Çalışan ve Çalışmayan Kadınlarda Medyadaki Reklamların Besin Satın Alınmasına Etkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 27 - 35, 20.04.2021

Yüksel Duygu Altıparmak , Hatice Topkaya

Öz

Çalışmamızda, çalışan ve çalışmayan kadınlarda medyadaki reklamların besin satın alınmasına etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 1 Kasım 2014- 31 Mayıs 2015 tarihleri arasında İstanbul ilinde bulunan 75 çalışan kadın ve 75 çalışmayan kadın olmak üzere toplam 150 kadına, çoktan seçmeli ve açık uçlu, 38 sorudan oluşan değerlendirme anketi yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Verilerin istatiksel değerlendirilmesinde SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 18.0 paket programı kullanılmıştır. Çalışan kadınların yaş ve BKİ ortalaması değerleri sırasıyla 36,2±5,1 yıl, 24,7±4,3 kg/m2, çalışmayan kadınların 39,9±6,9 yıl, 27,2±4,4 kg/m2 saptanmıştır. Her iki grubun da en fazla takip ettikleri medya organı %79,3 ile televizyondur. Çalışan kadınların %76,0'sı ve çalışmayan kadınların %70,7’si reklamlardan bazen etkilenerek yiyecek-içecek satın almaktadırlar. Kadınlarda medya organları içerisinde en fazla televizyonda reklamı yapılan yiyecek-içecek satın alındığı saptanmıştır. Çalışan kadınlarda televizyonda reklamı yapılan yiyecek-içecek çeşitlerinden satın alınanlarda ise birinci sırada dondurmalar (%53,3), çalışmayanlar kadınlarda ise dondurma ve çikolataların (%60) yer aldığı saptanmıştır. Çalışan ve çalışmayan kadınlar besin satın alırken medyadaki reklamlardan etkilenmektedirler. Medyada sağlığa korumaya yönelik besin reklamlarına yer verilmesi, besin reklamları ile ilgili denetleme kurulu oluşturulması toplumun sağlığının geliştirilmesinde önemli katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çalışan kadın, çalışmayan kadın, medya, reklam, besin satın alma

Anahtar Kelimeler

Çalışan kadın, çalışmayan kadın, medya, reklam, besin satın alma

Kaynakça

• Adeolu B. Ayanwale TA, Matthew A. Ayanbimipe, The influence of advertising on consumer brand preference, J Soc Sci.10: 9-16, 2005.
• Akdağ MN. Türk dergi reklamlarındaki kadın rol modeli ve kadın imgesinin Amerikan dergi reklamları ile karşılaştırmalı olarak incelenmesi. B.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,2011.
• Aksoydan E, Kartal B, Yılmaz K. Medya kadınları beslenme konusunda nasıl etkiliyor. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi.19:1-5,2010.
• Akyol A. Gazetede reklamlarının nitel ve nicel özellikleri: otomotiv reklamları üzerine içerik analizi. S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2004.
• Andrew TC, Italyashi R. Payment card rewards programs and consumer payment choice. J Bank Financ.34:1773-1787. 2010.
• Arslan A. Türkiye’de medya-toplum ilişkisi ve medyanın profesyonellik etiği üzerine sosyolojik bir değerlendirme. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi. 5: 11-13, 2005.
• Aydoğan F. Medya ve popüler kültür, sayfa 22-23,1.baskı, MediaCat Yayınları. İstanbul, 2002.
• Babaoğlu M, Şener A. Tüketici yazıları 1. 2007. Erişim tarihi: 30.05.2015, http://www.tupadem.hacettepe.edu.tr/tuketici_yazilari1.pdf
• Babaoğlu M, Şener A. Tüketici yazıları 2. 2010. Erişim tarihi: 30.05.2015,
• Bahşi N, Budak DB. Tüketicilerin gıda ürünlerini satın alma davranışı üzerine pazarlama iletişimi araçlarının etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi.1: 1349-1356, 2014.
• Balalaie M. 11 cases of sciatic nevre injury following intragluteal injection of diclofenac. J Guilan Univ Med Sci. 10:39-40, 2001.
• Baysal A. Beslenme, sayfa 4-6, 11.baskı, Hatipoğlu Yayıncılık. Ankara, 2011.
• Birsen Ö, Şule YÖ. Tüketim kültürü çerçevesinden sağlık haberleri. Akademik Bakış Dergisi. 26: 1-21, 2011.
• Bostancı MN. Medya okuryazarlığı el kitabı, sayfa 5-143, T.C Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Yayını. Ankara, 2007.
• Dalbudak Z, Zorman Ö. Tüketim ve televizyon reklamları. A. Ü. Ev Ekonomisi Yüksekokulu, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2000.
• Dilber F, Dilber A. Üniversite öğrencilerinin gıda ürünleri tüketiminde medyanın etkisi: Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi.2:64-82, 2013.
• Dölekoğlu CÖ. Tüketicilerin işlenmiş gıda ürünlerinde kalite tercihleri, sağlık riskine karşı tutumları ve besin bileşimi konusunda bilgi düzeyleri Adana örneği. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 2002.
• Erdem A. Tüketici odaklı bütünleşik pazarlama iletişimi, sayfa 54, Nobel Yayıncılık. Ankara, 2006.
• Erol A. Dünyada ve Türkiye’de elektronik yayıncılık. SD. Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2009.
• Fidan F. Kapitalizmin gelişme sürecinde kadının çok yönlü konumu. Bilgi dergisi. 1:117-133,2000.
• Girgin A. Gazeteciliğin temel ilkeleri, sayfa 3, 1.baskı, Der Yayınları. İstanbul,2008.
• Güler B, Özçelik AÖ. Çalışan ve çalışmayan kadınların yiyecek satın alma- hazırlama davranışları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Mezunları Derneği Yayınları Bilim Serisi 3.Ankara, 2002.
• Güler Ç. Kitle iletişim araçları ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni.1:2-4, 2006. http://www.tupadem.hacettepe.edu.tr/tuketici_yazilari2.pdf
• Jennifer L, Harris JA, Bargh K, Brownell D. Priming effects of television food advertising on eating behavior. Health Psychol. 28:404–413, 2009.
• Karabulut S. Televizyon reklamlarının kadın tüketiciler üzerindeki etkisi. G. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2001.
• Katie B, Anthony F. The influence of the media on food consumption and body image. Journal of Undergraduate Research. 13: 1-6, 2010.
• Koçer L, Koçer M. TV reklamlarını izleyen çocukların taleplerinin ailelerinin satın alma davranışına etkisi. JASSS5:867-884, 2012.
• Kurt E, Altun T. Televizyon reklamlarının ilkokul öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarına etkisi üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi.7: 393-408, 2014.
• Mucuk İ. Pazarlama ilkeleri, sayfa 14, Türkmen Kitabevi. İstanbul, 2009.
• Niyazi C. Gençlik sorunlarında medyanın etkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi.2:62-76, 2008.
• Orhon N, Eriş U. İletişim bilgisi.2012. Erişim tarihi: 28.05.2015, http://ds.anadolu.edu.tr/eKitap/ILT107U.pdf
• Scully M, Dixon H, Wakefield M. Association between commercial television exposure and fast food consumption among adults. Public Health Nutr.12:105-110, 2009.
• Turner MO. The mass media and other channels for nutrition information, P Nutr Soc.43: 211-216,2000. Tutar H. Örgütsel iletişim, sayfa 10, 1. baskı, Seçkin Yayıncılık. Ankara, 2003.
• Uzunoğlu E. Müşteri odaklı pazarlama anlayışına göre değer yaratma: bir model olarak değer iletim sistemi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İibf Dergisi. 2: 11-29, 2007.
• Yılmaz E, Yılmaz İ, Uran H. Gıda maddeleri tüketiminde medyanın rolü: tekirdağ ili örneği. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi.3:9-14, 2007.