2009-2015 ARALIĞINDA AÇILIM SÜREÇLERİNE YÖNELİK SİYASİ PARTİ SÖYLEMLERİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 87 - 114, 26.12.2015

İsmet Parlak Armağan Öztürk

Öz

Özet: AKP’nin ikinci iktidar döneminde, 2009 yılı Ağustos ayından itibaren önce “Kürt Açılımı”, sonrasında “Demokratik Açılım” ve nihayetinde “Milli Birlik ve Kardeşlik Projesi” adı altında kamuoyuna sunulan, 28 Şubat 2015’te Dolmabahçe’de açıklanan mutabakat metni ile birlikte devam eden açılım tartışmaları üzerinden gerçekleştirilecek politik söylem analizi, bu çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır. Makalede öncelikle çalışmanın arka planını anlamlı hale getiren metodolojik ayrıntılara yer verilmiştir. Bu bağlamda söylem, politik söylem, anlam üretme biçimleri grup konuşmalarına referansla tartışmaya açılmıştır. İkinci olarak Mutabakat Metni üzerinde durulmuştur. Bahsi geçen metin Kürt sorununun çözümünde İslamcı bakış açısının ne ölçüde işlevsel olduğu sorusunun çevresinde somutlaşan bir dizi meseleyi ön plana çıkarır. Makalede son olarak terör-demokrasi ikilemine değinilecektir. AKP’nin sürece yüklediği anlam özgür bir politik düzenin inşası ve demokrasinin derinleşmesiyle yakından ilgilidir. Ancak muhalif partiler gerçekleşmekte olan şeyin demokrasi inşası değil ulus devletin tasfiyesi olduğunu düşünmektedir. 

 

Anahtar Kelimeler: Demokratik Açılım, AKP, Mutabakat Metni, Kürt Sorunu, Terör

 

 

THE COMPARATIVE ANALYSIS ON THE DISCOURSE OF POLİTİCAL PARTY ABOUT OPENING PROCESS BETWEEN 2009-2015

 

Abstract: This study is a political discourse analysis of the debates on the initiatives launched during the second term of the AKP rule on the Kurdish question. These initiatives began and presented to the public in the name of “Kurdish Opening” in August 2009, then re-names twice as “Democratic Opening” and “National Unity and Fraternity Project”, and was ended with a ‘memorandum of understanding’ that was announced in February 28, 2015 in Dolmabahçe Palace. In the paper, some methodological issues are pointed first, in order to provide a sensible background to the study. In that part, with reference to the weekly parliamentary speeches of partly leaders, different ways of producing discourse and political discourse is discussed. Afterwards, the memorandum is analysed and the functionality of the Islamist perspective for the resolution of the Kurdish question is examined. Lastly, the terror-democracy dichotomy is mentioned in the study. AKP’s conception of the initiatives is closely related with the construction of a free political order and deepening democracy. But opposition parties think that what is happening with those initiatives is not the development of democracy but the abolition of nation state.

 

Keywords: Democratic Opening, JDP, Memorandum of Understanding, Kurdish Question, Terror 

Anahtar Kelimeler

demokratik dçılım, AKP, mutabakat metni, kürt sorunu, terör

Kaynakça

• Haziran Sandık ve Seçmen Analizi, İstanbul: Konda Araştırma ve Danışmanlık, 18 Haziran 2015.
• http://survey.konda.com.tr/rapor/KONDA_7HaziranSand%C4%B1kveSe%C3%A7menAnaliziRaporu.pdf
• Campbell, C. (2013), Günah Keçisi (Başkalarını Suçlamanın Tarihi), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Çoban, B. (2003), "Söylem İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi", Çoban B. ve Özarslan Z. (Ed.), Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji, Su Yayınevi, İstanbul, 245-284.
• Erdoğan, İ. (2013), "Terörle Mücadele Stratejileri Bağlamında “Müzakere”: Türkiye Örneği", Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 8(2), 347-392.
• Fairclough, N. (1996), Language and Power, Longman, New York.
• Fairclough, N. (2001), "The Discourse of New Labour: Critical Discourse Analysis", Wetherall M., Taylor S., and Yates S. (eds.), Discourse as Data: A Guide for Analysis, Sage, London, 229-266.
• Fairclough, N. (2003), "Söylemin Diyalektiği", Çoban B. ve Özarslan Z. (eds.), Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji, Su Yayınevi, İstanbul, 173-184.
• Fairclough, N., and Wodak, R. (1997), "Critical Discourse Analysis", T. van Dijk (ed.), Discourse Studies: A Multidisciplinary Introduction, Vol. 2, Discourse as Social Interaction, Sage, London, 258-284.
• Furedi, F. (2014), Korku Kültürü: Risk Almanın Riskleri. (Çev. B. Yıldırım,), Ayrıntı Yayınları, İstanbul
• Girard, R. (2005), Günah Keçisi. (Çev. I. Ergüden), Kanat Kitap, İstanbul.
• Goffman, E. (2014), Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. (Çev. Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve S. Ağırnaslı), Heretik Yayınları,
• Ankara.
• Hall, S. (1999), "İdeolojinin Yeniden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü", M. Küçük (Ed.), Medya İktidar İdeoloji, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 77-126.
• Heper, Y. (2014), "İletişimsel Bir Patoloji Olarak Terör ve Müzakereci Çözüm: Teorik Çerçeve", Akademik Teklif, 2(3), 116-133.
• Karataş, Y. (2011), "Açılım'ın Sınırları ve Demokratik Çözümün Yolu", Y. Karataş (ed.), Demokratik Barışçı Çözüm ve Kürt Sorunu, Evrensel Basın Yayın, İstanbul, 194-203.
• Kök Arslan, H., ve Çapan , F. (2013), "Kürt Meselesinde Şiddet Sarmalını Aşmak ve Çözüm Süreci", Bilig, Güz(67), 25-48.
• Köse, S. (2012), "Müzakereci Demokrasi Kuramı ve Toplumsal ve Politik Dönüşümün İmkanları: Kürt Açılımı Üzerine Bir İnceleme", Spectrum: Journal of Global Studies, Autumn(Special Issue), 89-115.
• Öztan, T. (2014), "Öfkeyi Çizmek: Milliyetçi Tahayyülde Düşman Portreleri", İ. Kerestecioğlu, ve G. Öztan (eds.), Türk Sağı: Mitler Fetişler Düşman İmgeleri, İletişim Yayınları, İstanbul, 137-167.
• Parlak, İ., ve Öztürk, A. (2015), "Anti-komünist strateji dolayımıyla AKP’nin 30 Mart seçimlerindeki cemaat söylemi", Toplum ve Bilimi(133), 186-214.
• Şentürk, B. (2012), "Bazılarının Yası Daha Az Tutulur: Şiddet ve Kürt Sorunu", Praksis(28), 121-166.
• Timur, T. (2014), AKP'nin Önlenebilir Karşı Devrimi, Yordam Kitap, İstanbul.
• Türk, H. (2014), Muktedir: Türk Sağ Geleneği ve Recep Tayyip Erdoğan, İletişim Yayınları, İstanbul.
• van Dijk, T. (1989), "Structures of Discourse and Structures of Power", J. Anderson (ed.), Communication Yearbook 12, CA: Sage, Newbury Park, 18-59.
• van Dijk, T. (1995), "Aims of Critical Discourse Analysis", Japanese Discourse, I, 17-27.
• van Dijk, T. (2001a), "Discourse, Ideology and Context", Folia Linguistica, XXX(1-2), 11-40.
• van Dijk, T. (2001b), "Critical Discourse Analysis", D. Tannen, D. Schiffrin and H. Hamilton (eds.), Handbook of Discourse Analysis, Blackwell, Oxford, 352-371
• van Dijk, T. (2002), "Political Discourse and Ideology", C. Lorda and M. Ribas (eds.), Analisi del Discurs Politic, Universitat Pompeu Fabra, IULA, Barcelona, 15-34.
• van Dijk, T. A. (2000), Ideology and Discourse: A Multidisciplinary Introduction (Cilt English version of an internet course for the Universitat Oberta de Catalunya (UOC). http://www.discourses.org/download/books/ (Erişim Tarihi: 27.01.2014).
• Wilson, J. (2003), "Politik Söylem", Çoban B. ve Özarslan Z. (Ed.), Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji, Su Yayınevi, İstanbul, 131-154.
• Yeğen, M. (2013), Devlet Söyleminde Kürt Sorunu, İletişim Yayınları, İstanbul.