Göçmen Çocukların Covid-19 Pandemi Sürecinde Temel Sağlık Hizmetlerine Erişimleri

Yıl 2023, , 305 - 314, 23.08.2023

Sefa Sobcalı , Feyza Demir Bozkurt

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1203627

Öz

Bu derlemede, COVID-19 pandemi sürecinde göçmen çocukların temel sağlık hizmetlerinden yararlanma durumlarının açıklanması amaçlanmıştır. Koronavirüs (Covid-19) 2020 yılının başlarında ortaya çıkarak, halk sağlığını tehdit etmiş ve bir pandemi süreci başlatmıştır. Bu süreçte birçok sağlık hizmetinde olduğu gibi rutin olarak yapılan sağlam çocuk izlemlerinde de aksaklıkların yaşandığı görülmüştür. Halk sağlını korumak amacıyla gerekli tedbirler alınsa da bu süreçten olumsuz etkilenen savunmasız gruplardan biri de göçmen çocuklar olmuştur. Göçün beraberinde getirdiği olumsuz yaşam koşulları, alınan tedbirlerin uygulanmasını güçleştirmiştir. Bununla birlikte yasal uygulamalar ve sosyoekonomik şartlarından dolayı göçmen çocukların sağlık hizmetlerine ulaşımları da kısıtlanmıştır. Bu kısıtlamaların önüne geçmek ve halk sağlığını korumak amacıyla devletlerin göçmenlere yönelik stratejiler geliştirmesi, toplumun bir parçası olarak tüm hizmetlerden eşit faydalanabilmelerini sağlayabilecek planlamaların yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

covid-19, göçmen çocuk, göçmen sağlığı, pandemi

Immigrant Children's Access to Health Services During the Covid-19 Pandemic Process

Öz

In this review, it is aimed to explain the status of migrant children benefiting from basic health services during the COVID-19 pandemic process. The coronavirus (Covid-19) emerged in early 2020, threatening public health and starting a pandemic process. In this process, as in many health services, it was observed that there were problems in the routine follow-up of healthy children. Even though necessary measures are taken to protect public health, one of the vulnerable groups negatively affected by this process has been migrant children. The negative living conditions brought about by immigration made it difficult to implement the measures taken. However, due to legal practices and socioeconomic conditions, the access of immigrant children to health services is also restricted. In order to prevent these restrictions and protect public health, it is necessary for states to develop strategies for immigrants and to make plans that will ensure that they can benefit from all services equally as a part of society.

Anahtar Kelimeler

covid-19, migrant child, migrant health, pandemic

Kaynakça

• Ardic, A., Esin, M. N., Koc, S., Bayraktar, B., & Sunal, N. (2019). Using the omaha system to determine health problems of urban Syrian immigrants. Public Health Nursing, 36(2), 126-133. https://doi.org/10.1111/phn.12563. Aydın, D., Şahin, N., & Akay, B. (2017). Göç olayının çocuk sağlığı üzerine etkileri. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 7(1), 8-14. https://doi.org/10.5222/buchd.2017.008.
• Aydoğan, S., Metintaş, S. (2017). Türkiye’ye gelen dış göç ve sağlığa etkileri. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi, 2017, 2(2), 37-45.
• Baauw, A., Kist-van Holthe, J., Slattery, B., Heymans, M., Chinapaw, M., & Van Goudoever, H. (2019). Health needs of refugee children identified on arrival in reception countries: A systematic review and meta-analysis. BMJ Paediatrics Open, 3(1). https://doi.org/10.1136/bmjpo-2019-000516.
• Boztepe, H., & Çavuşoğlu, H. (2009). Bir üniversite hastanesindeki uygulamaların aile merkezli bakım yönünden incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(1), 11-24.
• Cıbır, S. E. (2022). Covid-19 salgınında sosyal hizmet bakışıyla ailede yoksullaşma ve uzaktan eğitim. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 223-230.
• Cumhurbaşkanı Kararnamesi. (2020, Nisan). Resmi Gazete (No. 23642684-010.99 2399). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200414-16.pdf
• Dropkin, G. (2020). Covid-19: Contact tracing requires ending the hostile environment. BMJ, 368, m1320. https://doi.org/10.1136/bmj.m1320.
• Dünya Sağlık Örgütü (2018). Health of refugee and migrant children: Technical guidance. https://wwwhttps://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0011/388361/tc-health-children-eng.pdf
• Dünya Sağlık Örgütü (2020). Maintaining essential health services: operational guidanceort he COVID-19 context:interim guidance.https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-essential_health_services-2020.2
• Dünya Sağlık Örgütü. (2022). World report on the health of refugees and migrants:summary. https://www.who.int
• Göçmen Baykara, Z., & Eyüboğlu, G. (2020). COVID-19 pandemisinde hemşirelik bakımı. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 9-17.
• Gökçay, G., Tuğrul Aksakal, M. (2020). Çocuk sağlığı ızlem ilkeleri: ilk beş yaşta çocuk sağlığı izlemi (2. basım), Nobel Tıp Kitabevleri.
• Hatleberg, C. I., Prahl, J. B., Rasmussen, J. N., Andersen, P. H., Bjerrum, S., Thomsen, V. Ø., & Johansen, I. S. (2014). A review of paediatric tuberculosis in Denmark: 10-year trend, 2000–2009. European Respiratory Journal, 43(3), 863-871. https://doi.org/10.1183/09031936.00059913.
• Helen Bamber Foundation (2020). Urgent call for the UK government to protect and safeguard survivors of modern slavery. http://www.helenbamber.org/our-services/legal/medico-legal-reports/. Hermosilla, M., Ni, J., Wang, H., & Zhang, J. (2020) Healthcare crowd-out and resource allocation: Evidence from COVID-19 pandemic. https://ssrn.com/abstract=3607594
• International Council of Nurses. (2019). https://www.icn.ch/ International Organization for Migration. (2020). https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/undesa_pd_2020_international_migration_highlights.pdf
• Kadir, A., Battersby, A., Spencer, N., & Hjern, A. (2019). Children on the move in Europe: a narrative review of the evidence on the health risks, health needs and health policy for asylum seeking, refugee and undocumented children. BMJ Paediatrics Open, 3(1). https://doi.org/10.1136/bmjpo-2018-000364
• Kale, B., Canlar, E., Fal, B., & Karaman, S. (2021). Covid-19 salgını sürecinde sivil toplumun Türkiye’de mültecilere kapsamlı koruma sağlamadaki rolü. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 19(76), 10-42.
• Klein, J.D., Koletzko, B., El-Shabrawi, M.H., Hadjipanayis, A., Thacker, N., & Bhutta Z. (2020). Promoting and supporting children’s health and healthcare during covıd-19 -– international paediatric association position statement. Archives of Disease in Childhood, 105, 620-624.. https://doi.org/10.1136/Archdischild-2020-319370
• Libal, K., Harding, S., Popescu, M., Berthold, SM., & Felten, G. (2021). Human rights of forced migrants during the covıd-19 pandemic: an opportunity for mobilization and solidarity. J Hum Rights Soc Work., 19, 1- 13.
• Mardin, D., Özvarış, Ş. B., Sakarya, S., Kayı, İ., Gürsoy, G., Yukarıkır, N., & Başpınar, A. (2020). Covıd-19 sürecinde Türkiye’de göçmen ve mültecilerin durumu. Sağlık ve Toplum, Özel Sayı (Temmuz), 112, 118.
• Markkula, N., Cabieses, B., Lehti, V., Uphoff, E., Astorga, S., & Stutzin, F. (2018). Use of health services among international migrant children: A systematic review. Globalization and Health, 14(1), 52. https://doi.org/10.1186/s12992-018-0370-9
• Mcenroe-Petitte, D. (2020). Caring for patients who are homeless. Nursing, Wolters Kluwer Health, 50(3), 24-30. https://doi.org/10.1097/01.hemşire.0000654600.98061.61 McMorrow, S., Gonzalez, D., Caraveo, C. A., & Kenney, G. M. (2020). Urgent action needed to address children’s unmet health care needs during the pandemic. Washington, DC: Urban Institute
• Pavlopoulou, I. D., Tanaka, M., Dikalioti, S., Samoli, E., Nisianakis, P., Boleti, O. D., & Tsoumakas, K. (2017). Clinical and laboratory evaluation of new immigrant and refugee children arriving in Greece. BMC Pediatrics, 17(1), 1-10. https://doi.org/10.1186/s12887-017-0888-7
• Sağlık uygulama tebliğinde değişiklik. (2020, Nisan). Resmi Gazete (No.31094) www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/202004097
• Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019. (2020, Haziran). https://sbsgm.saglik.gov.tr/TR,82338/saglik-istatistikleri-yilligi-2019-yayinlanmistir.html
• Santos, R. P., Neves, E.T., Cabral, I., E., Campbell, S., Carnavale, F. (2022) An ethical analysis of the impacts of the COVID-19 pandemic on the health of children and adolescents. Escola Anna Nery.2022, v. 26, e20210460. https://doi.org/10.1590/2177-9465-EAN-2021-0460pt
• Shaffer, F., Bakhshi, M., Farrell, N., & Álvarez, T. (2019). The role of nurses in advancing the objectives of the global compacts for migration and on refugees. Nursing Administration Quarterly, 43(1), 10-18. https://doi.org/10.1097/naq.0000000000000328
• Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği. (2020). COVID-19 salgınının Türkiye’de mülteciler üzerindeki etkilerinin sektörel analizi. https://sgddhttps://sgdd.org.tr/
• SIHHAT II Projesi. (2023). Geçici koruma altındaki Suriyelilerin sağlık statüsünün ve Türkiye cumhuriyeti tarafından sunulan ilgili hizmetlerin geliştirilmesi (SIHHAT) projesi, T.C. Sağlık Bakanlığı. http://www.sihhatproject.org/faaliyetler.html
• Soner, G., & Avcı, İ. A. (2019). Savunmasız gruplar, risk yönetimi ve halk sağlığı hemşiresinin rolü. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 14-22.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2020). Çocuk hizmetleri genel müdürlüğü teşkilat ve görevlerine dair yönerge. https://wwwhttps://www.aile.gov.tr/media/58350/cocuk-hizmetleri-genel-mudurlugu-teskilat-ve gorevlerine-dair-yonerge.pdf
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2018). Bebek çocuk ergen izlem protokolleri. https://hsgm.saglik.gov.trhttps://hsgmhttps://hsgm.saglik.gov.tr
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2023). Çocuk ve ergen sağlığı dairesi başkanlığı. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/cocukergen-anasayfa
• T.C. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Daire Başkanlığı (2023). Birinci basamak sağlık hizmetleri. https://hsgmhttps://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ailehekimligi/birinci-basamak-sa%C4%9Fl%C4%B1k-hizmetleri.html
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). COVID-19 rehberı̇. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/1376,saglik-bakanligi-gecici-koruma-yonergesi-25032015pdf.pdf?0
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2015). Geçici koruma altına alınanlara verilecek sağlık hizmetlerine dair esaslar yönergesi. Ankara: 2875 sayılı makam onayı.
• Top, F.Ü. (2018). Sokakta yaşayan ve/veya çalışan çocuklar. Turkiye Klinikleri Pediatric Nursing-Special Topics, 4(2), 154-9.
• Toubiana, J., Poirault, C., & Corsia, A. (2020). Kawasaki-like multisystem inflammatory syndrome in children during the covid-19 pandemic in Paris, France: prospective observational study. BMJ, 369:m2094. https://doi.org/10.1136/bmj.m2094
• Usturalı Mut, A.N. (2021). COVID-19 süreci ve göçmen sağlığı. İçinde M. Çöl (Eds.). Halk sağlığı bakışıyla covid-19. Türkiye Klinikleri.
• UNICEF (2023). Çocuk haklarına dair sözleşme. https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf
• Van Lancker, W.,& Parolin, Z. (2020). COVID-19, school closures, and child poverty: a social crisis in the making. Lancet Public Health, 5(5), e243-e244. https://doi.org/10.1016/S24682667(20)30084-0
• Wood, L., & Devakumar, D. (2020). Healthcare access for migrant children in England during the COVID-19 pandemic. BMJ Paediatrics Open, 4(1). https://doi.org/10.1136/bmjpo-2020-000705
• Woodgate, R.L., Busolo, D.S., Crockett, M. Et al. (2017). A qualitative study on African immigrant and refugee families’ experiences of accessing primary health care services in Manitoba, Canada: It’s not easy!. International Journal for Equity in Health. 16, (5). https://doi.org/10.1186/s12939-016-0510-x
• Yalın Sapmaz, Ş., Uzel Tanrıverdi, B., Öztürk, M., Gözaçanlar, Ö., Yörük Ülker, G., & Özkan, Y. (2017). Immigration-related mental health disorders in refugees 5–18 years old living in Turkey. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 2813-2821. https://doi.org/10.2147/NDT.S150592
• Zhang, C. X., Boukari, Y., Pathak, N., Mathur, R., Katikireddi, S. V., Patel, P., & Aldridge, R. W. (2022). Migrants’ primary care utilisation before and during the COVID-19 pandemic in England: An interrupted time series analysis. The Lancet Regional Health-Europe, 20, 100455