DİZEL HAREKETİNİN 2000 SONRASI SIRP SİNEMESINA ETKİLERİ: PROFESYONEL VE AHBAPLAR FİLMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Sayı: 11, 35 - 47, 28.06.2019

Ahmet Ender Uysal

Öz

Milošević rejimiyle birlikte
uluslararası anlamda gözden düşen Sırbistan, hiper-enflasyon ve işsizlik gibi
sorunlarla boğuşurken demokrasi, yasal düzenlemelerin yetersizliği sonucu suç
toplumuna doğru sürüklenmiştir. 1990 sonrası had safhaya ulaşan sosyal kargaşa
ortamı, Sırbistan’da dizel olarak
adlandırılan hareketin doğuşuna zemin hazırlarken toplumun gözü önünde
gerçekleşen yasadışı durumlar da oldukça sıradan bir hale gelmiştir. Suç toplumunun
gelişmesiyle birlikte milliyetçi değerler üzerinden halkın yaşadığı toplumsal
sorunların göz ardı edilmesi ve devletle suçlular arasındaki ilişkinin görünür kılınması
kolaylaşmıştır. 2000’li yılları etkileyecek bir gençlik alt-kültürü oluşmasına
da neden olan dizel hareketi, zamanla
müziğe yansıyarak toplumdaki aşırı durumları popüler kültürle birleştirmiş ve tüketim
kültürünü acımasız bir şekilde görünür kılmıştır. Tüketim ideolojisiyle
birlikte kapitalist bir görünüm kazanarak alt-kültürü genişleten hareket, 2000’li
yıllarla birlikte son bulsa da etkisini sinemada devam ettirmiştir. Bu
çalışmanın amacı, 2000 sonrası Sırbistan’da çekilen Profesyonel (Professionalac, 2003,
Dušan
Kovačević) ve Ahbaplar
(Munje!, 2001, Radivoje Andrić)
filmlerini dizel hareketinin etkileri
üzerinden içerik analizi yöntemine göre değerlendirmektir. 

Anahtar Kelimeler

Sırp Sineması, Dizel Hareketi, Suç Toplumu

Kaynakça

• GIATZIDIS, Emil (2007). The Challenge of Organized Crime in the Balkans and the Political and Economic Implications. Journal of Communist Studies and Transition Politics. 23(3), 327-351.
• KRSTIC, Igor (2002). Re-thinking Serbia: A Psychoanalytic Reading of Modern Serbian History and Identity Through Popular Culture. Other Voices. 2(2), 1-28.
• LAZIC, Mladen (2003). Serbia: A Part of Both the East and the West?. Sociologija. 45(3), 193-216.
• PAPOVIĆ, Jovana & PEJOVIĆ, Astrea (2015). The Potential of Popular Culture for the Creation of Left Populism in Serbia the Case of the Hip-hop Collective “The bombs of the Nineties”. Contemporary Southeastern Europe. 3(2), 107-126.
• PAPOVIĆ, Jovana & PEJOVIĆ, Astrea (2016). Revival Without Nostalgia: The ‘Dizel’ Movement, Serbian 1990’s Cultural Trauma and Globalised Youth Cultures. S. Matthias, W. Heike (Eds.). In Eastern European Youth Cultures in A Global Context (pp. 81-93). London: Palgrave Macmillan.
• SIMIĆ, Marina (2010). Locating Cosmopolitanism: Practicing Popular Culture in Post-Socialist Serbia. Der Donauraum. 50(3-4), 325-343.
• SOSO, Jasna Dragovic (2004). Rethinking Yugoslavia: Serbian Intellectuals and the National Question in Historical Perspective. Contemporary European History. 13(2), 170-84.
• UVALIC, Milica (2012). Serbia’s Transition to Market Economy: Why Has the Model Not Delivered. Montenegrin Journal of Economics. 8(2), 87-98.
• VIVOD, Maria (2009). Criminals and Warriors: The Use of Criminals for the Purpose of War-the Serbian Paramilitary Units. A. E. Hasselm (Ed.). In Crime: Causes, Types and Victims (pp. 37-65). New York: Nova Science.