1-2 Yaş Dönemi Çocuk ve Anne Beslenmesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 3 - 16, 20.04.2021

Gözde Aksoy Muazzez Garipağaoğlu

Öz

Bu çalışma 1-2 yaş arası çocuk ve anne beslenmesi arasındaki ilişkinin araştırılması amacıyla
yapılmıştır. Kasım 2015-Mart 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen çalışmaya 1-2 yaş arası 104 çocuk
ve annesi katılmıştır. Çocuklar ve annelere ilişkin bilgiler önceden hazırlanmış bir anket formu ile elde
edilmiştir. Çocuklar ve annelerin vücut ağırlıkları ve boy ölçümleri alınmış, Beden Kitle İndeksleri (BKİ)
hesaplanmıştır. İki günlük besin tüketimleri kaydedilmiştir. Günlük alınan enerji ve besin öğeleri,
Beslenme Bilgi Sistemleri Paket Programı (BeBiS) 7.2 versiyonu kullanılarak belirlenmiştir. İstatistiksel
analizler için SPSS programı kullanılmıştır. %46,2’si kız, yaş ortalaması 16,4 ± 3,2 ay olan çocukların
günlük besinleri 8 öğünde, annelerin ise kahvaltı, akşam ve akşam sonrası öğünlerine ağırlık vererek
tükettikleri gözlenmiştir. Günlük enerji ve besin ögeleri tüketiminde anne ve çocukların karbonhidratı
önerilerin altında, yağı önerilen üstünde aldıkları, çocukların enerji dahil tüm besin ögelerini yeterli,
bazılarını fazla aldıkları, annelerin ise enerji, vitamin B1, folik asit, demir gibi önemli besin öğelerini
yetersiz tükettikleri görülmüştür. Annelerin çocuklarına yaşa uygun, önerilen çeşit ve miktarda besinler
sundukları, kendilerinin ise ekmek-tahıl, sebze-meyve ve süt grubundaki besinleri yetersiz tükettikleri
saptanmıştır. Sonuç olarak annelerin kendi öğün düzenleri ve beslenmelerinde özenli olmadıkları,
yetersiz ve dengesiz beslendikleri, buna karşın çocuklarının öğün düzeni ve yaşa uygun beslenmesi
konusunda bilinçli oldukları gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, 1-2 yaş, beslenme, anne, öğün, büyüme-gelişme

Anahtar Kelimeler

Çocuk, 1-2 yaş, beslenme, anne, öğün, büyüme-gelişme

Kaynakça

• Alderman, H., & Headey, D.D. (2017). How Important is Parental Education for Child Nutrition? World Development, 94,448–464.
• Altınbaş, Z., Hızlı, Güldemir. H., & Garipağaoğlu, M. (2020). Altı-12 aylık bebeklerin beslenme ve büyüme-gelişme durumlarının değerlendirilmesi. Çocuk Dergisi, 20 (1),13-19.
• Bahorski, J.S., Childs, G.D., Loan, L.A., Azuero, A., Morrison, S.A., Chandler-Lane,y P.C., Hodges, E.A., & Rice, M.H. (2018). Self-efficacy, infant feding practices, and infant weight gain: An integrative review. Journal of Child Health Care, 1-25.
• Bailey, R.L., Catellier, D.J., Jun, S., Dwyer, J.T., Jacquier, E.F., Anater, A.S., & Eldridge, A.L. (2018). Total usual nutrient intakes of US children (under 48 months): Findings from the Feeding Infants and Toddlers Study (FITS) 2016. J Nutr, 148,1557S–1566S.
• Bebispro for Windows, Stuttgart, Germany; Turkish Version (Bebis 4), Istanbul 2004. Program Uses Data From Bundeslebensmittelschlüssel (BLS) 11.3 and USDA 15, İstanbul.
• Bergmeier, H., Skouteris, H., & Hetherington, M. (2015). Systematic research review of observational approaches used to evaluate mother-child mealtime interactions during preschool years1–4. Am J Clin Nutr, 101,7–15.
• Birch, L.L., & Doub, A.E. (2014). Learning to eat: birth to age 2 y. Am J Clin Nutr, 99(39, 723-28.
• Budree, S., Goddard, E., Brittain, K., Cader, S., Myer, L., & Zar, H.J. (2017). Infant feeding practices in a South African birth cohort-A longitudinal study. Matern Child Nutr, 13(3), e12371.
• Burchi, F. (2010). Child nutrition in Mozambique in 2003: The role of mother’s schooling and nutrition knowledge. Economics and Human Biology, 8:331-345.
• Burtseva, T., Solodkova, I., Savvina, M., Dranaeva, G., Shadrin, V., Avrusin, S., & Chasnyk, V. (2013). Dietary intakes of energy and macronutrients by lactating women of different ethnic groups living in Yakutia. Int J Circumpolar Health, 72: 21519. http://dx.doi.org/10.3402/ijch.v72i0.2151972, 21519.
• Butte, N.F., Fox, M.K., Briefel, R.R., Siega-Riz, A.M., Dwyer, J.T., Deming, D.M., & Reidy, K.C. (2010). Nutrient intakes of US infants, toddlers, and preschoolers meet or exceed dietary reference intakes. J Am Diet Assoc, 110, S27-S37.
• Demirel, F., Üner, A., & Kırımi, E. (2001). Van İli kırsalındaki annelerin çocuk beslenmesindeki alışkanlıkları ve uygulamaları. Van Tıp Dergisi, 8(1), 18-22.
• Dessie, Z.B., Fentie, M., Abebe, Z., Ayele, T.A., & Muchie, K.F. (2019). Maternal characteristics and nutritional status among 6-59 months of children in Ethiopia: further analysis of demographic and health survey. BMC Pediatrics, 19,83. https://doi.org/10.1186/s12887-019-1459-x.
• DRIs Institue of Medicine of National Academies. 2005. Dietary referance intakes for energy, carbohydrate, fiber, fat, fatty acids, cholesterol, protein and amino acids. Erişim tarihi: 29/01/2019. https://www.nal.usda.gov/sites/default/files/fnic_uploads/energy_full_report.pdf.
• Eldridge, A.L., Catellier, D.J., Hampton, J.C., Dwyer, J.T., & Bailey, R.L. (2019). Trends in mean nutrient intakes of US infants, toddlers, and young children from 3 feeding infants and toddlers studies (FITS). J Nutr, 149,1230-1237.
• Fisberg, M., & Batista, L.D. (2020). Nutrition related-practices in Brazilian Preschoolers: Identifying challenges and addressing barriers. Building future health and well-being of thriving toddlers and young children. Nestlé Nutrition Institute Workshop Series, 95.
• Fox, M.K., Pac, S., Devaney, B., & Jankowski, L. (2004). Feeding infants and toddlers study: What foods are infants and toddlers eating. J Acad Nutr Diet, 104, 22-30.
• Gökçay, G., Garipağaoğlu, M. (2021). Sağlıklı Çocuğun Beslenmesi. In Neyzi O, Ertuğrul T, Darendeliler F. (Eds.), Pediatri. Cilt. Beşinci Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri. İstanbul. Sayfa:213-233.
• Hart, C.N., Raynor, H.A., Jelalian, E., & Drotar, D. (2010). The association of maternal food intake and infants’ and todlers’ food intake. Child Care Health Dev, 36(3), 396-403.
• Jansen, P.W., Roza, S.J., Jaddoe, V.W.V., Mackenbach, J D., Raat H, Hofman A., Verhulst, F.C., Tiemeier, F. (2012)."Children's eating behavior, feeding practices of parents and weight problems in early childhood: results from the population-based Generation R Study." International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 9:130. http://www.ijbnpa.org/content/9/1/130
• Manios, Y., Grammatikaki, E., Papoutsou, S., Liarigkovinos, T., Kondaki, K., & Moschonis, G. (2008). Nutrient intakes of toddlers and preschoolers in Greece: The GENESIS Study. J Am Diet Assoc, 108,357-36.
• Negash, C., Whiting, S.J., Henry, C.J., Belachew, T., & Hailemariam, T.G. (2015). Association between Maternal and Child Nutritional Status in Hula, Rural Southern Ethiopia: A Cross Sectional Study. PLoS ONE 10(11): e0142301. doi: 10.1371/journal.
• Neyzi, O., Günöz, H., Furman, A., Bundak, R., Gökçay, G., Darendeliler, F., & Baş, F. (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51,1-14. Erişim://www.cshd.org.tr/?fullTextId=279.
• Penny, M.E., Creed-kanashiro, H.M., Robert, R.C., Narro, M.R. Caulfield, I.E., & Black, R.E. (2005). Effectiveness of an educational intervention delivered through the health services to improve nutrition in young children: a cluster randomised controlled trial. Lancet, 365,1863-72.
• Rafferty, Y., & Griffin, K.W. (2010). Parenting behaviours among low-income mothers of preschool age children in the USA: implications for parenting programmes. International Journal of Early Years Education, 18(2), 143-157.
• Rojroongwasinkul, N., Kijboonchoo1, K., Wimonpeerapattana, W., Purttiponthanee, S., Yamborisut, U., Boonpraderm, A., Kunapan, P., Thasanasuwan, W., & Khouw I. (2013). SEANUTS: the nutritional status and dietary intakes of 0.5–12-year-old Thai children. British Journal of Nutrition, 110, S36–S44.
• Samur, G., Topcu, A., & Turan, S. (2009). Trans fatty acids and fatty acid composition of mature breast milk in Turkish women and their association with maternal diet’s. Lipids, 44(5),405-13.
• Savage, J.S., Hohman, E.E., Marini, M.E., Shelly, A., Paul, I.M., & Birch, L.L. (2018). INSIGHT responsive parenting intervention and infant feeding practices: randomized clinical trial. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 15,64. https://doi.org/10.1186/s12966-018-0700- 6
• Scott, J., Davey, K., Ahwong, E., Devenish, G., Ha, D., & Do, L. (2016). A comparison by milk feeding method of the nutrient intake of a cohort of Australian toddlers. Nutrients, 8,501. doi:10.3390/nu8080501. Skinner, J.D., Ziegler, P., Pac, S., & Devaney, B. (2004). Meal and snack patterns of infants and toddlers. J Acad Nutr Diet, 104,65-70.
• Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER). T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1031: 978-975-590-608-9, 2015.
• Türkiye beslenme ve sağlık araştırması (TBSA) 2019. T.C. Sağlık Bakanlığı. Sayfa: 49-70. Ankara, 2019.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara, Türkiye. Sayfa: 29-34, 150-158, 2018.
• Weisell, R.C. (2002). Body mass index as an indicator of obesity. Asia Pacific J Clin Nutr, 11(Suppl), S681–S684.
• Yabancı, N., Kısaç, İ., & Karakuş, S.Ş. (2014). The effects of mother’s nutritional knowledge on attitudes and behaviors of children about nutrition. Social and Behavioral Sciences, 116, 4477- 4481.
• Yılmazbaş, P., & Gökçay, G. (2013). İlk İki Yaşta Sağlıklı Beslenme ve Sağlıklı Beslenme Alışkanlığının Geliştirilmesi. J Child, 13(4),147-153.