Mastektomi Sonrası Fantom Meme Sendromuna İlişkin Hemşirelerin Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 321 - 331, 26.04.2022

Nursel Bağdatlı Yeliz Kaya

Öz

Amaç: Araştırma, mastektomi sonrası hastalarda görülebilen fantom meme sendromu hakkında hemşirelerin bilgi düzeylerini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte yürütülen araştırmanın örneklemini, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Bursa Devlet Hastanesi, Bursa Ali Osman Sönmez Onkoloji Hastanesi, Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi ve Eskişehir Devlet Hastanesi‘nde çalışmaya katılmayı kabul eden, 18 yaş üzeri ve onamları alınan mastektomili hastaya bakım veren Genel Cerrahi Servisi, Medikal Onkoloji ve Radyasyon Onkolojisi Kliniği-Polikliniğinde çalışan 238 hemşire ile mastektomili hastaya bakım verme imkanı olmayan klinikler içinden kura yöntemi ile belirlenmiş Kulak Burun Boğaz, Beyin Cerrahi, Nöroloji ve Üroloji Servisinde çalışan 132 hemşire oluşturdu. Çalışmaya toplam 370 hemşire katıldı. Araştırmaya dahil edilecek hemşirelere araştırmacı tarafından hazırlanan Tanımlayıcı Bilgi Formu, yine araştırmacı tarafından literatür doğrultusunda hazırlanan mastektomi sonrası fantom meme ağrısı ve fantom meme hissine ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek üzere Mastektomi Sonrası Fantom Meme Ağrısı ve Fantom Meme Hissine İlişkin Bilgi Düzeyi Değerlendirme Formu uygulandı. Verilerin analizinde Shapiro Wilk Testi, Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, Spearman Korelasyon Analizi kullanıldı.
Bulgular: Fantom Meme Sendromuna İlişkin Bilgi Düzeyini Değerlendirme Formu toplam puan ortalama değeri 10.35±7.37 bulundu. Mastektomili hastaya bakım verme imkânı olan birimlerde çalışan hemşirelerin, mastektomili hastaya bakım verme imkânı olmayan birimlerde çalışan hemşirelerden fantom meme sendromu ile ilgili bilgi düzeyi ileri derecede anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p<0.001).
Sonuç ve Öneriler: Mastektomili hastaya bakım verme imkânı olan kliniklerde çalışan hemşirelerin mastektomili hastaya bakım verme imkânı olmayan kliniklerde çalışan hemşirelere göre fantom meme sendromu ile ilgili bilgi düzeyleri puanlarının daha yüksek olduğu görüldü. Bu bağlamda; amputasyon bakımı ile uğraşan tüm sağlık personelinin, fantom ağrısının ve fantom hissinin önemli amputasyon sonrası komplikasyonlar olduğunun farkında olması, benzer araştırmaların çok merkezli bir planlama yapılarak, daha geniş ve homojen örneklem grupları ile uygulanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

fantom, ağrı, his, hemşire, bilgi

Evaluatıon Of Knowledge Levels Of Nurses To The Phantom Breast Syndrome After Mastectomy

Öz

Aim: The research was carried out to evaluate the levels of information about phantom breast syndrome, which can be seen in patients after mastectomy.
Materials and Methods: Sample of the research carried out in the type of identifying type, Bursa Uludag University Medical Faculty Hospital, Bursa State Hospital, Bursa Ali Osman Sönmez Oncology Hospital, Bursa High Specialized Education and Research Hospital, Eskisehir Osmangazi University Health Practice and Research Hospital, Eskisehir Yunus Emre State Hospital and Eskişehir State Hospital, who agreed to participate in the study, over 18 years of age and oncology received masectomy patient general surgery service 238 nurses working in the Medical Oncology and Radiation Oncology Clinic-Outpatient Clinic and 132 nurses working in Otolaryngology, Brain Surgery, Neurology and Urology Service, which are determined by lottery method among clinics that do not have the opportunity to care for mastectomy patients. A total of 370 nurses participated in the study. Identifying Information Form prepared by the researcher to the nurses to be included in the research, after a mastectomy prepared by the researcher in accordance with the literature, phantom breast pain and phantom breast sensation information levels were applied after mastectomy after mastectomy, phantom breast pain and phantom breast sensation levels were applied after Mastectomy Phantom Breast Pain and Phantom Breast Sensation Evaluation Form. The analysis of the data used Shapiro Wilk Test, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, Spearman Correlation Analysis.
Results: The average score of the total score was 10.35±7.37. The level of information about phantom breast syndrome was found significantly higher than nurses working in units that had the opportunity to care for the mastectomy patient. (p<0.001).
Conclusion and Proposals: The level of information about phantom breast syndrome was higher compared to nurses working in clinics where mastectomy patients were unable to care for the mastectomy patient. In this context; It is recommended that all medical personnel engaged in amputation care be aware that phantom pain and phantom sensation are significant post-amputation complications, similar research should be carried out with a multi-centered planning and with broader and homogeneous sample groups.

Anahtar Kelimeler

phantom, pain, sensations, nurse, knowledge

Kaynakça

• Referans1Aglioti S, Cortese F, Franchini C. Rapid sensory remapping in the adult human brain as inferred from phantom breast perception. NeuroReport 1994;5:473-6.
• Referans2American Cancer Society. Breast cancer facts and figures 2009-2010. https://www.cancer.org/content/dam/cancer-org/research/cancer-facts-and-statistics/breast-cancer-facts-and-figures/breast-cancer-facts-and-figures-2009-2010.pdf Erişim tarihi Ocak Kasım 01,2017.
• Referans3Björkman B, Lund I, Arnér S, & Hydén LC. Phantom phenomena–Their perceived qualities and consequences from the patient's perspective. Scandinavian Journal of Pain2012;3(3):134-40.
• Referans4Christensen K, Blichert-Toft M, Giersing U, Richardt C, Beckmann J. Phantom breast syndrome in young women after mastectomy for breast cancer. Physical, social and psychological aspects. Acta Chirurgica Scandinavica, 1982;148:351-4.
• Referans5Demir SG. Meme kanseri nedeniyle ameliyat olan hastalarda kendi kendine lenfödem yönetimi. Meme Sağlığı Dergisi 2008; 4(2):62-9.
• Referans6Dijkstra PU, Rietman JS, Geertzen JHB. Phantom breast sensations and phantom breast pain:A 2-year prospective study and a methodological analysis of literatüre. European Journal of Pain 2007;11: 99–108.
• Referans7Dijkstra PU, Geertzen JH, Stewart R, van der Schans CP. Phantom Pain and Risk Factors:A Multivariate Analysis. J Pain Symptom Manage 2002;24(6):578-85.
• Referans8Gümüş AB. Meme kanserinde psikososyal sorunlar ve destekleyici girişimler. Meme Sağlığı Dergisi 2006; 2:108-13.
• Referans9Gürsoy AA, Erdil F, Bayraktar N. Mastektomi uygulanan hastalar için geliştirilen evde bakım programının etkinliğinin değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2008;1–15.
• Referans10Mortimer CM, MacDonald RJ, Martin DJ, McMillan IR, Ravey J, Steedman WM. Patient information on phantom limb oain:a focus group study of patient experiences, perceptions, and opinions. Health Education Research 2002;291-304.
• Referans11Mortimer CM, MacDonald RJ, Martin DJ, McMillan IR, Ravey J, Steedman WM. A focus group study of health professionals’ views on phantom sensation, phantom pain and the need for patient information. Patient Educ Couns 2004;54:221–6.
• Referans12Raja S, Benzon HT. Phantom pain, in Benzon HT, Raja S, Molloy RE, Liu SS, Fishman SM (eds). Essentials of Pain Medicine and Regional Anesthesia, 2nd ed., Philadelphia: Elsevier Inc 2005; 394-8.
• Referans13Ramesh Shukla NK, Bhatnagar S. Phantom breast syndrome. Indian J Palliat Care 2009; 15:103-7.
• Referans14Reilly KT, Mercier C, Schieber M.H, Sirigu A. Persistent hand motor commands in the amputees‘ brain. Brain 2006;129:2211-23.
• Referans15Rothemund Y, Grüsser SM, Liebeskind U, Schlag PM, Flor H. Phantom phenomena in mastectomized patients and their relation to chronic and acute pre-mastectomy pain. Pain 2004;107:140-6.
• Referans16Spyropoulou AC, Papageorgiou C, Markopoulos C, Christodoulou GN, Soldatos KR. Depressive symptomatology correlates with phantom breast syndrome in mastectomized women. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2008;258:165-70.
• Referans17Staps T, Hoogenhout J, Wobbes T. Phantom breast sensation following mastectomy. Cancer 1985;56:2898–901.
• Referans18Virani A, Green T, Turin TC. Phantom limb pain: a nursing perspective. Nursing Standard 2014; 29(1):44-50.