ŞANLIURFA EKOLOJİK KOŞULLARINDA BAZI YAPRAK GÜBRESİ UYGULAMALARININ PAMUĞUN (Gossypium hirsutum L.) VERİM ve VERİM ÖGELERİNE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2022, , 12 - 19, 30.10.2022

Mehmet Emin Sert , Ahmet Yılmaz

https://doi.org/10.55257/ethabd.1108305

Öz

Bu çalışma; yaprak gübresi uygulamalarının, pamuğun verim ve verim unsurlarına etkisini belirlemek amacıyla 2021 yılı pamuk üretim sezonunda ana ürün olarak Şanlıurfa ekolojik koşullarında planlanmış ve yürütülmüştür. Denemede bitki materyalini “MAY-505” ve “MAY-455” pamuk çeşitleri oluşturmuştur. Yaprak gübresi olarak Ravel/Şamar (Solin), Detabeta Micromix ve Lebosol Nutriphos isimli gübreler, prospektüsünde belirtilen zaman, ve dozda uygulanmıştır. Deneme bölünmüş parseller deney desenine göre 3 tekerrürlü olarak planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma neticesinde; yapraktan uygulanan besin elementlerinin, çırçır randımanı, koza ağırlığı, koza kütlü ağırlığı, 100 tohum ağırlığı, lif indeksi, koza sayısı, kütlü verimi, meyve dalı, odun dalı, bitki boyu, lif uzunluğu, lif inceliği ve lif mukavemeti üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu ancak odun dalı sayısı ve erkencilik üzerinde herhangi bir etkiye sahip olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Kütlü pamuk verimi 416,00 kg/da ile May-505 çeşidinden, 419,75 kg/da ile May-455 çeşidinden elde edilmiştir. Sonuç olarak bitki besin maddeleri tavsiye edilen miktarda ve zamanda kullanıldığında, kontrol uygulamasına göre daha yüksek verim alınabildiği sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

pamuk (Gossypium hirsutum L.), yaprak gübresi, verim, verim unsurları

DETERMINATION OF THE EFFECTS OF SOME FOLIAR FERTILIZER APPLICATIONS ON PRODUCTION AND PRODUCTIVITY OF COTTON (Gossypium hirsutum L.) IN ŞANLIURFA ECOLOGICAL CONDITIONS

Öz

MAY-505 and MAY-455 cotton seeds were used as plant material in the research. Ravel/Şamar (Solin), Detameta Micromix and Lebosol Nutriphos formed the fertilizer material. The experiment was established and carried out in 3 replications according to the randomized blocks experimental plan. Lebosol Nutriphos, Detabeta Mikromix, Ravel-Şamar foliar fertilizers used in the experiment were used in the recommended amount. As a result of the research; foliar applied nutrients have a significant effect on ginning yield, boll weight, boll seed weight, 100 seed weight, fiber index, boll number, seed yield, fruit branch, wood branch, plant height, fiber length, fiber fineness and fiber strength. However, it was found that it did affect any number of woody branches and earliness. The seed cotton yield was 416,00 kg/da from May-505 variety and 419,75 kg/da from May-455 variety. it was concluded that when the plant nutrients are used in the recommended amount and time, higher yields can be obtained compared to the control treatment.

Anahtar Kelimeler

cotton (Gossypium hirsutum L.), foliar fertilizers, yield, yield components.

Kaynakça

• AKSONA, G., 2016. Bitki Büyüme Düzenleyicisi ve Yaprak Gübresi Uygulamalarının Pamukta Erkencilik, Verim ve Lif Kalitesi Etkilesi Üzerine Bir Araştırma. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 67s.
• ALBAYRAK, H., 2014. Aydın Merkez İlçesi Pamuk Üretiminde Yetiştirme Koşullarının Verim, Lif, Tohum Özellikleri Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 115s.
• ALTINKAYA, R., 2009. Farklı Pix ve Azot Dozlarının Pamukta (Gossypium hirsitum L.) Verim, Verim Komponentleri ve Lif Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 83s.
• AKOVA, Y., 2009. Pamuk, İhracatı Geliştirme Etüt Merkezi (İGEME), Ankara www.igeme.org.tr/Araştırmalar/ulke_sek/sektor.cfm?sec=ara Erişim tarihi: 25.07.2016
• ANLAĞAN, M., 2001. GAP Bölgesi Harran Ovası Koşullarında Farklı Azot Gübre Dozlarının ve Büyüme Düzenleyicilerinin Pamuğun (Gosypium hirsutum L.) Önemli Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerine Etkisi ve Bunlar Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 86s.
• BEYYAVAŞ, V.,YILMAZ, A., HALİLOĞLU, H. ve ÇOPUR, O., 2013. Farklı Bitki Sıklığı ve Mepiquat Chloride Uygulamasının Normal Ekim Zamanında Pamugun (Gossypıum Hirsutun L.) Verim Ve Verim Unsurlarına Etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1): 25-34.
• CEYLAN, C., 2015. Farklı Doz ve Dönemlerde Bor uygulamalarının Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa.
• HALİLOĞLU, H., YILMAZ A., ve BEYYAVAŞ, V., 2006. Pamukta (Gossypium hirsutum L.) Farklı Dönemlerde Yaprak Gübresi Uygulamalarının Bitkisel Lif ve Lif Teknolojik Özelliklerine Etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi. 12 (1) 1-7.
• KARAMAN, M. R., 2012. Bitki Besleme. Gübretaş Rehber Kitaplar Dizisi:2
• KILIÇ, M., 2019. Farklı Yaprak Gübresi Uygulamalarının Pamukta Verim ve Lif Kalite Özelliklerine Etkisi. Siirt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Siirt.
• KÖSEOĞLU, B., 2019. Harran Ovası Koşullarında Yapraktan Uygulanan Bazı Besin Elementlerinin Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Verim ve Verim Öğelerine Etkisi.
• OGAN, D., 2019.Yarı Kurak İklim Koşullarında Bazı Yaprak Gübrelerinin Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi Üzerinde bir Araştırma. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 57s.
• TEMİZ, M. ve GENÇER, O., 1999. Diyarbakır Koşullarında Farklı Dönemlerde Uygulanan Yaprak Gübresinin Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerine Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi 15-18 Kasım 1999. Cilt II. Endüstri Bitkileri, s. 297-302
• YENER, T., 2015. İkinci Ürün Pamuk (Gossypium hirsutum L. ) Tarımında Kullanılan Yaprak Gübrelerinin Verim, Verim Komponentleri ve Lif Kalite Özellikleri Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 62s.
• YILDIZ, M., 2008. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Farklı Zamanlarda ve Dozlarda Uygulanan Pix’in Pamuğun (Gossypium hirsutum L.) Tarımsal ve Teknolojik Özellikleri Üzerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 18 (2):9
• YILMAZ, H., 1986. Yaprak Gübrelerinin Pamuğun Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana, 39s.