SOSYAL SORUMLULUK UYGULAMALARINDA YAKINSAMA

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 1, 35 - 43, 01.04.2010

Ahmet Menteş

Öz

Daha önceleri genelde ulusal sınırlar içinde her toplumun kendine özgü istek,
beklenti ve kültür özellikleri çerçevesinde şekillenen sosyal sorumluluk uygulamaları
küreselleş-meyle birlikte farklı bir boyut kazanmıştır. Küreselleşme sonucu benzeri daha
önce görülmemiş şekilde artan uluslararası yatırım imkanları şirketleri sosyal ve
ekonomik hayatımızın en önemli aktörleri haline getirmiştir. Bu, küreselleşmeyle birlikte
tüm insanlığın ortak sorunu haline gelen çevre, insan hakları, çalışan hakları, eğitim,
yolsuzluk gibi konularda şirketlere yeni sorumluluklar yüklemiş, toplumsal beklenti ve
isteklerin artmasına neden olmuştur. Dolayısıyla küreselleşme
sosyal sorumluluk kavramının anlam ve kapsamını da genişletmiştir. Bu çerçevede
Birleşmiş Milletler, şirketlerin sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerinde kendilerine
rehberlik edecek ilkeleri belirlemiştir. "Küresel İlkeler" (Global Compact) adıyla anılan
bu girişim sosyal sorumluluğu n uluslararası boyutta ifadesidir. Küresel ilkeler aynı
zamanda tüm şirketlerin sosyal sorumluluk çabalarını aynı prensipler çerçevesinde yürütebilmeleri amaçlayan bir yakınsama (convergence), birleştirme, aynılaştırma,
çabasının bir sonucudur. Çalışma, sorumluluk kavramını ve bu kavramların evriminin
bir sonucu olarak gelişen küresel ilkeleri incelemekte, ayrıca küresel ilkelerin şirketler
tarafından benimsenmesinin doğal bir sonucu olarak sosyal sorumluluk uygulamada
yaşanacak yakınsama ile bunun muhtemel etkileri tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Küresel ilkeler, Sosyal Sorumluluk, Yakınsama, Birleşmiş Milletler

Kaynakça

• Aktan, C. C. ve Börü, D. (2007) "Kurumsal Sosyal Sorumluluk," Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Ed. Coşkun Can Aktan, İstanbul, İgiad Yayınları, 13.
• Carroll, A. B. (1991) "The Pyramid of Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders," Business Horizons, 43.
• Çelik, A. (2007) "Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları," Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Ed. Coşkun Can Aktan, İstanbul, İgiad Yayınları.
• Davis, F. G., Whitman, M.VS., Zald, M. N., "The Responsibility Paradox: Multinational Firms and GlobaCorporate Social Responsibility" http://ssrn.com abstract=8991 12
• Deva, S. (2009) "Global Compact: A Critique of the U.N.'s "Public-Private" for Promoting Corporate Citizenship," Syracuse J.Int'l & Com. Vol. 34, 2006,106-151, (Çevirirnci) http://papers.ssrn.comlso13/ papers.cfm ?abstract_id =925692,9 Temmuz.
• Düren, Z., (2002), 2000'li Yıllarda Yönetim, İstanbul, Alfa Yayıncılık
• European Commission, Green Paper: Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, Temmuz 2001,10., Çev. Erkan Ozguc http.z/www.spk.gov.tr/ yayingoster. aspx? yid=3 76&ct=f&action=displayfile&ext=. pdf
• Freeman, R.E., McVea, J. "A Stakeholder Approach To Strategic Management," Darden Graduate School of Business Administration, Working Paper No: 01-02, (Çevirirnci) http://papers.ssrn.com/paper.taf?abstract_id=2635 11, 12 Eylül 2009.
• Friedman, M (1970), "The Social Responsibility of Business Is to Increase Its Profits," The NewYork Times Magazine, September, 1-5.
• Fukuyama, F. (1999), "Tarihin Sonu mu?," Tarihin Sonu mu?, çev. Yusuf Kaplan, , yay. haz. Mustafa Aydın, Ertan Özensel, Vadi Yayınları, Ankara.
• Gardiner, L, Rubbens, C, Bonfiglioli, E. (2003), "Big Business, Big Resporısibilities," Corporate Governance, VoL 3, No. 3, 67-77
• Guillen of. M. (2001), "The Limits of Convergence," Princeton University Press, New Jersey. http://www.novartisfoundation.org/platform/apps/Publicationlgetfmfile.asp?id=6 11&eI= 10 10&se=422695500 &doc =71&dse=5, 2 Ağustos 2009.
• http://www. unglobalcompact.org/COP /Overview/Requirements.html, 5 Ekim 2009.
• http://www.unis.unvienna.org/unis/pressrels/2000/note9 1.html, 20 Ağustos 2009.
• Levitt, T. (1983), "The Globalization of Markets." Harvard Business Review 61 (3) MayJune, 92-102.
• Mittelman, J. H. (1996), "The Dynamics of Globalization" in Globalization: Critical Reflections, ed. J. H. Mittelman. Boulder, Colo.: Lynne Rienner Publishers, 1--19.
• Naisbitt, J., and Patricia A. (1990), Megatrends 2000, Morrow, New York.
• Nelson, R., Sidney, W. (1982), "An Evolutionary Theory of Economic Change" Belknap Press.
• Oppenheim, J. v.d. (2007) "Shaping the New Rules of Competition: L"'?\ Global Compact Participant Mirror" YrcKinsey&Co, July, 6-7.
• Şevki Ö. (2004) İş Ahlakının Temelleri, Yönetsel Bir Yaklaşım, ~obel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Özgüç, E., Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Sermaye Piyasası Kurulu, Kasım 2005, Ankara (http://www.spk.gov.tr/yayingoster .aspx?yid=3 76&ct=f&action=displa yfile&ext =.pdf)
• PriceWaterhouseCoopers, The Cr\" Global Compact: Moving to the Business Mainstream, The Corporate Responsibility Report, Volume 2, 2005, (http://www.unglobalcompact.org/ docs /news_events/9.5/pwc_int_2005.pdf, 13 Eylül 2009.)
• Rodrik, D., "Sense and ~onsense in the Globalization Debate," Foreign Policy, Summer ı997, ı-ıO, (http://www.Colu mbia.edu/itc/sipa/S6800/courseworks/foreign _rodrik.pdf)
• Scherer, A. G., Palazzo, G., "Globalization and Corp"orate Social Responsibility," The Oxford Handbook of Corporate Social Responsibility, 2008, 5-7, (http://papers.ssrn.com/so13/ Papers. cfm?abstract_id=989565, 1ıKasım 2009.)
• Werner, K., Weiss, H. (2003), Markaların Kara Kitabı, MediaCat Kitapları, İstanbuL.
• Yavuz, H. "Bugün Rakip, Yarın Ortak mı?" Capital, 1 Eylül 2007, http://www. capita1.com. tr/haber.aspx?HBR __KOD=4 35 ı