Hemşirelik Eğitiminde Güncel Öğretim Yöntem ve Tekniklerini Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 365 - 388, 26.08.2024

Seçil Ergin Doğan , Hakime Aslan

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1482771

Öz

Bu araştırma Türkiye’de yayınlanmış, hemşirelik lisans eğitiminde kullanılan güncel öğretim yöntem ve/veya tekniklerinin ele alındığı lisansüstü tezlerin bibliyometrik olarak incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma Ocak-Şubat 2024 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi veri tabanı kullanılarak gerçekleştirilmiş, hemşirelikte lisans düzeyinde eğitimi ele alan ve en az bir öğretim yöntem ve/veya tekniği içeren, açık erişimli, yüksek lisans ve doktora tezleri araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmanın evrenini ulaşılan 62 tez çalışması, örneklemini 27 tez çalışması oluşturmuştur. Veriler, doküman incelemesi veri toplama yöntemiyle toplanmıştır. Güncel öğretim yöntem ve/veya tekniklerinin kullanıldığı tez çalışmalarının en fazla 2022 yıllında (6 tez), doktora düzeyinde (16 tez), Ege Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesinde (4 tez) gerçekleştirildiği saptanmıştır. Tez çalışmalarında güncel öğretim yöntem/tekniklerinden en fazla simülasyon yönteminin (10 tez) kullanıldığı görülmüştür. Yayınlanan lisansüstü tez sayısındaki artışla birlikte hemşirelik lisans eğitiminde kullanılan öğretim yöntem/tekniklerinin çeşitlendiği, teknolojinin hemşirelik eğitiminde önemli bir yer edindiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Eğitim, Öğretim, Öğretim yöntemleri, Öğretim teknikleri

Bibliometric Analysis of Postgraduate Theses on Current Teaching Methods and Techniques in Nursing Education

Öz

This study aims to examine bibliometrically the postgraduate theses published in Turkey that deal with current teaching methods and/or techniques used in undergraduate nursing education. The research was conducted in January-February 2024 using the database of the Thesis Center of the Presidency of the Council of Higher Education, and open-access master's and doctoral theses that addressed undergraduate level education in nursing and included at least one teaching method and/or technique were included in the study. The population of the study consisted of 62 thesis studies and the sample consisted of 27 thesis studies. Data were collected through document analysis data collection method. It was found that most of the thesis studies in which current teaching methods and/or techniques were used were conducted in 2022 (6 theses), at the doctoral level (16 theses), at Ege University and Hacettepe University (4 theses). It was observed that the simulation method (10 theses) was used the most among the current teaching methods/techniques in thesis studies. With the increase in the number of published postgraduate theses, it was determined that the teaching methods/techniques used in undergraduate nursing education diversified and technology gained an important place in nursing education.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Education, Teaching, Teaching methods, Teaching techniques

Kaynakça

• Aksoy, B. (2021). Hemşirelik eğitiminde ters yüz öğrenme modelinin öğrencilerin güdülenme ve öğrenme stratejileri üzerine etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Trakya Üniversitesi.
• Al, U. & Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi kütüphanecilik bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5 (1), 19-47.
• Aydin, A. G. & Ince, S. (2023). The effect of jigsaw technique on nursing students’ psychomotor skill levels and academic achievement: a quasi-experimental study. Nurse Education in Practice, 73(October), 1–9. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2023.103821
• Aydınlı, A. & Biçer, S. (2019). Hemşirelik eğitiminde güncel yaklaşımlar. Sağlık Bilimleri Dergisi, 28, 38–42.
• Aygin, D. & Çelik Yılmaz, A. (2022). Hemşirelik eğitiminde teknolojinin etkisi ve teknoloji tabanlı öğrenme yötemlerinin kullanımı. IDUHES, 5(1), 32–46. https://doi.org/10.52538/iduhes.1012220
• Barranquero-Herbosa, M., Abajas-Bustillo, R. & Ortego-Maté, C. (2022). Effectiveness of flipped classroom in nursing education: a systematic review of systematic and ıntegrative reviews. International Journal of Nursing Studies, 135. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2022.104327
• Baysan, A. (2023). 360 Derece video teknolojisinin hemşirelik eğitiminde kullanımı : bir karma yöntem araştırması (Basılmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi.
• Burbach, B., Barnason, S. & Thompson, S. A. (2015). Using “Think Aloud” to capture clinical reasoning during patient simulation. International Journal of Nursing Education Scholarship, 12(1), 1–7. https://doi.org/10.1515/ijnes-2014-0044
• Burucu, R. (2019). Hemşi̇relik öğrenci̇leri̇nde vaka temelli̇ öğreti̇m yöntemi̇ni̇n algılanan öz-yeterli̇li̇k ve eleşti̇rel düşünme düzeyleri̇ne etki̇si̇: karma yöntem (Basılmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Çalık, A. (2022). Hemşirelik eğitimi için geliştirilen ciddi oyun ve standart hasta uygulamasının öğrencilerin bilgi düzeyi, eleştirel düşünme, problem çözme becerisi, memnuniyet ve öğrenmede kendine güvenine etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Çetin, S., Çiçek, Ö. & Sezer, H. (2022). Jigsaw tekniğinin hemşirelik öğrencilerinin aile planlaması yöntemlerini öğrenmelerine etkisi ve öğrencilerin tekniğe ilişkin görüşleri. FBU-JOHS, 2(2), 424–433.
• Chan, S. L., Lin, C. C., Chau, P. H., Takemura, N. & Fung, J. T. C. (2021). Evaluating online learning engagement of nursing students. Nurse Education Today, 104(November 2020), 104985. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.104985
• Chang, C. Y., Sung, H. Y., Guo, J. L., Chang, B. Y. & Kuo, F. R. (2022). Effects of spherical video-based virtual reality on nursing students’ learning performance in childbirth education training. Interactive Learning Environments, 30(3), 400–416. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1661854
• Culha, I. (2020). Conceptual article active learning methods used in nursing education. JPR, 3(2), 74–86. Çulha, Y. ve Afşin, F. (2023). Hemşirelik öğrencilerinde cinsel sağlık tanılamasına ilişkin akran eğitiminin cinsel sağlık konusundaki tutumlarına etkisi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 5(1), 23–28. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1230476
• Demir Acar, M., Çevik Güner, Ü. ve Vural, B. (2022). The effect of case-based learning methods on self-confidence and anxiety of pediatric nursing students in clinical decision making process. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(4), 501–508. https://doi.org/10.34087/cbusbed.1052241
• Deniz, E. (2017). Hemşirelik öğrencilerine yapılan eğitim ve empatik oyunun hıv pozitif bireylere karşı tutumlarına etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi.
• Dhakal, P., Creedy, D. K., Gamble, J., Newnham, E. ve McInnes, R. (2022). Effectiveness of an online education ıntervention to enhance student perceptions of respectful maternity care: a quasi-experimental study. Nurse Education Today, 114(April), 105405. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105405
• Doğan, N. (2021). İki farklı öğretim yöntemi ile verilen bakım davranışları eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin bakım odaklı hemşire hasta etkileşimlerine ve etik tutumlarına etkisi (Basılmamış)
• Doğan, P. (2015). Hemşirelik eğitiminde farklı simülasyon yöntemlerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ve öz-etkililik düzeylerine etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Elmalı Şimşek, H. ve Aksoy, M. (2023). Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ve öz düzenlemeli öğrenme durumları. Health Care Academician Journal, 10(3), 380–386. https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1246173
• Erdoğan, H., Aközlü, Z., Kubat Bakır, G., Ulcay, D. ve Taşcı, S. M. (2023). Sağlık programı öğrencilerine verilen web tabanlı enfeksiyonlardan korunma eğitiminin covıd-19 korku düzeyine etkisinin incelenmesi. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 48–59. https://doi.org/10.56061/fbujohs.1152936
• Eyikara, E. (2016). İki farklı öğretim yönteminin hemşirelik öğrencilerinin yaşam bulgularını öğrenmelerine etkisi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Gholami, M., Changaee, F., Karami, K., Shahsavaripour, Z., Veiskaramian, A. ve Birjandi, M. (2021). Effects of multiepisode case-based learning (CBL) on problem-solving ability and learning motivation of nursing students in an emergency care course. Journal of Professional Nursing, 37(3), 612–619. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2021.02.010
• Gu, R., Wang, J., Zhang, Y., Li, Q., Wang, S., Sun, T. ve Wei, L. (2022). Effectiveness of a game-based mobile application in educating nursing students on flushing and locking venous catheters with pre-filled saline syringes: a randomized controlled trial. Nurse Education in Practice, 58(August 2021), 103260. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103260
• Güneş, T. (2022). Sesli̇ düşünme yöntemi̇ni̇n hemşi̇reli̇k eği̇ti̇mi̇nde kullanımına yöneli̇k ni̇teli̇ksel bi̇r çalışma (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Güngör, D.C., Özkütük, N. ve Orgun, F. (2023). Hemşirelik eğitimine değişen ve gelişen teknolojilerin yansımaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 10(1), 155-161.
• Güven Özdemir, N. (2021). Hemşirelik eğitiminde foley katater uygulama becerisinin kazandırılmasında gerçekliği yüksek simülasyon yönteminin etkinliği (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa.
• Işık, B. (2011). Hemşirelik eğitiminde simülasyon yazılımının psikomotor beceri öğrenimine ve kaygı düzeyine etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• İsmailoğlu, E. G., Orkun, N., Eşer, İ. ve Zaybak, A. (2020). Comparison of the effectiveness of the virtual simulator and video-assisted teaching on intravenous catheter insertion skills and self-confidence: A quasi-experimental study. Nurse Education Today, 95(October 2019). https://doi.org/10.1016/j.nedt.2020.104596
• Joseph, M. A., Roach, E. J., Natarajan, J., Karkada, S. ve Cayaban, A. R. R. (2021). Flipped classroom ımproves omani nursing students performance and satisfaction in anatomy and physiology. BMC Nursing, 20(1), 1–10. https://doi.org/10.1186/s12912-020-00515-w
• Kaplan, S. (2019). Web destekli̇ eği̇ti̇m ve akran eği̇ti̇mi̇ni̇ni̇n hemşi̇reli̇k öğrenci̇leri̇ni̇n stoma bakımı bi̇lgi̇ ve beceri̇leri̇ne etki̇si̇ (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Keti, E. P. (2022). Mobil artırılmış gerçeklik ve video destekli öğretim yöntemlerinin hemşirelik öğrencilerinin nazogastrik sonda yerleştirme bilgi ve becerilerine etkisinin karşılaştırılması (Basılmamış Doktora Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Kurt, Y. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin enjeksiyon uygulamaları için mobil destekli artırılmış gerçeklik eğitim materyalinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi (Basılmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Kurt, Y. ve Öztürk, H. (2021). The effect of mobile augmented reality application deloped for ınjections on the knowledge and skill levels of nursing students: an experimental controlled study. Nurse Education Today, 103(April). https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.104955
• Kuruca Ozdemir, E. ve Dinc, L. (2022). Game-based learning in undergraduate nursing education: a systematic review of mixed-method studies. Nurse Education in Practice, 62(June), 103375. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2022.103375
• Li, Y. Y., Au, M. L., Tong, L. K., Ng, W. I. ve Wang, S. C. (2022). High-fidelity simulation in undergraduate nursing education: A meta-analysis. Nurse Education Today, 111(January), 105291. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105291
• Min, A., Min, H. ve Kim, S. (2022). Effectiveness of serious games in nurse education: a systematic review. Nurse Education Today, 108(October 2021), 105178. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.105178
• Moreau, K. A., Eady, K., Sikora, L. ve Horsley, T. (2018). Digital storytelling in health professions education: a systematic review. BMC Medical Education, 18(208), 1–9.
• Mutlu, G., Güngör, A. ve Bayındır Çevik, A. (2023). Online akran eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımına etkisi. JAREN, 9(2), 98–107. https://doi.org/10.55646/jaren.2023.68736
• Oğurlu, N. (2023). Ters-yüz sınıf öğretim yönteminin hemşirelik öğrencilerinin bilgi ve beceri düzeylerine etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Omay, M. (2023). Hemşirelik eğitiminde dijital hikayeleme kullanımı (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi.
• Öngör, M. (2022). Hemşi̇reli̇k süreci̇ dersi̇nde çoklu ortam öğreti̇m materyalleri̇ni̇n kullanımının öğrenci̇leri̇n akademi̇k başarı ve moti̇vasyonlarına etki̇si̇ni̇n incelenmesi̇ (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Özaras Öz, G. (2019). Hemşirelik eğitiminde ters-yüz sınıf öğretim yönteminin öğrenci başarısına etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Özkan, S. (2023). Hemşirelik eğitiminde jigsaw öğrenme tekniğinin kullanımı: bir meta-analiz çalışması (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Ozkan, S. ve Ceti̇nkaya Uslusoy, E. (2024). Outcomes of jigsaw technique in nurse education: a systematic review and meta-analysis. Nurse Education in Practice, 75(October 2023), 1–7. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2024.103902
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25, 348-349. Raupach, T., Münscher, C., Pukrop, T., Anders, S. ve Harendza, S. (2010). Significant increase in factual knowledge with web-assisted problem-based learning as part of an undergraduate cardio-respiratory curriculum. Advances in Health Sciences Education, 15(3), 349–356. https://doi.org/10.1007/s10459-009-9201-3.
• Sarmasoğlu, Ş. (2014). Hemşirelik eğitiminde standart hasta kullanımının öğrencilerin psikomotor beceri geliştirme süreçlerine etkisi (Basılmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Şen, M. (2023). Kan transfüzyonu eğitiminde iki farklı öğretim yönteminin hemşirelik öğrencilerinin öz-yeterlilik ve memnuniyetlerine etkisi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Bakırçay Üniversitesi.
• Şenyuva, E. (2007). Eği̇ti̇mi̇nde web tabanlı uzaktan eği̇ti̇m uygulaması: “hasta eği̇ti̇mi̇ dersi̇ örneği̇.” (Basılmamış Doktora Tezi).İstanbul Üniversitesi.
• Sezer, H. (2014). Hemşirelik eğitiminde simülasyon yönteminin etkinliğinin incelenmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi.
• Stone, R., Cooke, M., & Mitchell, M. (2020). Undergraduate nursing students’ use of video technology in developing confidence in clinical skills for practice: A systematic integrative literature review. Nurse Education Today, 84(August 2019), 104230. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2019.104230
• Suh, D., Kim, H., Suh, E. E. ve Kim, H. (2022). The effect of game-based clinical nursing skills mobile application on nursing students. CIN - Computers Informatics Nursing, 40(11), 769–778. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000865
• Sun, Y., Li, X., Liu, H., Li, Y., Gui, J., Zhang, X., Li, X., Sun, L., Zhang, L., Wang, C., Li, J., Liu, M., Zhang, D., Gao, J., Kang, X., Lei, Y. ve Yuan, T. (2024). The effectiveness of using situational awareness and case-based seminars in a comprehensive nursing skill practice course for undergraduate nursing students: a quasi-experimental study. BMC Medical Education, 24(1), 1–11. https://doi.org/10.1186/s12909-024-05104-y
• Tatli, Z., Turan Güntepe, E., Ozkan, C. G., Kurt, Y. ve Caylak Altun, E. (2017). The use of digital sorytelling in nursing education, case of Turkey: web 2.0 practice. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(10), 6807–6822. https://doi.org/10.12973/ejmste/78032
• Temel, M. (2022). Hemşi̇reli̇k öğrenci̇leri̇ni̇n eği̇ti̇m stresi̇ i̇le uzaktan eği̇ti̇me yöneli̇k tutum arasındaki̇ ili̇şki̇ni̇n iincelenmesi̇ (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Thangavelu, D. P., Tan, A. J. Q., Cant, R., Chua, W. L. ve Liaw, S. Y. (2022). Digital serious games in developing nursing clinical competence: a systematic review and meta-analysis. Nurse Education Today, 113(January), 105357. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105357
• Tiedt, J. A., Owens, J. M. ve Boysen, S. (2021). The effects of online course duration on graduate nurse educator student engagement in the community of ınquiry. Nurse Education in Practice, 55(July), 103164. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2021.103164
• Tong, L. K., Li, Y. Y., Au, M. L., Wang, S. C. ve Ng, W. I. (2022). High-fidelity simulation duration and learning outcomes among undergraduate nursing students: A systematic review and meta-analysis. Nurse Education Today, 116(January), 105435. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105435
• Yang, S. Y. ve Oh, Y. H. (2023). Video-assisted versus traditional problem-based learning: a quasi-experimental study among pediatric nursing students. Journal of Nursing Research, 31(3), E277. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000557
• Yılmaz, B. C. (2018). Preeklampsili hastanın bakımının yönetiminde simülasyona dayalı eğitim yönteminin kullanımının hemşirelik öğrencilerinin memnuniyet ve anksiyete düzeyleri üzerine etkisinin incelenmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi.
• Yılmaz Şenyüz, K. (2017). Web tabanlı eğitim ile verilen multimodal analjezide hemşirelik yaklaşımının standart hasta simülasyonu ile değerlendirilmesi (Basılmamış Doktora Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi.
• Ziyai, N. Y. (2022). Hemşirelik süreci öğretiminde ters - yüz eğitim modeline temellendirilmiş web destekli programın uygulanması ve kliniğe yansımasının değerlendirilmesi (Basılmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi.