Evde Yatağa Bağımlı Hastaya Bakım Veren Bireylerde Bakım Yükü ve Spiritüel İyi Oluş İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 11 - 21, 17.04.2023

Eda Kaplan , Kerime Derya Beydağ

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1104915

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma; yatağa bağımlı hastalara bakım veren kişilerde bakım yükünü ve spiritüel iyi oluş düzeylerini belirlemek ve her iki durumun birbirine etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki araştırmanın örneklemini, bir Evde Sağlık Birimine 04.04.2019-15.07.2019 tarihleri arasında başvuran, 154 hasta yakını oluşturmuştur. Veriler, sosyo-demografik bilgi formu, Zarit Bakım Yükü Ölçeği ve Spiritüel İyi Oluş Ölçeği ile elde edilmiştir. Bakım vericilerin Spritüel İyi Oluş Ölçeği toplam puan ortalaması 115,09±18,89 ve Bakım Yükü Ölçeği puan ortalaması 68,11±5,40 olarak bulunmuştur. Bakım vericilerin Spritüel İyi Oluş ölçeği toplam puanı ile Bakım Yükü Ölçeği toplam puanı arasında ile negatif yönde zayıf ilişki saptanmıştır (p<0,05).

Anahtar Kelimeler

Bakım yükü, evde bakım, hemşirelik, spiritel iyi oluş

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Araştırmaya katılan hasta yakınlarına teşekkür ederiz.

The Relationship of Care Burden and Spiritual Well-Being in İndividuals Who Care for Bed Dependent Patient at Home

Öz

The aim of this research was to determine the burden of care and the level of spiritual well-being of the people who care for bed-dependent patients and to examine the effect of both conditions on each other.
The sample of this descriptive and cross-sectional research consisted of 154 patient relatives who applied to a Home Health Unit between 04.04.2019 and 15.07.2019. Data were obtained by socio-demographic information form, Zarit Care Burden Scale and Spiritual Well-being Scale. The mean score of the Spiritual Well-Being Scale of caregivers was 115.09 ± 18.89 and the mean score of the Care Burden Scale was 68.11 ± 5.40. There was a weak negative correlation between the total score of the Caregiver Well-being scale and the Care Burden Scale (p <0.05).

Anahtar Kelimeler

Care burden, home care, nursing, spiritual well being.

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Bostancı Daştan, N. & Buzlu, S. (2010). Meme kanseri hastalarında maneviyatın etkileri ve manevi bakım. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1),73-8.
• Çoban, M. & Esatoğlu, A.E. (2002). Evde bakım hizmetlerine genel bir bakış. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law History, 12(2), 109-120.
• Ekşi, H. & Kardaş, S. (2017). Spiritual well-being: Scale development and validation. Spiritual Psychology Counseling, 2(1),73-88. Doi: 10.12738/spc.2017.1.0022
• Erişen, M. & Sivrikaya, S.K. (2017). Manevi bakım ve hemşirelik, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3),184-90.
• Haley, W.E., Allen, J.Y., Grant, J.S., Clay, O.J., Perkins, M. & Roth, D.L.(2009). Problems and benefits reported by stroke family caregivers: Results from a prospective epidemiological study. Stroke, 40(6),2129-33. doi: 10.1161/STROKEAHA.108.545269
• Hartke, R.J. & King, R.B. (2002). Analysis of problem types and difficulty among older stroke caregivers. Topics In Stroke Rehabilitation, 9(1),16-33. Doi: 10.1310/DDBP-TRCC-3KVA-4B94
• Hébert, R., Bravo, G. & Préville, M. (2000). Reliability, validity and reference values of the Zarit Burden Interview for assessing informal caregivers of community-dwelling older persons with dementia. Canadian Journal on Aging, 19(4), 494-507. https://doi.org/10.1017/S0714980800012484
• İnci, F. & Erdem, M. (2008). Bakım Verme Yükü Ölçeği'nin Türkçe'ye Uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 85-95.
• Karabağ, H.b(2007). Türkiye’de uygulanabilirliğine ilişkin hekimlerin görüşleri ve kardiyoloji hastaları için hastane destekli evde bakım hizmetleri model önerisi (Yüksek Lisans). Gazi Üniversitesi.
• Karataş, Z.b(2011). Evde bakım hizmeti sunan aile bireyi bakıcıların moral ve manevi değerlerinin başaçıkmadaki etkisi (Yüksek Lisans). Rize Üniversitesi.
• Karatay, S. (2019). Kanser tanısı almış çocukların ebeveynlerinde spiritüel iyi oluş, bakim yükü ve konfor ilişkisi ve etkileyen faktörler. Ege Üniversitesi.
• Keskinoğlu, M.Ş., Ekşi, F. & Ekşi, H. (2019). İyi Oluşun Maneviyat Ölçeği'nin uyarlanması. Social Sciences, 14 (3), 723-737. Doi: http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.22717
• Kurtgöz, A. (2019). Palyatif bakım hastalarının yakınlarına uygulanan hemşirelik bakımının spiritüel iyilik hali ve umut üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Küçükgüçlü, Ö., Şentürk, S.G. & Söylemez, B.A. (2017). Alzheimer hastalığı olan bireye bakım veren aile üyelerinin bakım verme sürecindeki deneyimleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(2), 68-78.
• Larson, D.B. & Larson, S.S. (2003). Spirituality's potential relevance to physical and emotional health: A brief review of quantitative research. Journal of Psychology Theology, 31(1),37-51. https://doi.org/10.1177/009164710303100104
• Mollaoğlu, M., Özkan Tuncay, F. & Kars Fertelli, T.(2011). İnmeli hasta bakım vericilerinde bakım yükü ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(3), 125-130.
• Özdemir, Ü., Taşcı, S., Kartın, P., Çürük, G.N.Ç., Nemli, A. & Karaca, H. (2017). Kemoterapi alan bireylerin fonksiyonel durumu ve bakım yükü. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 49-61.
• Özer, S. (2010). Kalp yetersizliğinde aile/bakım verici yükü. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiovasküler Hemşirelik Dergisi,1(1),3-7. DOI: 10.5543/khd.2010.001
• Pinquart, M. & Sörensen, S. (2006). Gender differences in caregiver stressors, social resources and health: An updated meta-analysis. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences, 61(1), 33-45. Doi: 10.1093/geronb/61.1.p33
• Selçuk, K.T. & Avcı, D. (2016). Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. SDÜ Saglik Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1-9.
• Soner, S & Aykut, S. (2017). Alzheimer hastalık sürecinde bakım veren aile üyelerinin yaşadıkları güçlükler ve sosyal hizmet. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 375-387.
• Solmaz, T. & Altay, B. (2019). Yaşlılara yönelik evde bakım hizmetleri. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(2), 150-157.
• Spurlock, W.R. (2005). Spiritual well-being and caregiver burden in alzheimer's caregivers, Geriatric Nursing, 26(3), 154-161. doi: 10.1016/j.gerinurse.2005.03.006
• Şahin, Z.A., Polat, H., Ergüney, S.(2009). Kemoterapi alan hastalara bakim verenlerin bakim verme yüklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 1-9.
• Taşdelen, P. & Ateş, M.(2012). Evde bakım gerektiren hastaların bakım gereksinimleri ile bakım verenlerin yükünün değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(3), 22-29.
• Van Wezel, N., Francke, A.L., Kayan-Acun, E., Devillé, W., Van Grondelle, N.J. & Blom, M.M. (2016). Family care for immigrants with dementia: The perspectives of female family carers living in the Netherlands. Dementia, 15(1), 69-84. Doi: 10.1177/1471301213517703
• Seng, B.K., Luo, N., Ng, W.Y., Lim, J., Chionh, H.L., Goh, J. & Yap, P. (2010). Validity and reliability of the Zarit Burden Interview in assessing caregiving burden. Ann Acad Med Singap, 39, 758-63.
• Zaybak, A., Güneş, Ü.Y., İsmailoğlu, E.G. & Ülker, E.(2012). Yatağa bağımlı hastalara bakım veren bireylerin bakım yüklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(1), 48-54.