Öğretmen Adaylarının Astronomi Öğreten Öğretmen İmgeleri: “Gök Kubbeye Yolculuk” Projesinin Sonuçları

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 202 - 229, 02.12.2020

Sedat Karaçam Çiğden Şahin Çakır Merve Koca Mustafa Sadak

Öz

Bu araştırmanın amacı aktif katılımlı astronomiye yönelik öğretim yöntem ve materyal öğretiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının astronomi öğretimi yapan öğretmen imgeleri üzerine etkisini incelemektir. Araştırma durum çalışmalarından program etkileri durum çalışmasına göre yürütülmüştür. Araştırmaya 2019-2020 akademik yılı güz döneminde dördüncü sınıf öğrencisi olan ve çeşitli üniversitelerde öğrenim gören 40 fen bilimleri öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, etkinliklerin uygulaması 2019-2020 öğretim yılı güz döneminde altı günde yapılmıştır. Etkinliklerde, öğretmen adaylarına, drama, istasyon, argümantasyon, kavramsal değişim metinleri, kavram karikatürleri, 5E öğrenme döngüsü, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik uygulamaları gibi astronomi öğretimine yönelik uygulamalar yaptırılmıştır. Öğretmen adaylarının astronomi öğretimi yapan fen bilimleri öğretmeni imgelerini belirlemek için, astronomi öğretimi yapan fen bilimleri öğretmeni denildiğinde gözlerinin önünde canlanan resmi çizmeleri ve açıklamaları istenmiştir. Öğretmen adaylarının uygulama öncesi ve sonrası çizimlerinden ve açıklamalarından elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenip karşılaştırılmıştır. Analiz sonucunda, öğretmen adaylarının uygulama öncesi çizimlerinde astronomi öğretimi yapılan ortam olarak çoğunlukla sınıf ortamını çizdikleri, uygulama sonrası çizimlerinde ise sınıf ile okul dışı ortamı bütünleştirdikleri ve ayrıca çizimlerin sınıf ortamında düz anlatımdan grup çalışması ve drama etkinliklerine doğru kaydığı tespit edilmiştir. Bunun yanında öğretmen adaylarının çoğu, uygulama öncesinde öğretim materyali olarak güneş sistemi modeli, Dünya, Güneş, Ay modeli ve Ay’ın evleri gibi astronomi ile ilgili posterler çizerken, uygulama sonrasında bu model ve posterlerin yerini arttırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik uygulamalarının aldığı tespit edilmiştir. Bu çerçevede astronomiye yönelik öğretim yöntem ve materyal öğretiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının astronomi öğretimi yapan öğretmen imgelerini olumlu yönde etkilediği söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kavramlar: Öğretmen imgesi, astronomi öğretimi, öğretmen eğitimi

Pre-Service Teachers’ Images of Teacher Who Teaches Astronomy: The Results of “Journey to Celestial Dome” Project

Öz

The aim of this study is to examine the effect of teaching methods and materials instruction about astronomy, which is maintained somehow active participant, on pre-service science teachers’ images of teacher that teaches topics about astronomy. In this study program effects case study which is one of the case studies was used. 40 pre-service science teachers who were 4th graders from different universities at fall term of 2019-2020 academic years were participated to this study. Maximum variety sampling method was used in this study. Implementations of activities were maintained six days at fall semester of 2019-2020 academic years. In activities, applications about astronomy like drama, learning stations, argumentation, conceptual change texts, concept cartoons, 5E learning cycle and virtual reality and augmented reality applications were executed with participants. Explaining and drawing picture that visualizes when a science teacher who teaches an astronomy topic was requested to determine pre-service teachers’ images about teacher that teaches an astronomy topic. Data achieved from pre and post drawings and explanations of pre-service teachers was analysed and compared by using content analysis. As a result of analysis, it was found that while most of pre-service teachers draw a classroom as astronomy teaching environment at pre-test, they integrated a classroom and informal learning environment at post-test, and moreover drawings revised from direct instruction at classroom to teamwork and drama. Behind this, it was found that most of pre-service teachers draw models of solar system or earth, moon and sun and posters about astronomy like phases of moon as a learning material at pre-test, applications of visual and augmented realities took the place of this models and posters at post-test. In this context, it can be asserted that instruction of teaching methods and materials related to astronomy effects pre-service science teachers’ images of teacher that teaches an astronomy topic positively

Anahtar Kelimeler

Image of teacher, astronomy teaching, teacher training

Kaynakça

• Aktamış, H. & Arıcı, V.A. (2013). Sanal gerçeklik programlarının astronomi konularının öğretiminde kullanılmasının akademik başarı ve kalıcılığına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 58-70.
• Ambusaidi, A.K. & Al-Balushi, S.M. (2012). A longitudinal study to identify prospective science teachers’ beliefs about science teaching using the draw-a-science-teacher-test checklist. International Journal of Environmental & Science Education, 7(2), 291-311.
• Arıkurt, E., Durukan, Ü.G. & Şahin, Ç. (2015). Farklı öğrenim seviyesindeki öğrencilerin astronomi kavramıyla ilgili görüşlerinin gelişimsel olarak incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 66-91.
• Ayvacı, H.Ş. & Sezer, K. (2018). Astronomi ile ilgili yapılan çalışmalara yönelik betimsel içerik analizi. International e-Journal of Educational Studies, 3, 47-57.
• Barrier, R.M. (2010). Astronomical misconceptions. The Physics Teacher, 48(5), 319- 321.
• Benli-Özdemir, E. (2019). Animasyon destekli fen öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin güneş, dünya ve ay kavramları hakkındaki kavram yanılgılarının giderilmesine ve astronomiye yönelik tutuma etkisi. Başkent University Journal of Education, 6(1),46-58.
• Bilir, V. & Karaçam, S. (2017). Pedagojik formasyon programı biyoloji ve kimya öğretmen adaylarının kendilerine yönelik öğretmenlik imajları. II. INES Uluslararası Akademik Araştırmalar Kongresi. 18-21 Ekim 2017, Antalya: Türkiye.
• Bilir, V., Eyceyurt-Türk, G. & Tüzün Ü.N. (2020). Öğretmen adaylarının kimya alanında çalışan bilim insanı imajları ve bu imajları etkileyen faktörler. Trakya Eğitim Dergisi, 10(1), 76- 91.
• Bozdemir, H., Ezberci-Çevik, E., Altunoğlu, B.D. & Kurnaz, M.A. (2017). Astronomi konularının öğretiminde kullanılan farklı yöntemlerin akademik başarıya etkisi: Bir meta analiz çalışması. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi (ALEG), 3(1), 12-24.
• Bozdemi ̇r, H., Ezberci ̇-Çevi ̇k, E., Candan-Helvacı, S. & Kurnaz, M.A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bazı astronomi kavramlarına yönelik alternatif fikirlerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(4), 808-821.
• Bradley, J.D. & Mosimege, M.D. (1998). Misconceptions in acids and bases: A comparative study of student teachers with different chemistry backgrounds. South African Journal of Chemistry, 51(3), 137-145.
• Brunsell, E. & Marcks, J. (2004). Identifying a baseline for teachers’ astronomy content knowledge. Astronomy Education Review, 3(2), 38-46.
• Bulut-Özek, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji algılarının resim yoluyla incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1327-1336.
• Cerrah-Özsevgeç, L. (2007). Aktif katılımlı materyal geliştirme sürecinin biyoloji öğretmen adaylarının bilgi eksiklikleri ve kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Cerrah-Özsevgeç, L., Ayas, A. & Özsevgeç, T. (2010). Handbook preparation as a tool for self- directed learning process: A case study on endocrine topic. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 11(2).
• Choi, S. & Ramsey, J. (2010). Constructing elementary teachers' beliefs, attitudes, attitudes, and practical knowledge through an inquiry- based elementary science course. School Science and Mathematics, 109(6), 313-324.
• Creswell, J.W. & Clark, V.L.P. (2016). Designing and Conducting Mixed Methods Research. Sage, New York.
• Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research and Evaluation, 2, Article 9.DOI:10.7275/02g8-bb93.
• Demir, N. & Öner-Armağan, F. (2018). Okul dışı öğrenme ortamlarına yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri: Planetaryum. International Journal of Social Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(30), 4241- 4248.
• Durukan, U.G. & Şadoğlu, G.P. (2018). High school students' images of physicists. International Journal of Progressive Education, 14(4), 111-125.
• Durukan, Ü.G., Arıkurt, E. & Şahin, Ç. (2016). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin, fen bilgisi ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Güneş Sistemi’ne dair görüşleri. İçinde Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı (Edt: Demirel, Ö ve Dinçer, S), s.321-340, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
• Elmas, R., Demirdöğen, B. & Geban, Ö. (2011). Preservice chemistry teachers’ images about science teaching in their future classrooms. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 164-175.
• Eyceyurt-Türk, G., Akkuş, H. & Tüzün, Ü.N. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çözünme ile ilgili imajları. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 65-84.
• Ezberci-Çevik, E. & Kurnaz, M.A. (2016). Türkiye’de yıldızlarla ilgili yapılan bazı çalışmaların tematik incelenmesi. İlköğretim Online, 15(2), 421-442.
• Feyzioğlu, E.Y., Feyzioğlu, B. & Küçükçıngı, A. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimine yönelik zihinsel modelleri, öz yeterlik inançları ve öğrenme yaklaşımları. Ondokuz Mayıs University Journal of Education, 33(2), 404-423.
• Fralick, B., Kearn, J., Thompson, S. & Lyons, J. (2009). How middle schoolars draw engineers and scientists. Journal of Science Education and Technology, 18, 60-73.
• Frede, V. (2006). Pre-service elementary teacher’s conceptions about astronomy. Advances in Space Research, 38(10), 2237-2246.
• Grix, J. (2010). The Foundations of Research. Palgrave Macmillan, London.
• Güneş, G. & Gökçek, T. (2011). Öğrencileri matematik öğretmenini nasıl algılıyor? Mehmet Akif Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 1-9.
• Imaduddin, M., Zuhaida, A. & Hidayah, F.F. (2019). Pre-service science teachers’ images about their past and future classrooms: Scratches from Indonesian teacher training program at Islamic university. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 7(3), 459- 480.
• Kondo, M., Mouri, K. & Yasuda, T. (2005). A multiplatform content management system for curators to provide teaching materials in astronomy education. Journal of Theoretical and Applied Information Technology, 4, 874-881.
• Leblebicioglu, G., Cetin, P., Eroglu-Dogan, E. Metin-Peten, D. & Capkinoglu, E. (2020). How do science camps affect middle grade students’ image of scientists? Research in Science & Technological Education. Doi: 10.1080/02635143.2020.1740667.
• Leonard, J., Barnes-Johnson, J., Dantley, S. & Kimber, C. (2011). Teaching science inquiry in urban contexts: The role of elementary preservice teachers' beliefs. The Urban Review, 43, 124-150. Doi: 10.1007/s11256-010-0173-7.
• Lin, H., Hazareesingh, N., Talyor, J., Gorrell, J. & Carlson, H. (2001). Early childhood and elementary preservice teachers' beliefs. Journal of Early Childhood Teacher Education, 22, 135-150.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis. 2nd Edition, SAGE, Thousand Oaks, CA.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Devlet Kitapları Basım Evi, Ankara.
• Patrick, H., Anderman, L.H., Bruening, P.S. & Duffin, L.C. (2011). The role of educational psychology in teacher education: Three challenges for educational psychologists. Educational Psychologist, 46(2), 71-83.
• Percy, J.R. (1998). Astronomy education: An international perspective. In New Trends in Astronomy Teaching (Edt. Gouguenheim, L., McNally, D. and Percy, J. R.), s. 2-6, Cambridge University Press, Cambridge.
• Policoff, I. (1995). Facilitating the teaching of underprepared astronomy students with computer programs and planetarium presentations: Awakening students’ interest in astronomy with realistic simulations of celestial phenomena. Journal of College Science Teaching, 24(4), 257-263.
• Skoumios, M. & Savvaidou-Kambouropoulou, M. (2012). Investigating pupils’ images of science teaching using drawings. The International Journal of Science in Society, 3(2), 179- 192.
• Şahin, Ç. & Durukan, Ü.G. (2017). Effect of the active participated material development process on prospective science teachers’ astronomy self-efficacy beliefs. ESERA Congress, Dublin, Ireland.
• Şahin, Ç., Bülbül, E. & Durukan, Ü.G. (2013). Öğrencilerin gök cisimleri konusundaki alternatif kavramlarının giderilmesinde kavramsal değişim metinlerinin etkisi. Journal of Computer and Education Research, 1(2), 38-64.
• Şahin, Ç., Durukan, Ü.G. & Arıkurt, E. (2017). Effect of 5E teaching model on primary school pre-service teachers' learning on some astronomy concepts. Journal of Baltic Science Education, 16(2), 148-162.
• Şahin-Çakır, Ç. & Durukan, Ü.G. (2018). Aktif katılımlı materyal geliştirme sürecinin fen bilgisi öğretmen adaylarının kavramsal anlamaları üzerine etkisi: Bazı astronomi konuları, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 53-64.
• Şenel-Çoruhlu, T. & Çepni, S. (2015). "Güneş sistemi ve ötesi: Uzay bilmecesi" ünitesinde karşılaşılan öğretmen problemleri ve yanılgıları: Bir özel durum çalışması. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 8(2), 268-281.
• Taner, M.S., Manap, Ö., Tunca, Z., Koçer, D. & Aslan, Z. (2017). Türkiye’de bilim eğitiminin geliştirilmesi açısından astronomi alanında yapılanlar: Astronomi öğretmen seminerleri (AÖS) örneği. Anadolu Öğretmen Dergisi, 1(1), 7-22.
• Taşcan, M. & Ünal, İ. (2015). Astronomi eğitiminin önemi ve Türkiye’de öğretim programları açısından değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 25-37.
• Tatar, N., Yıldız-Feyzioğlu, E., Buldur, S. & Akpınar, E. (2012). Pre-service science teachers’ mental models about science teaching. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4), 2934-2940.
• Thomas, J.A., Pedersen, J.E. & Finson, K. (2001) Validating the draw-a-science-teacher- test checklist (DASTT-C): Exploring mental models and teacher beliefs. Journal of Science Teacher Education, 12(4), 295-310.
• Tobin, K., Briscoe, C. & Holman, J.R. (1990). Overcoming constraints to effective elementary science teaching. Science Education, 74(1988), 409-420.
• Trumper, R. (2001). A cross-college age study of science and nonscience students' conceptions of basic astronomy concepts in preservice training for high-school teachers. Journal of Science Education and Technology, 10(2), 189-195.
• Trumper, R. (2006) Teaching future teachers basic astronomy concepts Sun‐Earth Moon relative movements – at a time of reform in science education. Research in Science & Technological Education, 24(1), 85-109.
• Türk, C. & Kalkan, H. (2017a). The effect of teaching astronomy with models on students’ achievements and attitudes. Journal of Current Researches on Educational Studies, 7(2), 185-204.
• Türk, C. & Kalkan, H. (2017b). Astronomi öğretiminde iki farklı yöntemin deneysel olarak karşılaştırılması. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 6(2), 1015-1036.
• Weber, S. & Mitchell, C. (1996). Drawing ourselves into teaching: Studying the images that shape and distort teacher education. Teaching and Teacher Education, 12(3), 303-313.
• Yağbasan, R. & Gülçicek, C. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 102- 120.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yin, R.K. (2009). Case Study Methods: Design and Methods (4th edition). Thousand Oaks: Sage Pbc.
• Zeilik, M., Schau, C. & Mattern, N. (1998). Misconceptions and their change in university-level astronomy courses. The Physics Teacher, 36(2), 104-107.