Ankara ve Çevresinde Evcil ve Yaban Bıldırcınlarda Helmint Faunası

Yıl 2003, Cilt: 14 Sayı: 1-2, 54 - 63, 01.12.2003

Funda Kalınbacak Ayşe Burgu

Öz

Bu çalışmada, Ankara ve çevresindeki bıldırcınların helmint faunasını tespit etmek amacıyla 300 evcil ve 6S
yaban bıldırcını nekropsi ve dışkı muayenesi ile incelenmiştir.
Nekropsi sonuçlarına göre; Evcil bıldırcınlarda helmint enfiksiyonuna rastlanmazken, yaban bıldırcınlarda
enfeksiyon % 43,07 olmuştur. Enfiksiyonun S helmint türünden kaynaklandığı tespit edilmiştiı: Bunlar;
Choanotaenia infondibu/um (% 27,69), Metroliasthes lucida (% 9,23), Cyrnea co/ini(% 7,69), Heterakis gaZlinarum
(% 6, 1S) ve Capillaria sp. (% 3, 07) dir. Dış kı bakısında ise hem ev cil hem de yaban bıldırcınlarda enfiksiyona
rastlanmamıştır.
Bakısı yapılan 6S yaban bıldımnından 23 dişinin 9'u (% 39,13), 42 erkeğin 19'u (% 4S,23) enfekte bulunmuş
ancak erkek ve dişi enfiksiyon farklılığının istatistiki açıdan önemli olmadığı belidenmiştiı:
Bıldırcınların temin edildiği yerleşim yerlerine göre en fazla enfeksiyona Gölbaşı (% 100) ve Şabanözü (% 7 S)
ilçelerinde rast/anmış, enfeksiyonun en yoğun olduğu dönem Eylül- Ekim 1996 (% S0-66,66) olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Funda KALINBACAK, Ayşe BURGU, Ankara, Bıldırcın, Helmint, 2003, Etlik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi

"The Helminth Fauna in Domestic and Wild Quails in Ankara and Surraunding Area"

Öz

In this study, 300 domestic and 6S wild quails were examined through necropsy aııd fical examinations in order
to determine the helminth fauna of the quails in Ankaı·a and surraunding area.
According to the necropsy results no helminthic infection was fo und in domestic quails while 43,07% of the wild
quails were infected. The infictions were due to S helminthic species which were Choanotaenia infundibulum (27,69
%), Metroliasthes lucida (9,23 %), Cyrnea co/ini (7,69 %), Heterakis gaZiinarum (6,1S %) and Capillaria sp. (3,07
%). In the fical examination, neither the domestic nor the wild quails were found to be infected.
Among the 6S wild quails, nine of the 23 flmale quails (39,13 %) and 19 ofthe42 males (4S,23 %) werefoımd
to be infected. But ma/e aııd flmale infection difference were statistically insignificant.
According to the habitats of the quails, the highest infectioııs rates were observed in Gölbaşı (100 %) and
Şabanözü (7S %) towns. The infection rates were peakfrom September through October 1996 (S0-66,66 %).

Anahtar Kelimeler

Ankara, Quail, Helminth, Prevalence

Kaynakça

• AL-RUBAI F (1987). Aııkam ve Yöresinde Tavuklarda Helmint Enfeksiyonlarının Yayı/ışı. Yüks~k Lisans Tezi. Ankara Üniv Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• BARUS V, SONIN MD (1983). Suı·vey of nematodes pamsitizing the genus Coturnix (Galliformes) in Palaearctic region. Helminthol, 20: 175-186.
• BIGLAND CH, DAMASCA, AJ, WOODARD AE (1965). Diseases of]apanese quail (Co turn ix cotunıix japonica) a jlock survey and experimental transmission of selected avian pathogens. Avian Dis, 9: 212-219.
• BLAKENEY WC, DIMMICK RW (1971). Gizzard and intestinal helmints of bobwhite quail in Tennessee. J Wildl Man, 35: 559-562.
• BOCHJ, SUPPERER R (1992). VeterinarMedizinishe Pamsitologie. 4. Auflage, Berlin: Verlag Parey.
• BYRD EE, KELLOGG FE (1971). Mediorhynchus bakeri, a new acanthocephalan (Giganthorhychida) fi"om the bob-white, Colinus virginianus viıginianus (L.) J Parasitol, 57: 137-142.
• CLAPHAM PA (1935). Some helminth pamsites from partridges and other English birds. J Helminthol, 13: 139-148.
• DAVIDSON WR, HON LT, FORRESTER DJ (1977). Status of the genus Cynıea (Nematoda: Spiı-uroidea) in wild turkey from the southeastern United States. J Parasitol, 63: 332-336.
• DAVIDSON WR, KELLOG FE, DOSTER GL, MOORE CT (1 991). Ecology of helminth parasitism in bobwhites fi"om Northern Florida. J Wildl Dis, 27: 185-205.
• DEMARAIS S, EVERET DD, PONS ML (1 987). Seasonal comparision of endoparasites of Northern bobwhites from two types of habitat in Southem Texas. J Wildl D is, 23: 256-259.
• DİK B, GÜÇLÜ F, GÜLBAHÇE S, CANTORAY R (1989). Konya yöresi tavuklarında nematod ve cestodların yayı/ışı üzerine araştırmalaı: Vet Bil Derg, 4: 269-278.
• DiLMEN S, ÖZGEN H (1971). Yeni bir protein kaynağı. Bıldırcın (= Coturnix coturnix ]aponica). Ankara: Ankara Üniv Vet Fak Yayın, 280/182.
• Gl CIK Y (1998). Ankara ve Çevresinde Yaban Güvercinlerde Helmint Faunası. Doktora Tezi, Ankara Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• GÜÇLÜ F (1992). Ankara Civarında Tavuk, Hindi, Ördek ve Kazlarda Helmint Faunası. Doktora Tezi, Ankara Üniv Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• GÜLEÇ E (1990). Bıldırcın Türleri. Ankara: Çanitaş Yayıncılık A.Ş.
• KASIMOV GB, VAIDOVA SM, FEIZULLAEV NA (1956). Echinostoma azeı·baidjanica n. sp. from the intestiııe of Coturnix coturnix inAzerbaidzan. Dokl Akad NaukAz SSR, 15: 963-966. (Ref: Helminth. Abstr., 1964, 33, 566).
• KELLOGG FE, CALPIN JP (1971). A checklist of parasites and diseases reported fı·om the bobwhite quail Avian Dis, 15: 704-715.
• KELLOGG FE, PRESTWOOD ~K (1968). Gastrointestinal helminths fi"om wild and pen-mised bobwhites. J Wildl Man, 32: 468-475.
• KOÇAK Ç (1985). Bıldırcın Üretimi. Ege Zootekni Derneği Yayın. 1. İzmir: Bilgehan Basım evi.
• KÖROGLU E (1993). Elazığ ve Tunceli Yörelerinde Bulunan Av Hayvanlarından Bıldırcın (Coturnix coturnix) ve Kınalı Keklik (Alectoris gracea) 'lerde Parazitlerin Yayı/ışı. Doktora Tezi, . Fırat Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• KURTPlNAR H (1957). Helminths in quail (Coturnix coturnix) in Turkey. J Parasitol, 43: 379.
• KURTPlNAR H, ERGÜN H, MERDİVENCİ A (1954). Yurdumuz çi! keklik (Perdix perdix canescens) ve kırmızı keklik (Alectoris gracea) lerde bulduğumuz nematod ve cestodlm: Türk Vet Hek Dem Derg, 24: 1376- 1384.
• KURTPlNAR H, MERDİVENCİ A (1956). Balıkesir bölgesi kaz (Anser anser dom.) yavrularında ölüme sebebiyet veren Hymenolepis setigera (Froelich, 1789). Türk Vet Hek Dem Derg, 26: 2659-2666.
• LEVINE D (1968). Nematode Parasites of Domestic Anima/s and Man. Minneapolis: Burgess Publishing Company.
• MERDİVENCİ A (1967). Türkiye'nin Marmara Bölgesinde Evcil Tavuk, Hi ndi, Ördek ve Kazlm·da Görülen T1·ematod, Sestod ve Nematodlara Dair Araştırmalar. İstanbul: Kutulmuş Matbaası.
• MOORE ], FREEHLING M, SIMBERLOFF D (1 986). Gastrointestinal helminths of the northern bobwhite in Florida: 1968 and 1983. J Wildl Dis, 22: 497-501. .
• MOORE J, FREEHLING M, HORTON D, SIMBERLOFF D (1987). Host age and sex in relation to intestinal helminths of bobwhite quail. J Parasitol, 73: 230-233.
• MOORE J, SIMBERLOFF D, FREEHLING M (1 988). Relationship between bobwhite quail social-group size and _ intestinal helminth parasitism. Amer Nat,131: 22-32.
• MOORE ], SIMBERLOFF D (1990). Gastrointestinal helminth communites of bobwhite quail. Ecol, 71: 344-359.
• MORGAN BB, HAWKINS PA (1953). Veterinary Helmintology. Minneapolish: Burgess Publishing Company.
• NATH D (1971). "Occuınnce of metacercarial cyst ofEumegacetes singhi,]aiswall, 1957 and its experimental development in poultıy". Inciian Ve~], 48: 1283-1285. (Ref: Helminth -Abstr, 1972,41, 3792).
• PERU L, PLATEAUX L, PERRAM ONA, QUENTIN JC (1989). Utilisation de la caille (Oıseau gallifoı·me) et d'une fourmı leptothorax (Hymenoptere myrmicidae) comme hotes de laboratoire pouı· l'elevage de cestodes cyclophyllidae d'oiseaux. Bull Soc Zool Fr, 114: 27-34.
• REID WM (1962). Chicken and Turkey Tafeworms. Handbook to aid in identification and control of tapeworms found in the United States of America. Athens, Georgia: Poultry Department and Poultry Disease Research Center College Experment Station.
• SCHMIDT GD (1986). 'Handbook of Tapeworm Identification. 2nd Ed., Florida: CRC Press.
• TİGİN Y, BURGU A, DOGANAY A, ÖGE S, UMUR Ş (1989). Ankara Hayvana! Bahçesindeki bazı memeli ve kanatlı dışkılarının . helmint yönünden incelenmesi. Ankara Ü niv Vet Fak Derg, 36: 646-664.
• TOLGAY N (1957). Ankara ve civm·ı tavuklannda tesadüf edilen barsak Nematod'lan üzerinde sistematik araştımıalm·. Ankara Üniv Vet Fak Yayın,89 . Çalışmalar 48. Ankara Üniversitesi Basımevi.
• TOLGAY N (ı964a). Bıldırcın (Colinus virginianus) ve keklik (Perdix perdix) lerde görülen helmintler üzerinde araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg,ll: 63-73.
• TOLGAY N (ı964b) . Evcil Olmayan Av Kuşlarından Evcil Kanatlı/ara İntikal Edebilen Nematodlar. Ankara Üniv Vet Fak Yayın ı 73/75. Ankara: Sevinç Matbaası.
• TOLGAY N (ı972). Çeşitli kanatlılarda bulduğumuz helmint türleri üzerinde araştırmalar. Türk Vet Hek Dem Derg, 42: 36-46.
• TOLGAY N (ı973). Evcil ve Yabani Kanatlıların Önemli Parazitleri. Ankara Üniv Vet Fak Yayın, 294/ı95. Ankara: Ankara Üni Basım evi.
• TOLGAY N, HWANG ]C, WEHR EE (ı 960). S ome helminth"parasites from the chuckar pm·tridge, Alectoris grace of turkey, with no tes on their life histories, pathogenicity, and control. Ankara Üniv Vet Fak Derg 6. Ankara: Yeni Desen Matbaası.
• UCHIDA A, UCHIDA K, SAGAWA T (ı 984a). The f irst record of the cestode, Choanotaenia infundibulum. (Dilepididae), in ]apanese quails from ]apan. Bull. Azabu. Univ Vet Med, 5: 29-32.
• WANG PQ (ı982). Notes on some digenetic trematodes of bir ds in Fujian province. Wuji S ci J 2: 75-90. (Ref: Helmint. Abstr, ı 986,55, 84).
• WEBSTERJD (ı948). A new acanthocephalan from the bob-white. J Parasitol, 34: 84-86.
• WEBSTERJD (ı95ı).Additional notes on the helminth parasites of the bob-white in Texas. J Parasitol, 37: 322-323.
• WEBSTER ]D, AD DIS CJ (ı 945). Helminth from the bob-white quail in Texas. J Parasitol, 3ı: 286-287.