BİLGİ PAYLAŞIM ARACI OLARAK FOTOĞRAF

Yıl 2007, Sayı: 2, 309 - 324, 15.02.2007

Melih Zafer Arıcan

Öz

Kitle iletişiminde
görsel öğeler giderek artan bir öneme sahip olmaktadır. İnsanların günlük hayatta
karşılaştıkları mesajların sayısı arttıkça, algılanma hızları yüksek olan
görsel mesajlar kaçınılmaz olarak bir zorunluluk halini almaktadır. Fotoğraflar
ise bu görsel öğeler içinde en sık kullanılanlardan biridir. Fotoğrafların
dikkat çekiciliği, kolay anlaşılabilirliği, evrenselliği, akılda kalıcılığı ve
mesajları iletmedeki hızı bunda en önemli etkenleri oluşturmaktadır. Bilgi
iletimi açısından fotoğrafın bulunuşu en az doğrusal yazının bulunuşu kadar
önemlidir. Fotoğrafın görüntüleri sorunsuz bir şekilde dolaşıma sunması
sayesinde insanoğlu doğal olan görerek öğrenme sürecinin dolaysızlığına yeniden
kavuşmuştur. Matbaanın bulunuşu, nasıl yazılı bilginin geniş kitlelerce paylaşılabilmesine
olanak tanıdıysa, fotoğrafın bulunuşu da görsel bilginin yaygınlaşmasına ve
paylaşılmasına olanak tanımıştır. Bir iletişim aracı olarak görsel öğelerin
temel işlevi, anlama yazılı ya da sözlü kelimelerden daha somut referanslar
olarak hizmet etmesidir. Sözcükler her dilde farklılık gösteren keyfi
sembollerken, teknik görüntüler dünya üzerindeki her ulus için aynı anlamı taşıyan
somut temsil nesneleri olarak önem kazanmaktadır. Zamanın ve mekanın içinden
çekilen anlık bir soyutlama olan fotoğraf karesi, kodlayım ve alıcının
kapasitesine bağlı olarak değişik yoğunlukta mesajlar taşır. Yazı ve teknik
görüntüler birbirini tamamlayan vazgeçilemez iletişim araçlarıdır. Ancak
günümüzde görüntü üretmek çok daha fazla sorumluluk isleyen, kitleleri
etkileyen ve üzerinde düşünülmesi gereken bir uğraş durumuna gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fotoğrafçılık, Belgesel Fotoğrafçılık, Bilgi Kaynakları, Fotoğrafik İletişim

Kaynakça

• BARTHES, Roland (Çev: Reha Akçakaya). Camera Lucida. Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul, 1992.
• BERGER, John (Çeviren: Yurdanur Salman). Görme Biçimleri. Metis Yayınları, İstanbul, 1990.
• DENKEL, Arda. Bilginin Temelleri. Metis Yayınları, İstanbul, 1984.
• DERMAN, İhsan. Fotoğraf ve Gerçeklik. Anadolu Üniv. AÖF Yayınlan, Eskişehir, 1989.
• FLEMİNG and LEVİE. Instructional Message Design. Educational Technology Publications, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, 1978.
• FLUSSER, Vilem (Çeviren: Dr. İhsan Derman). Bir Fotoğraf Felsefesine Doğru. Ağaç Yayınlan, İstanbul, 1991.
• HACIKADİROĞLU, Vehbi. Bilgi Felsefesi. Metis Yay., İst.,1985
• HEINICH, Molenda, Russell. Instructional Media. Macmillan Publishing Company, New York, 1989.
• SONTAG, Susan (Çeviren: Reha Akçakaya). Fotoğraf Üzerine. Altıkırkbeş Yayınları, İstanbul 1993.