Meme Kanseri Nedeniyle Cerrahi Geçiren Hastaların Beden İmajı Algılarının Değişimi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 315 - 324, 26.08.2024

Buse Yaren Bodur , Hamdiye Banu Katran

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1400810

Öz

Bu çalışma meme kanseri nedeniyle son bir yıl içinde ameliyat olmuş olan bireylerin beden imajı algılarının cerrahi sonrası erken ve geç dönemde değişimini incelemek amacıyla yapıldı.
İlişkisel ve tanımlayıcı tipte tasarlanan çalışma, Kocaeli ilinde özel bir hastanede 01.05.2022-01.05.2023 tarihleri arasında meme kanseri nedeniyle cerrahi geçiren 120 hasta ile yapıldı. Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan 18 soruluk “Hasta Tanılama Formu” ve “Meme Kanseri Beden İmajı Ölçeği (MKBİÖ)” aracılığıyla hastalarla telefon ile görüşülerek toplandı. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) paket programı kullanıldı ve p<0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi.
Araştırmaya katılan kadınların (n=120), %54,2’si 32-50 yaş aralığında, %77,5’i evli, %60’ı lisans mezunu ve %40,8’i bir işte çalışmaktadır. Hastaların %10’u cerrahi müdahaleden sonra 1-3 ay, %31,7’si 3-6 ay, %15,8’i 6-9 ay, %42,5’i ise 9-12 ay süre geçtiğini belirtmiştir. Hastaların %50,8’inin hastalığın 2. evresinde iken cerrahi geçirdiği ve geçirilen cerrahilerin %20’sine total mastektomi girişimi yapıldığı belirlendi. Hastaların MKBİÖ puan ortalamaları 107,79±1,69 olup orta düzeyde olumsuz beden imajı algısı olduğu belirlendi. Cerrahi tedaviden 1-3 ay ve 3-6 ay süre geçirmiş olanların 6-9 ay ile 9-12 ay geçirmiş olanlara göre MKBİÖ puan ortalamaları anlamlı olarak daha düşük dolayısıyla daha olumsuz beden imajına sahip oldukları bulundu.
Çalışmanın bulgularına göre meme kanseri nedeniyle cerrahi geçiren hastaların olumsuz beden imajı algılarının erken dönemde (ilk altı ayda) geç döneme göre daha olumsuz olarak algılandığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Beden imajı, cerrahi, hemşirelik, meme kanseri

Etik Beyan

Bu çalışma için Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Etik Kurulu'ndan 19/04/2023 tarihinde 35 numaralı onayla alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yoktur.

Teşekkür

Meme kanseri nedeniyle ameliyat olmuş bu çalışmaya gönüllü olarak katılım sağlayan tüm hastalara teşekkürü borç biliriz.

Changes in Body Image Perceptions of Patients Who Underwent Surgery Due to Breast

Öz

This study was carried out examine the changes in body image perceptions of individuals who had undergone surgery for breast cancer in the last year, in the early and late postoperative period.
The study, designed as a relational and descriptive type, was conducted with 120 patients who undergone surgery for breast cancer between 01.05.2022 and 01.05.2023 in a private hospital in Kocaeli. Data were collected by telephone interviews with patients through the 18-question "Patient Diagnosis Form" and "Breast Cancer Body Image Scale (BCBIS)" prepared by the researcher. Statistical evaluation of the data SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) program was used and the data were evaluated at the p<0.05 significance level.
Of the women participating (n=120) in the research, 54.2% are between the ages of 32-50, 77.5% are married, 60% have a bachelor's degree and 40.8% are employed. Patients; 10% stated that after the surgical intervention 1-3 months, 31.7% 3-6 months, 15.8% 6-9 months, 42.5% 9-12 months. It was determined that 50.8% of the patients underwent surgery while in the 2nd stage of the disease, and 20% of the surgeries underwent total mastectomy. The patients' mean BCBIS score was 107.79±1.69 and it was determined that they had a moderate level of negative body image perception. It was found that those who had 1-3 months and 3-6 months after surgical treatment had significantly lower mean BCBIS scores and therefore more negative body images than those who had 6-9 months and 9-12 months.
According to the findings of the study, it was determined that the negative body image perceptions of patients who underwent surgery for breast cancer were perceived more negatively in the early period (in the first six months) than in the late period.

Anahtar Kelimeler

Breast cancer, body image, surgery, nursing

Kaynakça

• Ahn, J., & Suh, E. E. (2023). Body image alteration in women with breast cancer: A concept analysis using an evolutionary method. Asia-Pacific Journal of Oncology Nursing, 10, 2-8. https://doi.org/10.1016/j.apjon.2023.100214
• Akkaya, N., Atalay, N. Ş., Selçuk, S. T., Akkaya, S., & Ardıç, F. (2011). Impact of body image on quality of life and mood in mastectomized patients and amputees in Turkey. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 12(10), 2669-2673. https://doi.org/10.7314/apjcp.2011.12.10.2669
• Álvarez-Pardo, S., De Paz, J. A., Montserrat Romero-Pérez, E., Portilla-Cueto, K. M., Horta-Gim, M. A., González-Bernal, J. J., Fernández-Solana, J., Mielgo-Ayuso, J., García-Valverde, A., & González-Santos, J. (2023). Factors associated with body image and self-esteem in mastectomized breast cancer survivors. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(6), 5154. https://doi.org/10.3390/ijerph20065154.
• American Cancer Society. (2023). Mastectomy. https://www.cancer.org/cancer/types/breast-cancer/treatment/surgery-for-breast-cancer/mastectomy.html
• Archangelo, S. D. C. V., Sabino, M., Veiga, D. F., Garcia, E. B., & Ferreira, L. M. (2019). Sexuality, depression and body image after breast reconstruction. Clinics, 74, e883. https://doi.org/10.6061/clinics/2019/e883
• Ayaz, A. (2012). Meme Kanserli Kadınlarda Beden İmajı ve Benlik Saygısı [Basılmamış Yüksek Lisans Tezi]. Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Programı, İstanbul.
• Baxter, N. (1998). The body image after breast cancer questionnaire. The Design and Testing of a Disease Specific Measure. A thesis submitted in con formity with the requirements for the degree of Doctor of Philosophy Graduate Department of Medical Sciences University of Toronto.
• Bilik, Ş., Çavdar, F. S., Çetin, M., & Sever, M. (2022). Mastektomi operasyonu geçiren meme kanseri kadınların öz saygı durumlarının fotoses yöntemi ile incelenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 20, 67-91. http://doi.org/10.46218/tshd.1167577
• Brunet, J., Price, J., & Harris, C. (2022). Body image in women diagnosed with breast cancer: A grounded theory study. Body Image, 41, 417-418. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2022.04.012
• Ceylan, E., & Rızalar, S. (2022). Turkish validity and reliability of body image after breast cancer questionnaire. Journal of Education and Research in Nursing, 19(2), 182-190. https://doi.org/10.5152/jern.2021.56578
• Cordero, M., Villar, N., & Sánchez, M. (2015). Breast cancer and body image as a prognostic factor of depression: A case study in México City. Nutr Hosp, 31(1), 371-379.
• Çiçek, S., & Beydağ, K. D. (2022). Postpartum dönem meme kanseri tanısı alan kadınların yaşadığı güçlükler. Abant Sağlık Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi, 2(2), 49-57.
• Fingeret, M. C., Teo, I., & Epner, D. E. (2014). Managing body image difficulties of adult cancer patients: lessons from available research. Cancer, 120(5), 633-641. https://doi.org/10.1002/cncr.28469
• Freeman, M. D., Gopman, J. M., & Salzberg, C. A. (2018). The evolution of mastectomy surgical technique: from mutilation to medicine. Gland Surgery, 7(3), 308-315. http://doi.org/10.21037/gs.2017.09.07
• Grogan, S., & Mechan, J. (2017). Body image after mastectomy: A thematic analysis of younger women's written accounts. Journal of Health Psychology, 22(11), 1480-1490. https://doi.org/10.1177/1359105316630137
• Guedes, T. S. R., de Oliveira, N. P. D., Holanda, A. M., Reis, M. A., da Silva, C. P., e Silva, B. L. R., & de Souza, D. L. B. (2018). Body image of women submitted to breast cancer treatment. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention: APJCP, 19(6), 1487. https://doi.org/10.22034/APJCP.2018.19.6.1487
• Izydorczyk, B., Kwapniewski, A., Lizinczyk, S., & Sitnik-Warchulska, K. (2018). Psychological resilience as a protective factor for the body image in post-mastectomy women with breast cancer. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(6), 1181. https://doi.org/10.3390/ijerph15061181
• Jablonski, M. C., Streb, J., Mirucka, B., Slowik, A. J., & Jach, R. (2018). The relationship between surgical treatment (mastectomy vs. breast conserving treatment) and body acceptance, manifesting femininity and experiencing an intimate relation with a partner in breast cancer patients. Psychiatria Polska, 52(5), 859-872. https://doi.org/10.12740/PP/OnlineFirst/88545
• Keskin, G., & Gümüş, A. (2011). Turkish hysterectomy and mastectomy patient-depression, body image, sexual problems and spouse relationships. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 12, 425- 432.
• Koçak, H. S., Olçar Ece, Z., & Güngörmüş, Z. (2022). Birinci derece yakını meme kanserli kadınların korku düzeyinin erken tanı davranışlarına etkisi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 5(1);22-29. https://doi.org/10.54189/hbd.1049877
• Kowalczyk, R., Nowosielski, K., Cedrych, I., Krzystanek, M., Glogowska, I., Streb, J., ... & Lew-Starowicz, Z. (2019). Factors affecting sexual function and body image of early-stage breast cancer survivors in Poland: A short-term observation. Clinical Breast Cancer, 19(1), e30-e39.
• Mayo Clinic. (2023). Mastectomy. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/mastectomy/about/pac-20394670
• Mete, B., & Beydağ, K. D. (2021). Mastektomi sonrası meme rekonstrüksiyonu yapılan kadınlarda benlik saygısı ve sosyal görünüş kaygısı. Sağlık ve Toplum, 31(2), 159-171.
• Oers, H., & Schlebusch, L. (2020). Indicators of psychological distress and body image disorders in female patients with breast cancer. Journal of Mind and Medical Sciences, 7(2), 179-187. https://doi.org/10.22543/7674.72.P179187 Sel, Z., & Beydağ, K. D. (2022). Meme kanseri nedeniyle cerrahi operasyon geçiren kadınlarda beden algısı, cinsel yaşam kalitesi ve evlilik uyumu ilişkisi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 4(2), 119-127. https://doi.org/10.46413/boneyusbad.1076336
• Sherman, K. A., Woon, S., French, J., & Elder, E. (2017). Body image and psychological distress in nipple‐sparing mastectomy: The roles of self‐compassion and appearance investment. Psycho‐oncology, 26(3), 337-345. https://doi.org/10.1002/pon.4138
• Taylan, S., & Kolaç, N. (2021). Meme kanseri cerrahisi geçiren kadınların beden imajı ve cinsel uyumları. Androloji Bülteni, 23(3), 163-169. https://doi.org/10.24898/tandro.2021.79069
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2017). Türkiye Kanser İstatistikleri. Sağlık Bakanlığı. 15.08.2023 tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2017_OZETLI.pdf adresinden alındı.
• The Global Cancer Observatory-GLOBACAN. (2020). https://gco.iarc.fr/
• Yamani Ardakani, B., Tirgari, B., & Roudi Rashtabadi, O. (2020). Body image and its relationship with coping strategies: The views of Iranian breast cancer women following surgery. European journal of cancer care, 29(1), e13191. https://doi.org/10.1111/ecc.13191