SİNEMADA ÖZNE OLARAK ROBOTLAR: BEN, ROBOT ÖRNEĞİ

Yıl 2017, Sayı: 8, 1 - 9, 28.12.2017

Onur Orkan Akşit

Öz

İnsan ve makine ilişkisi, bilim kurgu sinemasının
başlangıcından beri sıklıkla işlenmiş bir konudur. Makinelerin ve robotların
sadece bir araç olmaktan ziyade insana eşit, özerk bir varlık olarak kabul
edilip edilemeyeceği ise günümüz bilim kurgu sinemasının tartıştığı meselelerin
başında gelir. Bu temaya teknofobi ekseninde bakmaktan ziyade teknofobiyi aşıp
daha uzlaşmacı bir konumda yer almak karşılıklı insan ve teknoloji ilişkisi
hakkında daha yol gösterici olacaktır. Bu çalışmada, sözü edilen bağlam
içerisinde teknoloji hakkındaki “ikinci doğa”, “ilişkisel nesneler” ve “siborg
etiği” gibi kavramlar ekseninde Ben, Robot (I, Robot, Alex Proyas, 2004) filmi
çağdaş bir bilim kurgu sineması örneği olarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji ve İnsan İlişkisi, Bilim Kurgu, Robot, Siborg Etiği

ROBOTS AS SUBJECTS IN CINEMA: I, ROBOT

Öz

Human and machine relation is a popular theme since the beginning of science fiction genre. Whether machines and robots can be regarded as autonomous entities rather than being just a vehicle is one of the primary issue discussed in contemporary science fiction cinema. Going beyond technophobia and being in a more compromising position will be a guide for mutual human and technology relation. In this work, I will study I, Robot (Alex Proyas, 2004) as an example of a contemporary science fiction movie in the context of mentioned concepts such as "second nature", "evocative objects" and "cyborg ethic".

Anahtar Kelimeler

Technology and Human Relation, Science Fiction, Robot, Cyborg Ethics

Kaynakça

• ASIMOV, Isaac (1992). Ben, Robot. Çev., Gönül Suveren. İstanbul: Altın Kitaplar.
• BİLGİN, Nuri (2003). Sosyal Psikoloji Sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• FOUCAULT, Michel (2001). Kelimeler ve Şeyler. Çev., Mehmet Ali Kılıçbay. İstanbul: İmge Kitabevi.
• GILBERT, D. (2009). Homo Sapiens 2.0. NTV Bilim. Sayı: 1, 39.
• HARAWAY, Donna (2006). Siborg Manifestosu. Çev., Mehmet Ali Kılıçbay. İstanbul: Agora Yayınları.
• JAMESON, Fredric (2011). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. Çev., Nuri Plümer ve Abdulkadir Gölcü. İstanbul: Nirengi Kitap.
• KOESTLER, Arthur. (1990). Ghost in the Machine. Londra: Penguin Books.
• LISTER, Martin – DOVEY, Jon – GIDDINGS, Seth – GRANT, Iain KELLY, Kieran (2009). New Media: A Critical Introduction. New York: Routledge.
• MANDEL, Ernest (1996). Hoş Cinayet: Polisiye Romanın Toplumsal Bir Tarihi. Çev: N. Saraçoğlu. İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• RYLE, Gilbert (2009). Concept of Mind. New York: Routledge
• SHANK, R. C. (2007). Gelecekte Daha Akıllı Olacak Mıyız?, Gelecek 50 Yıl: 21. Yüzyılın İlk Yarısında Hayat ve Bilim. Editör: John Brockman. Çev., Nurettin Elhüseyni. İstanbul: NTV Yayınları. 229-239.
• TURKLE, Sherry (1995). Life on the Screen. New York: Simon& Schuster.
• TURKLE, Sherry (2004). “Spinning Technology”. Technological Visions. Editör: Marita Sturken ve diğerleri. Philadelphia: Temple Univesity Press. 19-33.
• TURKLE, Sherry – TARRART, Will – KIDD, Cory D. – DASTE, Olivia (2006). Relational Artifacts with Children and Elders: The Complexities of Cybercompanionship. Connection Science. Vol: 18 (4), 347-361.
• WARWICK, Kevin (2003). Cyborg Morals, Cyborg Values, Cyborg Ethics. Ethics and Information Technology. Vol: 5, 131-137.