SIRADAN DÜŞÜNCENİN MÜZAKERE ALANI OLARAK MEDYA: KADIN PROGRAMLARI ÜZERİNDEN BİR İNCELEME

Yıl 2007, Sayı: 2, 69 - 92, 15.02.2007

K. Oya Paker

Öz

Bu çalışmada sıradan insanların özel
hayatlarını kamusal alana taşıyan TV program türleri ile izleyici ilişkisi ele
alınmakta ve konu iki eksende irdelenmektedir. Birinci eksende bu tür
programlar ile izleyici ilişkisine günlük düşünce ve bilgi bağlamında yaklaşılmakta
ve bu ilişkinin dinamikleri dialojik bir perspektiften açıklanmaktadır. İkinci
eksende, bu programların günlük düşüncenin hangi refleksleriyle buluştuğu
ortaya konarak, söz konusu program türü üzerinden kurulan iletişimin, sosyal ve
kültürel bir pratik olarak mikro hayatlar açısından işlevi değerlendirilmektedir.
Bu program formatı izleyici etkileşimini etkin bir biçimde sağlamaktadır. Bu
programlar sıradan insana, gerçek hayat öyküleri, gerçek kişiler ve ilişkiler
hakkında kamusal alanda müzakereler yapma; dava insanı, mazlum dostu, adaletten
yana kişi vb. çeşitli öznel pozisyonlar ortaya koyma fırsatı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Medya-İzleyici İlişkisi, Dialojik Yaklaşım, Tele-Gerçeklik

Kaynakça

• ARKONAÇ, S. A. (2004) Gerçekliğin Yerel İnşasında Kartezyen Olmayan Özne, Öteki ve Fail. Doğunun ve Batının Yerelliği: Bireylik Bilgisine Dair içinde (ed.) S. A. Arkonaç, 249-273, İstanbul: Alfa Yayınları.
• BERGER, P. ve LUCKMANN, T. (1967) The Social Construction of Reality. Middlesex: Penguin Books.
• BERGER, P. (1967) The Sacred Canopy: Elements o f a Sociological Theory of Religion. New York: Garden City, Doubleday & Co. Inc.
• BİLGİN, N. (2003) Sosyal Psikoloji Sözlüğü. Kavramlar, Yaklaşımlar. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• BİLGİN, N. (2005) Siyaset ve insan, Siyaset Psikolojisi Yazıları, 2. Baskı. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• BILLIG (1992) Talking o f The Royal Family. London: Routledge.
• BİNARK, M. ve KILIÇBAY, B. (2004) Türkiye'de Gerçek Televizyonu ve Telegörsel Kimlikler: Biri Bizi Gözetliyor Örneği, İletişim Araştırmaları, 2 (1), 73-92.
• DAVIES, B. ve HARRE, R. (1999) Positioning and Personhood. in (eds.) R. Harre and L. Van Langenhove. Positioning Theory: Moral Contexts of Intentional Action, 32-52. Oxford: Blackwell Publishers.
• EAGLETON, T. (2004) Kuramdan Sonra. Çev. U. Abacı. İstanbul: Literatür Yayınları.
• ERDOĞAN, İ. ve ALEMDAR, K. (1990) İletişim ve Toplum. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• GERGEN, K. -J. (1988) Methaphor, metatheory and social world. in D. E. Leary (ed.), Metaphors in the History o f Psychologv, 267-299. Cambridge: Cambridge Un. Press.
• GOFFMAN, E. (1959) The Presentation o f Self in Everydav Life. New York; Doubleday.
• HALL, S. (1980) Encoding/Decoding. in (ed) S. Hail, D. Hobson, A. Lowe ve P. Willis, Culture, Media, Language, 128-138. London: Unwin Hyman.
• HALL, S. (1982) The Rediscovering o f Ideology: The Return o f the Represented in Media Studies, M. Gurevitch, T. Bennett, J. Curran ve J. Woollacott (ed.) Culture, Society and the Media, 56-90. Methuen: London.
• HEIDER, F. (1958) The Psychology o f Interpersonal Relations. Wiley: New York.
• HOIJER, B. (2005) İzleyicilerin Televizyon Programlarına Alımlayışı: Kuramsal ve Metodolojik Değerlendirmeler. Çev. Şahinde Yavuz, Medya ve İzleyici, Bitmeyen Tartışma içinde (der.) Ş. Yavuz, 105-129. Ankara: Vadi Yayınları.
• HUIZINGA, J. (1995) Homo Ludens, Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme. Çev. M. A. Kılıçbay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• İMANÇER, D., (2002) ‘102 Million’ An Animation of Poverty Game on Television, International Visual Communication Symposium, 279-292. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• JENSEN, K. B. ve ROSENGREN, K. E. (2005) İzleyicinin Peşindeki Beş Gelenek. Çev. Şahinde - Yiğit Yavuz, Medya ve İzleyici, Bitmeyen Tartışma içinde (der.) Ş. Yavuz, 55-83. Ankara: Vadi Yayınları.
• JENSEN, K. B. (2005) Sosyal Kaynak Olarak Haberler: Danimarka Televizyon Haberleri Hakkında Nitel Amprik Bir Çalışma. Çev. Şahinde Yavuz, Medya ve İzleyici, Bitmeyen Tartışma içinde (der.) Ş. Yavuz, 131-158. Ankara: Vadi Yayınları.
• KAPFERER, J. N. (1992) Dedikodu ve Söylenti: Dünyanın En Eski Medyası. Çev. Işın Gürbüz. İstanbul: İletişim Yayınları.
• MARKOVA, I. (2003). Dialogicality and Social Representations. The Dynamics of Mind. Cambridge: Cambridge Un, Press.
• MORLEY, D. (1980) The Nationvide Audience. London: Ailen Lane.
• MORLCY, D. (1986) Family Television. London: Comdeia.
• MOSCOVICI, S. (1970) La psychologie sociale Science ou mouvemcnt: Sa specificite et ses tensions. In D. Jodelet, J. Viet, P. Besnard (eds.). La Psychologie Sociale, une discipline en mouvemcnt, 13-64. I’cole Pratique des Hautes Etudes and Mouton: La Ilayc. (N. Bilgin'in tamamı yayınlanmamış çevirisi)
• MOSCOVICI, S. (1992) Presentation. Bulletin de Psychologie, t. 45/405, p. 137-144. (N. Bilgin'in yayınlanmamış çevirisi)
• MOSCOVICI, S. (1989) Preconditions for explanation in social psychology. European Journal o f Social Psychology, Vol 19, 407-430.
• MOSCOVICI, S. (1988) Notes towards a deseription of social representations. European Journal o f Social Psychology, Vol 18, 211-250.
• MOSCOVICI, S. (1984) The phenomenon of social representations. In R. Farr and S. Moscovici (eds.), Social Representations, 3-69,. Cambridge University Press, Maison des Sciences de l’Homme:Cambridge/Paris.
• PAKER, K. O. (2004) Batı Dışı Toplumlarda Sosyal Psikolojiyi Yeniden Düşünmek: İnşacı Yaklaşımın İmkânları Üzerine Bir Deneme, Doğunun ve Batının Yerelliği: Bireylik Bilgisine Dair içinde (ed.) S. A. Arkonaç, 203- 248, İstanbul: Alfa Yayınları.
• PAKER, K. O. (2005) Günlük Düşüncede Modernlik, Din ve Laiklik. Ankara: Vadi Yayınları.
• POTTER, J. ve WETHERELL, M. (1987) Discourse and Social Psychology. London: Sage.
• ROSCOE, J., MARSHALL, II. ve GLEESON, K. (2005) Televizyon İzleyicisi: Kabul rtlıimış “Etkin”, “Sosyal” ve “Eleştirel” Terimlerinin Yeniden Ele Alınması. (.Vv. Yiğit Yavuz, Medya ve İzleyici, Bitmeyen Tartışma içinde (der.) Ş. Yavuz, 55-83. Ankara: Vadi Yayınları.
• SOBELER, M. (1998) İnsanın Kosmostaki Yeri, çev. Harun Tepe. Ankara: Ayraç.
• SEAMAN, W. R. (2005) Etkin İzleyici Kuramı: Anlamsız Popülizm. Çev. Yiğit Yavuz, Medya ve İzleyici, Bitmeyen Tartışma içinde (der.) Ş. Yavuz, 245-260. Ankara: Vadi Yayınları.
• SHOTTER, J. (1993). ConversationalRealities.London:Sage.
• SHOTTER, J. (2004) Sosyal İnşacılığın Ötesinde: Kartezyen Özne ve Faili Yeniden Düşünmek ve Yeniden Cisimleştirmek. Doğunun ve Batının Yerelliği: Bireylik Bilgisine Dair içinde (ed.) S. A. Arkonaç, 161-199. İstanbul: Alfa Yayınları.
• SMITH, P. (2005). Kültürel Kuram. Çev: S. Güzelsan ve İ. Gündoğdu. İstanbul: Babil Yayınlan.
• TEKELİ, İ. (1998) Toplum Bilimlerin Önünü Açmaya İnsan Modellerini Tartışarak Başlamak, Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek, Sempozyum Bildirileri, 13-33. İstanbul: Metis Yayınlan.
• VAN DİJK, T. A. (1997) Discourse as interaction in society. In (ed.) T. A. van Dijk, Discourse as Social interaction, 1-37. London: Sage.
• VAN DİJK, T. A. (1998) Ideology. A Multidisciplinary Approach. London: Sage. Wernick, A. (1996) Promosyon Kültürü: Reklam, İdeoloji ve Sembolik Anlatım. Çev. Osman Akınbay. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• YILMAZ, S. (2005) Birbirimizi Yorumlamanın / Anlamanın Bir Yolu Olarak Oyun ve insan İlişkisi. Yeni Düşünceler, Yıl 1 Sayı 1, 251-272.