Gilbert OL, James PW, Wolseley PA. The Lichens of Great Britain and Ireland. British Lichen Society, London, UK, 2009.
• [20] Arup U, Søchting U, Frödén P. A new taxonomy of the family Teloschistaceae. Nord J Bot 2013; 31(1): 016-083.
• [21] Otálora MA, Jørgensen PM, Wedin M. A revised generic classification of the jelly lichens, Collemataceae. Fungal Divers 2014; 64(1), 275-293.
• [22] Wasser SP, Nevo E. Lichen-forming, lichenicolous and allied fungi of Israel. A.R.G. Ganter Verlag K.-G., Ruggell, 2005.
• [23] Wetmore CM. Keys to the lichens of Minnesota. Department of Plant Biology, University of Minnesota, St. Paul, Minnesota, USA, 2005.
• [24] Nimis PL, Martellos S. ITALIC - The Information System on Italian Lichens. Version 5.0. University of Trieste, Dept. of Biology, http://dryades.units.it/italic; 2017.
• [25] John V, Türk A. Türkiye Likenleri Listesi (A checklist of the lichens of Turkey), İstanbul, TR: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayını, 2017.
• [26] Tufan-Çetin Ö. Phaselis Antik Kenti (Antalya) Likenleri I, Phaselis 2015; 133-141.
• [27] Guttová A, Zozomová-Lihová J, Timdal E, Kučera J, Slovák M, Piknová K, Paoli L. First insights into genetic diversity and relationships of European taxa of Solenopsora (Catillariaceae, Ascomycota) with implications for their delimitation. Bot J Linn Soc 2014; 176 (2): 203-223.
• [28] Akdeniz F, Aslan A, Böcük H, Tufan-Çetin Ö, Ertorun N, Sert H, Özdemir-Türk A, Uyar G. Olympos’un biyoçeşitliliği üzerine bir araştırma, In: Olcay-Uçkan YB, editor. Olympos I, 2000-2014 araştırma sonuçları., Istanbul, TR: Oksijen basım ve matbaacılık, 2017. ss. 249-266.
• [29] Vĕzda A. Lichenes Rariores Exsiccati. Fasc. 22 (No 211-220). Brno 1996; 1-4.
• [30] Nimis PL, John V. A contribution to the lichen flora of mediterranean Turkey. Cryptogamie, Bryol. Lichénol. 1998; 19: 35-58.
• [31] Schindler H. Beitrag zur Flechtenflora von Westanatolien, Türkei.- Herzogia 1998; 13: 234-237.
• [32] Breuss O, John V. New and interesting records of lichens from Turkey. Österr. Z. Pilzk. 2004; 13: 281-294.
• [33] John V. Lichenological studies in Turkey and their relevance to environmental interpretation. Bocconea 2007; 21: 85-93.
• [34] Kılıç E. Beydağları Sahil Milli Parkı'nın Likenleri. In: Hatice Üstüner, Mustafa Yavuz, editors. Beydağları Sahil Milli Parkı'nın Florası, Faunası ve Likenleri. Antalya, TR: Özge Ofset Desing & Printing, 2018. ss. 184-201.