Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Temel Astronomi Kavramlarını İlişkilendirme Durumlarının Analizi

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 97 - 109, 30.12.2013

Ümmü Gülsüm Durukan Ayşegül Sağlam Arslan

Öz

Bu çalışmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının temel astronomi kavramlarını birbirleri ile ilişkilendirme durumlarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Özel durum yöntemiyle yürütülen çalışmanın örneklemini, fen bilgisi öğretmenliği programının son sınıfında öğrenimlerine devam etmekte olan 79 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Adaylardan Dünya, Güneş, Ay, gezegen, yıldız, uydu, gökada gibi gökcisimlerini birbirleriyle ilişkilendirmeleri ve bunlar arasındaki ilişkiyi temsil eden bir şekil çizmeleri istenmiştir. Veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizine dayanarak temel astronomi kavramları için yeteri düzeyde bilimsel bilgi sahibi olmadıkları, kavramlar arasında kurdukları ilişki lerin zayıf nitelikte olduğu ve ifadelerinde kavram yanılgıları ile karşılaşıldığı söylenebilir. Ulaşılan sonuçlar, konu ile ilgili farklı araştırmacılar tarafından yapılmış çalışmaların sonuçlarını da destekler niteliktedir. Öğrencilerin astronomi konu ve kavramlarını kavrayabilmesi için kavramlar arası ilişkileri kurmayı gerektiren etkinliklere yer verilerek zengin öğrenme ortamlarının sağlanması önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Astronomi Eğitimi, Fen Bilgisi Öğretmen Adayı, Kavramlar arası ilişki

Kaynakça

• Agan, L. (2004). Stellar ideas: Exploring students’ understanding of stars, Astronomy Education Review, 3(1), 77- 97.
• Bailey, J.M. (2006). Development of a concept inventory to assess students’ understanding and reasoning difficulties about the properties and formation of stars, PhD Thesis, The University of Arizona, USA.
• Bektaşlı, B. (2013). The effect of media on preservice science teachers’ attitudes toward astronomy and achievement in astronomy class, The Turkish Online Journal of Educational Technology, 12(1), 139-146.
• Bülbül, E., İyibil, Ü.G. & Şahin, Ç. (2013). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin astronomi kavramıyla ilgili algılamalarının belirlenmesi. Journal of Research in Education and Teaching, 2(3), 182-191.
• Caballero, C., Moreira, M.A., & Rodriguez, B.L. (2008). Concept mapping as a strategy to explore teachers’ mental representations about the universe, concept mapping: connecting educators, Proceedings of the Third International Conference on Concept Mapping, Estonia and Finland, 108-116.
• Cin, M., (2007). Alternative views of the solar system among Turkish students, Review of Education. 53, 39-53.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, 5. Baskı, Trabzon.
• Ekiz, D. ve Akbaş, Y. (2005). İlköğretim 6.sınıf öğrencilerinin astronomi ile ilgili kavramları anlama düzeyi ve kavram yanılgıları, Milli Eğitim Dergisi, 165. ??
• Emrahoğlu, N. & Öztürk, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzerine boylamsal bir araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 165-180.
• Ercan,F., Taşdere, A. ve Ercan,N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapısı ve kavramsal değişimin gözlenmesi, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 136-153.
• Favia, A., Comins, N.F. & Thorpe, G.L. (2012). The elements of item response theory and its framework in analyzing introductory astronomy college student misconceptions. I. Galaxies, http://arxiv.org/pdf/1206.2302.pdf , erişim tarihi: 10.11.2013
• Frede, V. (2006). Pre-service elementary teacher’s conceptions about astronomy, Advances in Space Research, 38, 2237–2246.
• Hudgins, D.W. (2005). Investigation of the effect of ranking tasks on student understanding of key astronomy topics, PhD Thesis, The University of South Africa, South Africa.
• İyibil, Ü.G. (2010). Farklı programlarda öğrenim gören öğretmen adaylarının temel astronomi kavramlarını anlama düzeylerinin ve ilgili kavramlara ait zihinsel modellerinin analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• İyibil, Ü.G. ve Sağlam Arslan, A. (2010). Fizik öğretmen adaylarının yıldız kavramına dair zihinsel modelleri, Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 4(2), 25-46.
• İyibil, Ü.G., Kurnaz, M.A. ve Sağlam Arslan, A. (2010). Öğretmen adaylarının yıldız kavramına ilişkin algıları ve kavramın öğretimi hakkındaki görüşleri, IX. UFMEK, İzmir, 23-25.
• Kalkan, H. & Kıroğlu, K. (2007). Science and nonscience students’ ideas about basic astronomy concepts in preservice training for elementary school teachers, Astronomy Education Review, 6 (1), 15-24.
• Kallery, M. (2011). Astronomical concepts and events awareness for young children, International Journal of Science Education, 33(3), 341–369.
• Kurnaz, M. A. & Sağlam Arslan, A. (2009). Using the anthropological theory of didactics in physics: characterization of the teaching conditions of energy concept and the personal relations of freshmen to this concept. Journal of Turkish Science Education, 6(1), 72-88.
• Kurnaz, M.A. & Değermenci, A. (2011). Temel astronomi kavramlarına ilişkin öğrenci algılamalarının sınıf seviyelerine göre karşılaştırması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 91–112.
• Kurnaz, M.A. (2012). Yıldız, kuyruklu yıldız ve takımyıldız kavramlarıyla ilgili öğrenci algılamalarının belirlenmesi, AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 251-264.
• Küçüközer, H. (2007). Prospective science teachers’ conceptions about astronomical subjects, Science Education International, 18(2), 113-130.
• Küçüközer, H., Bostan, A. ve Suat Işıldak, R. (2010). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının bazı astronomi kavramlarına ilişkin fikirlerine öğretimin etkileri, OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 105-124.
• Lelliott, A.D. (2007). Learning about astronomy: A case study exploring how grade 7 and 8 students experience sites of informal learning in South Africa, PhD Thesis, University of the Witwatersrand, South Africa.
• Liu, S.H. (2003). Models of “The Heavens and the Earth”: An investigation of German and Taiwanese students’ alternative conceptions of the universe, International Journal of Science and Mathematics Education, 3, 295-325.
• M.E.B. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. sınıflar) öğretim programı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• M.E.B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• M.E.B. (2009). İlköğretim 1, 2 ve 3. sınıflar hayat bilgisi dersi öğretim programı ve kılavuzu, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Mulholland, J. & Ginns, I. (2008). College moon project Australia: Preservice teachers learning about the Moon’s phases, Research Science Education, 38, 385-399.
• Panagiotaki, G., Nobes, G. & Potton, A. (2009). Mental models and other misconceptions in children’s understanding of the Earth, Journal of Experimental Child Psychology, 104(1), 52- 67.
• Rutherford, I.B. (2004). Exploring alternative conceptions of teachers and informal educators about selected astronomy concepts, PhD Thesis, The University of Cincinnati, USA.
• Samarapungavan, A., Vosniadou, S. & Brewer, W.F. (1996). Mental models of the Earth, Sun, and Moon: Indian children’s cosmologies, Cognitive Development, 11, 491-521.
• Sezen, F. (2002). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Astronomi Kavramlarını Anlama Düzeyleri ve Kavram Yanılgıları, Yüksek Lisans Tezi. K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Shen, J. & Confrey, J., (2008). Justifying alternative models in learning astronomy: A study of K-8 science teachers’ understanding of frames of reference, International Journal of Science Education, 32(1), 1- 29.
• Straatemeier, M., Van der Mass, H.L.J. & Jansen, B.R.J. (2008). Children’s knowledge of the Earth: A new methodological and statistical approach, Journal of Experimental Child Psychology, 100, 276-296.
• Suzuki, M. (2003). Conversations about the Moon with prospective teachers in Japan, Science Education, 87(6), 892- 910.
• Taylor, I., Baker, M. & Jones, A. (2003). Promoting mental model building in astronomy education, International Journal of Science Education, 25(10), 1205- 1225.
• Trumper, R. (2001). A cross- college age study of science and nonscience students’ conceptions of basic astronomy concepts in preservice training for high-school teachers, Journal of Science Education and Technology, 10(2), 189-195.
• Trumper, R. (2003). The need for change in elementary school teacher training –a cross- college age study of future teachers’ conceptions of basic astronomy concepts, Teaching and Teacher Education, 19, 309- 323.
• Trumper, R. (2006a). Teaching future teachers basic astronomy concepts -sun-earth-moon relative movementsat a time of reform in science education, Research in Science and Technological Education, 24(1), 85-109.
• Trumper, R. (2006b). Teaching future teachers basic astronomy concepts-seasonal changes- at a time reform in science teaching, Journal of Research in Science Teaching, 43 (9), 879-906.
• Trundle, K.C., Atwood, R.K. & Christopher, J.E. (2002). Preservice elementary teachers’ conceptions of moon phases before and after instruction, Journal of Research in Science Teaching, 39(7), 633-658.
• Trundle, K.C., Atwood, R.K. & Christopher, J.E. (2006). Preservice elementary teachers’ knowledge of observable moon phases and pattern of change in phases, Journal of Science Teacher Education, 17, 87- 101.
• Trundle, K.C., Atwood, R.K. & Christopher, J.E. (2007). A longitudinal study of conceptual change: Preservice elementary teachers’ conceptions of moon phases, Journal of Research in Science Teaching, 44 (2), 303- 326.
• Türkoğlu, O., Örnek, F., Gökder, M., Süleymanoğlu, N. & Orbay, M. (2009). On pre-service science teachers' preexisting knowledge levels about basic astronomy concepts, International Journal of Physical Sciences, 4(11), 734-739.
• Ucar, S. & Demircioglu, T. (2011). Changes in preservice teacher attitudes toward astronomy within a semester long astronomy instruction and four year-long teacher training program, Journal of Science Education and Technology, 20, 65-73.
• URL-1,http://www.zamandayolculuk.com/cetinbal/HTMLdosya1/Astronomikavramlari.htm, erişim tarihi: 20.04.2010.
• URL-2, http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/fen_bilgisi/f385bc78-22df-497d-bfca-7aee80c75c22, erişim tarihi: 18.11.2013.
• Ünsal, Y., Güneş, B. & Ergin, İ., (2001). Yükseköğretim öğrencilerinin temel astronomi konularındaki bilgi düzeylerinin tespitine yönelik bir araştırma, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 47-60.
• Vosniadou, S., Skopeliti, I. & Ikospentaki, K. (2004). Modes of knowing and ways of reasoning in elementary astronomy, Cognitive Development, 19, 203-222.
• Wittman, D. (2009). Shaping attitudes toward science in an introductory astronomy class, The Physics Teacher, 47, 591-594.
• Yin, R.K. (2003). Case Study Research: Design and Methods, 3rd Ed, London.