Samsun Yöresi Sığırlarında Paraziter Epidemiyolojik Çalışmalar

Yıl 1994, Cilt: 7 Sayı: 5, 153 - 162, 01.12.1994

Ahmet Celep Mustafa Açıcı Mustafa Çetindağ İbrahim Gürbüz

Öz

Bu çalışma ile Samsun yöresi sığırlarında bulunan paraziter etkenler
ve bunların dağılımı tespit edilmiştir. Her ay Tekkeköy, Ondokuzmayıs, Kavak
ve Ladik ilçelerine gidilerek her üniteden 10 adet olmak üzere bir yılda
toplam 470 adet sığırın ektoparazitler yönünden muayenesi yapılmış, endoparazitler
için ise dışkı örnekleri alınarak laboratuvarda incelenmiş ve bulunan
türler identifiye edilerek kaydedilmiştir.
Araştırma sonunda yörede bulunan sığırların% 93.61'nin bir ya da
daha çok sayıda· parazit türü ile enfekte olduğu saptanmıştır.
Hayvanlarda bulunan parazitıerin invazyon ortalamalarının Trichostrongylidae
spp. % 55.1 O, tricnuris spp. % 6.17, Anoplocephalidae spp. %
5.95, Fasciola spp.% 15.43, dicrocoelium spp. % 1 0.21, Paramphistomidae
spp. % 79.34, Hypoderma spp. larvaları % 20.0, Kene invazyonları %
21.48, Coccidia cocysti % 4.25, Amibiasis'in % 1.06 ve Ascariasis'in ise %
0.63 oranında olduğu belirlenmiştir. Bulunan kene türlerinin Boophilus annulatus,
Rhipicephalus bursa, R.sanguineus, Hyalomma savigny, H.dromedarii,
lxodes ricinus, Haemaphysalis spp. ve Dermacentor marginatus olduğu
saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Samsun, Sığır, Sığırlarda Paraziter Epidemiyolojik Çalışmalar, Ahmet CELEP, Mustafa AÇICI, Mustafa ÇETİNDAĞ, İbrahim GÜRBÜZ, 1994, Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi

«Parasito-epidemiyological studies in cattle in Samsun region»

Öz

This study was made to investigate the ecto and endoparasites of
cattle in Samsun region. For this purpose, Kavak, Ladik, Ondokuzmayıs
and Tekkeköy units were visited periodically once a month from April 1991
to March 1992. Ectoparasites and fecal samples were collected from cattle.
These fecal samples were examined by Mc master flotation with saturated
salt solution, centrifugal flotation with saturated zinc sulphate solution and
Baerman-Wetzel methods.
lnfection rates in the units were found in the following frequency; trichostrongylosis
55.1 O%, anoplocephalosis 5.95 %, ascariasis 0.63 %, fasciolesis
15.43 %, dicrocoeliasis 10.21 %, paramphistomiasis 79.34 %, hypodermosis
20.0 %.The numbers of tick infested animals were 101. (21.48 %) Ticks species
collected from the infested animals and their hosts were as follows;
Boophilus annulatus, Rhipicephalus bursa, R.sanguineus, Hyalomma savigny,
H.dromedarii, ıxodes ricinus, Haemaphysalis spp. and Dermacentor
marginatus.

Kaynakça

• CELEP, A. : Orta Karadeniz bölgesinde sığırlarda görülen kan paraziıleri ve vektörleri. Etlik Vet. Mikrob. Ensı. Derg., 5 (1-2,3): 8-16. 1979.
• CELEP, A. : Samsun ve Ordu ilieri ile ilçelerinde sığırlarda gaita muayene sonuçlarına göre tespit edilebilen helmintolojik bulgular ve periter kan frotisi sonuçları. Etlik Vet. Mikrob. Enst. Derg., 5 (6-7): 106-112. 1984.
• CELEP, A. ve GÜRSOY, S. : Samsun ve Amasya yöresi sığırlarında Hypodermosis'in yayışılı nispeti, nokra larvalarının dönemlerine göre sığırlarda kalış zaman ve sürelerinin tesbitine dair araştırmalar. Etlik Vet. Mikrob. Derg., 6 (1 ): 143-150. 1987.
• CELEP, A., AÇlCI, M., ÇETINDAG, M., COŞKUN, Ş . Z. ve GÜRSOY, S. : Samsun yöresi sığırlarında helmintolojik araştırmalar. Etlik Vet. Mikrob. Derg., 6 (6): 117-130. 1990.
• COŞKUN, Ş . Z . : Ruminantlarda Paramphistomum türlerinin bulunuşu ve yayılışı. Doğa Tr. Vet. ve Hay. Derg., 12 (3): 168-179. 1988.
• DINÇER, Ş . , SAYIN, F., KARAER, Z., ÇAKMAK, A., FRIEDHOFF, K.T., MÜLLER, 1., INCI, A. , YUKARI. B.A. ve EREN, H. : Karadeniz bölgesi sığırlarında kan parazitlerinin sero-insidensi üzerine araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 38 (1-2): 206-226. 1991.
• DUNN, A.M.: Veterinary Helmintology. William Heinemann. Medical Books Ltd. London. 1969.
• GÜLER, S., ÖZER, E., ERDOGMUŞ, Z. ve KÖROGLU, E. : Malatya ve bazı Güneydoğu Anadolu illerinde sığır, koyun ve keçilerde bulunan Kene (lxodidae) türleri. Doğa Tr. Vet. ve Hay. Derg., 17 (3): 229-231. 1993.
• GÜNAY, M. : Marmara bölgesi sığırlarının gastro-intestinal nematodları. Doğa Tr. Vet. ve Hay. Derg., 16 (3): 441-455. 1992.
• GÜRALP, N., TINAR, R., DOGANAY, A. ve COŞKUN, Ş.Z.: Türkiye sığırlarında Toxocara vitilorum 'un yayışılışı. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 32 (2): 280-287. 1985.
• KURTPINAR, H. : Erzurum, Kars, ve Ağrı vilayetleri sığır, koyun ve keçilerin yaz aylarına mahsus parazitleri ve bunların doğurdukları hastalıklar. Türk Vet. Hekim. Dern. Derg., (120-121) 3226-3232. 1956.
• KURTPINAR, H. : Erzurum, Kars ve Ağrı vilayetleri sığır, koyun ve keçilerin yaz ayiarına mahsus paraziıleri ve bunların değurdukları hastalıklar. Türk Vet. Hekim. Dern. Derg., (124-125): 3320-3325. 1957.
• LAPAGE, G. : Mönning's Veterinary Helminthology and Entomology (Fifth. Editian) Bailliere Tindall and Cassell. London. 1965.
• MERDIVENCI, A. ve BUYURMAN, O. : Türkiye'de koyun, keçi, sığır ve mandalarda Anoplocephalata infeksiyanları üzerinde araştırmalar. Bornova Vet. Araşt. Enst. Derg., 12: 79-100. 1965.
• MINISTRY OF AGRICULTURE, FISHERIES AND FOOD: Manuel of Veterinary Parasitological Laboratory Techniques. Technical Bulletin 18. Her Majesty's Stationery Office London. 1971.
• SKERMAN, K.D. and HLILARD, J.J. : A handbook for studies of helminth parasites of ruminants. Near East Animal Health Institute. Handbook 2. Teheran. 1966.
• SOULSBY, E.J.L. : Helmints,Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals. Ed. 2 Bailliere Tind::ıll London. 1986.
• TINAR, R., COŞKUN, Ş .Z., DOGAN, H., DEMIR, S. ve AKYOL, Ç.V.: Güney Marmara bölgesi ruminanliarında Amphistomum türlerinin bulunuşu ve yayılışı. Doğa Tr. Vet. ve Hay. Derg., 16 (2): 187-197. 1992.
• TIGIN, Y. : Vurdumuz sığırlarının akciğerlerinde bulunan nematodlara dair sistematik araştırmalar. A.Ü. Vet. Fak. Yayın . , 39. Ankara. 1964.
• TIGIN, Y., BURGU, A., DOGANAY, A. BOZAN, H. ve GÜÇLÜ, F. : Koyun ve sığırlarda Anoplocephalidae türlerinin yayılış ı. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 36 (3) : 614-627. 1989.
• TIGIN, Y., BURGU, A., DOGANAY, A., ÖGE, H. ve ÖGE, S. : Iç Anadolu bölgesinde sığır mide- bağırsak nematodları ve mevsimsel aktiviteleri. Doğa Tr. Vet. ve Hay. Derg., 17 (4): 341-349. 1993.
• TOPARLAK, M., DEGER, S. ve YILMAZ, H. : Van yöresi sığırlarında Toxocara (Neoascaris) vitilorum enfeksiyonunun yayılışı . A.Ü. Vet. Fak. Derg., 36 (2): 404-412. 1989.
• TOPARLAK, M., TAŞCI, S. ve GÜL, Y. : Van ili belediye mezbahasında kesilen sığırlarda karaciğer trematod enfeksiyonları. A.Ü. Vet. Fak. Derg., 36 (2): 419-423. 1989.