Ortaokul Öğrencilerinin Bilim İnsanına Yönelik Tutum ve İmajının Belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 90 - 116, 30.12.2015

Banu Kara Bayram Akarsu

Öz

Bu araştırmanın amacı; ortaokul öğrencilerinin bilim insanına yönelik imaj vetutumunu etkileyen faktörleri belirlemek ve bu faktörlerin bilim insanına yönelik imaj vetutum üzerindeki etkilerini tespit etmektir. Bu araştırmada nicel araştırmayöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma 2012 – 2013 eğitim öğretimyılında Yozgat ili kırsalında bulunan bir ortaokulun 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerindenoluşan toplam 114 öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada katılımcılaraliteratür taraması sonucunda oluşturulan “Kişisel Bilgiler Anketi” orijinali Korkmaz 2004 tarafından Chambers’ ın 1983 DAST Bir Bilim İnsanı Çiz Testi ölçeğine adapteedilerek oluşturulan “Bilim İnsanına Yönelik İmaj Ölçeği” ve literatür taramasısonucunda oluşturulan geçerliliği ve güvenilirliği cronbach alfa = 0,81 belirlenmiş olan30 maddeden oluşan 5’li likert tipi “Bilim İnsanına Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır.Veriler SPSS programı ile t-testi, tek yönlü varyans analizi ANOVA ve korelasyonanalizi kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda öğrencilerin bilim insanlarınınfiziksel özelliklerine yönelik bir takım kalıplaşmış erkek, dağınık, laboratuar önlüklügibi yargılara sahip oldukları belirlenmiştir. Bu bilgilerden yola çıkarak medya, internetgibi kaynaklar aracılığıyla konu alanlarına göre bilim insanlarına ve onlarınçalışmalarına yer verilmeli ve kullanılan figürler öğrencilerin bilime ve bilim insanınayönelik imajlarını geliştirecek şekilde düzenlenmelidir

Anahtar Kelimeler

Bilim İnsanı, DAST, Bilim İnsanına Yönelik İmaj, Bilim İnsanına Yönelik Tutum, Ortaokul Öğrencileri

Kaynakça

• Ağgül Yalçın, F. (2012). “Öğretmen Adaylarının Bilim İnsanı İmajlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, İlköğretim O-line, 11(3), 611-628.
• Akçay, B. (2011). “Turkish elementary and secondary students’ views about science and scientist”, Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(1), 1-11.
• Barman C. R., Ostlund, K. L., Gatto, C. C. ve Halferty, M. (1997). “Fifth grade students’ perceptions about scientists and how theystudy and use science”, Association for the Education of Teachers in Science (AETS) Conference Papers and Summaries of Presentations.
• Barman, C. R. (1999). “Students’ Views About Scientists and School Science: Engaging K-8 Teachers in a National Study”. Journal of Science Teacher Educaiton, 10(1), 43-54.
• Beardslee, D. C.,O’Dowd D. D. ( 1961 ). The college-student image of the scientists.Science, Vol. 133, 997-1001.
• Bilen, K., Özel, M. ve Bal, M. S. (2012). “Üniversite Öğrencilerinin Bilim Adamı Algıları”, X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi. 27-30 Haziran 2012. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Bowtell, E. (1996). “Educational stereotyping: Children's perceptions of scientists: 1990's style”, Australian Primary & Junior Science Journal, 12(1).
• Boylan, C. R., Hill, D. M., Wallace, A. R. ve Wheeler, A. E. (1992) “Beyond stereotypes”, Science Education,76, 465 – 476.
• Brown, K., Grimbeek, P., Parkinson, P., ve Swindell, R. (2004). “Assessing the Scientific Literacy of Younger Students: Moving on from the Stereotypes of the Draw-A-Scientist-Test”, Paper presented at Educating:weaving research into practice conference.
• Buldu, M. (2006). Young children’s perceptions of scientists: Apreliminary study. Educational Research, 48(1) , 121–132.
• Chambers, D. W. (1983). Stereo typic images of the scientists: The Draw-A-Scientist Test.Science Education 67(2), 255-265.
• Christidou, V. (2010). “Greek students’ images of scientific researchers”, Journal of Science Communication, 9(3), 1-12.
• Demirbaş, M. (2009). “The relationships between the scientist perception and scientific attitudes of science teacher candidates in Turkey: A case study”, Scientific Research and Essay, 4 (6), 565-576.
• Erkorkmaz, Z. (2009). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Bilim İnsanına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Isparta.
• Farland, D. (2003). Modified draw-a-scientist test. Unpublished doctoral dissertation, University of Massachusetts, Lowell.
• Farland-Smith, D.. Finson, K., Boone, W. J. ve Yale, M. (2012). “An Investigation of Media Influences on Elementary Students Representations of Scientists”, J Sci Teacher Educ, November 2012.DOI:10.1007/s10972-012-9322-z
• Finson, K.D., Beaver, J.B.ve Cramond, B. L„ (1995) "Development and field test of a checklist for the Draw-A- Scientist Test", School Science and Mathematics, 95 (4), 195-205.
• Finson, K. D. (2002). “Drawing a scientist: What do we do and do not know after fifty years of drawings”, School Science and Mathematics, 102, 335-345.
• Fort, D.C. and H.L. Vanny, (1989). How Students See Scientists: Mostly Male, Mostly White, and Mostly Benevolent. Science and Children. 26 (8), 8-13.
• Fung, Y. Y. H. (2002) “A Comparative Study of Primary and Secondary School Students' Images of Scientists”, Research in Science & Technological Education, 20(2), 199-213, DOI:10.1080/0263514022000030453
• Güler, T. ve Akman B. (2006). 6 Yaş Çocuklarının Bilim ve Bilim İnsanı Hakkındaki Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 55-66.
• Jackson, T. (1992). “Perceptions of scientists among elementary school children”, The Australian Science Teachers Journal, 38(1), 57–61.
• Karasar, N. ( 2002 ). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kavak, K. G.(2008). Öğrencilerin Bilime ve Bilim İnsanına Yönelik Tutumlarını ve İmajlarını Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Kaya, O.N., Doğan, A. ve Öcal, E. (2008). Turkish elementary school students' images of scientists. Eurasian Journal of Educational Research, 8(32), 83-100.
• Koren, P. ve Bar, V. (2009). “Science and it’s Images – Promise and Threat: From Classic Literature to Contemporary Students’ Images of Science and “The Scientist””, Interchange, 40/2, 141–163. DOI:10.1007/s10780-009-9088-1.
• Korkmaz, H. (2004). “The Images of the Scientist through the Eyes of the Turkish Children”. Panhandle Science & Mathematics Conference. Canyon, Texas, USA, 25 September 2004.
• Krajkovich, J G ve Smith, J K (1982). “The development of the image of science and scientists scale”, Journal of Research in Science Teaching 19, 39-44
• Mead, M. &Metreaux, R. (1957). The Image of Science Among High School Students. Science, 126, 384–390.
• Medina-Jerez, W., Middleton, K. V. ve Orihuela-Rabaza, W. (2011). “Using The DAST-C to Explore Colombian And Bolivian Students’ Images of Scientists”, International Journal of Science and Mathematics Education, 9(3), 657-690. DOI: 10.1007/s10763-010-9218-3
• Mason, C., Kahle, J., ve Gardner, A. (1991). “Draw-A-Scientist Test:Future Implications”, School Science and Mathematics, 91 (5), 193-198.
• Monhardt, R. M. (2003). “The image of the scientist through the eyes of Navajo children”, Journal of American Indian Education, 42(3), 25–39.
• Muşlu G. ve Macaroğlu Akgül, E., 2006. “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Bilim ve Bilimsel Süreç Kavramlarına İlişkin Algıları: Nitel Bir Araştırma”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (1), 203-229.
• Newton, D. P., L. D. Newton. (1992). “Young Children’s Perceptions Of Science And The Scientist”. International Journal Of Science Education. 14 (3), 331- 348.
• Nuhoğlu, H. ve Afacan, Ö. (2011). “İlköğretim Öğrencilerinin Bilim İnsanına Yönelik Düşüncelerinin Değerlendirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 279-298.
• Oğuz Ünver, A. (2010). “Perceptions of Scientists: A Comparative Study of Fifth Graders and Fourth Year Student Teachers”, Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 4(1), 11-28.
• Öcal, E. (2007). İlköğretim 6, 7, 8. Sınıf Öğrencilerinin Bilim İnsanı Hakkındaki İmaj ve Görüşlerinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, tez no: 186091 (http://tez2.yok.gov.tr, erişim tarihi: 20. Mart.2012).
• Özel, M. (2012). “Children’s Images of Scientists: Does Grade Level Make a Difference?”, Educational Sciences:Theory&Practice, Special Issue, Autumn, 3187-3198.
• Özgelen, S. (2012). “Turkish Young Children’s Views on Science and Scientist”, Educational Sciences:Theory&Practice, Special Issue, Autumn, 3211-3225.
• Rodari, P. (2007). “Science and scientists in the drawings of European children”, JCom, 6(3), 1-12.
• Rosenthal, D.B. (1993). “Images of scientists: A comparison of biology and liberal studies majors”, School Science and Mathematics, 93(4), 212–216.
• Ruiz-Mallen, I. ve Escalas, M. T. (2012). “Scientists Seen by Children: A Case Study in Catalonia, Spain”,Science Communication, 34(4), 520–545. DOI: 10.1177/1075547011429199
• Scherz, Z., ve Oren, M. (2006). “How to Change Students‘ Images of Science and Technology”, Science Education, 90(6), 965-985. DOI:10.1002/sce.20159
• Schibeci, R.A. ve Sorenson, I. (1983). “Elementary school children's perceptions of scientists”, School Science and Mathematics. 83 (1): 14-19.
• Scott, A. B., ve Mallinckrodt, B. (2005). “Parental emotional support, science self-efficacy, and choice of science major in undergraduate women”, The Career Development Quarterly, 53, 263-273.
• She, H.C. (1995). Elementary and Middle School Students' Image of Science and Scientists Related to Current Science Text books in Taiwan. Journal of Science Education and Technology, 4(4),283-294.
• She, H. (1998) “Gender and grade level differences in Taiwan students’ stereotypes of science and scientists”, Research in Science & Technological Education, 16(2), 125-135, DOI:10.1080/0263514980160203
• Song, J. & Kim, K.S. (1999). How Korean Students See Scientists: The Image of The Scientist.
• Song, Y., Darling, M. F., Dixon, J. W., Koonce, S. L., McReynolds, M. L., Meier, J. C. ve Stafsholt, E. M. (2011). “Pre‐service teachers as researchers: 3rd grade students’ views of scientists”, Teaching Science,1(2), 1
• Steinke, J. (2005). “Cultural representations of gender and science: portrayals of female scientists and engineers in popular films”, Science Communication, 27, 27-63
• Tenenbaum, H. R., ve Leaper, C. (2003). “Parent-child conversations about science: The socialization of gender inequities?”, Developmental Psychology, 39(1), 34-47.
• Toğrol A. (2000). “Öğrencilerin Bilim İnsani ile İlgili İmgeleri”, Eğitim ve Bilim, 25(118), 49-57.
• Türkmen, H. (2008). Turkish Primary Students’ Perceptions about Scientist and What Factors Affecting the Image of the Scientists. Eurasia Journal of Mathematics, Science&Technology Education, 4(1), 55-61. International Journalof Science Education, 21(9), 957–977.
• Uçar, S. (2012). “How do pre-service science teachers’ views on science, scientists, and science teaching change over time in a science teacher training program?”, J. Sci. Educ. Technol., 21, 255–266, DOI 10.1007/s10956-011-9311-6.