HİPEREMEZİS GRAVİDARUM TANISI ALAN GEBELERİN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN BULANTI VE KUSMAYA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 3, 524 - 538, 31.12.2024

Şirvan Özçelik , Özden Tandoğan

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1344438

Öz

Hiperemezis Gravidarum (HG) şiddetli bulantı ve kusmanın etkisi ile yetersiz beslenme ve olumsuz perinatal durumların ortaya çıktığı bir gebelik durumudur. Bu çalışma, hamile kadınların kişilik özelliklerinin bulantı ve kusma üzerindeki etkisini araştırmayı hedeflemiştir. Çalışma, bir devlet hastanesinin gebe polikliniğinde Aralık 2022-Şubat 2023 tarih aralığında HG tanısı alan 201 hamile kadın üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara, hasta bilgi formu, Rhodes Bulantı Kusma Öğürme İndeksi (RBKÖİ) ve Cervantes Kişilik Ölçeği (CKÖ) uygulanarak yüz yüze görüşme yapılarak toplandı. Katılımcıların yaş ortalaması 26,92±4,89 iken gebelik haftası 20,47±6,98 olduğu bulundu. Çalışmada, gebelerin bazı sosyodemografik özellikleri ile (sosyal güvence, gelir, gebelik sayısı, çocuk sahibi olma kararı) bulantı, kusma veya öğürme bulguları ile kişisel özellikleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu bulundu. (p<0,05). Ancak, RBKÖİ ile CKÖ alt boyutları arasında istatistiksel açıdan bir ilişki bulunmadı (p>0,05). Bu bağlamda, kadınların sosyo-demografik özelliklerinin, kişilik özellikleri ve bulantı-kusma düzeyleri arasında ilişki olduğu fakat kişisel özellikleri ile bulantı-kusma düzeyleri arasında direk ilişki olmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Hiperemezis Gravidarum, Kusma, Kişilik özellikleri, Gebe

THE EFFECT OF PERSONAL CHARACTERISTICS OF PREGNANCY DIAGNOSIS HYPEREMESIS GRAVIDARUM ON NAUSE AND VOMITING

Öz

Hiperemezis Gravidarum (HG) şiddetli bulantı ve kusmanın etkisi ile yetersiz beslenme ve olumsuz perinatal durumların ortaya çıktığı bir gebelik durumudur. Bu çalışma, hamile kadınların kişilik özelliklerinin bulantı ve kusma üzerindeki etkisini araştırmayı hedeflemiştir. Çalışma, bir devlet hastanesinin gebe polikliniğinde Aralık 2022-Şubat 2023 tarih aralığında HG tanısı alan 201 hamile kadın üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara, hasta bilgi formu, Rhodes Bulantı Kusma Öğürme İndeksi (RBKÖİ) ve Cervantes Kişilik Ölçeği (CKÖ) uygulanarak yüz yüze görüşme yapılarak toplandı. Katılımcıların yaş ortalaması 26,92±4,89 iken gebelik haftası 20,47±6,98 olduğu bulundu. Çalışmada, gebelerin bazı sosyodemografik özellikleri ile (sosyal güvence, gelir, gebelik sayısı, çocuk sahibi olma kararı) bulantı, kusma veya öğürme bulguları ile kişisel özellikleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu bulundu. (p<0,05). Ancak, RBKÖİ ile CKÖ alt boyutları arasında istatistiksel açıdan bir ilişki bulunmadı (p>0,05). Bu bağlamda, kadınların sosyo-demografik özelliklerinin, kişilik özellikleri ve bulantı-kusma düzeyleri arasında ilişki olduğu fakat kişisel özellikleri ile bulantı-kusma düzeyleri arasında direk ilişki olmadığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Hyperemesis Gravidarum, Nausea, Vomiting, Personality traits, Pregnant

Kaynakça

• Asselmann, E., Kunas, S. L., Wittchen, H.-U., & Martini, J. (2020). Maternal personality, social support, and changes in depressive, anxiety, and stress symptoms during pregnancy and after delivery: A prospective-longitudinal study. PLoS ONE, 15(8), e0237609. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0237609
• Bal, M. D., & Şahin, N. H. (2011). Cervantes Kişilik Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 8(1), 39-45.
• Baştarcan Ç. (2020). Kişilik özelliklerinin gebelikte anksiyete ve depresyon düzeyine etkisi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Master's thesis, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Bedaso, A., Adams, J., Peng, W., & Sibbritt, D. (2021). The relationship between social support and mental health problems during pregnancy: A systematic review and meta-analysis. Reproductive Health, 18(1), 162. https://doi.org/10.1186/s12978-021-01209-5
• Blümel, J. E. M., Castelo-Branco, C., Cancelo, M. J., Córdova, A. T., Binfa, L. E., Bonilla, H. G., Muñoz, I. G., Vergara, V. G., & Sarrá, S. C. (2004). Relationship between psychological complaints and vasomotor symptoms during climacteric. Maturitas, 49(3), 205-210. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2004.01.011
• Boelig, R. C., Barton, S. J., Saccone, G., Kelly, A. J., Edwards, S. J., & Berghella, V. (2018). Interventions for treating hyperemesis gravidarum: A Cochrane systematic review and meta-analysis. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine: The Official Journal of the European Association of Perinatal Medicine, the Federation of Asia and Oceania Perinatal Societies, the International Society of Perinatal Obstetricians, 31(18), 2492-2505. https://doi.org/10.1080/14767058.2017.1342805
• Choi, H. J., Bae, Y. J., Choi, J. S., Ahn, H. K., An, H. S., Hong, D. S., Yun, J.-S., & Han, J. Y. (2018). Evaluation of nausea and vomiting in pregnancy using the Pregnancy-Unique Quantification of Emesis and Nausea scale in Korea. Obstetrics & Gynecology Science, 61(1), 30-37. https://doi.org/10.5468/ogs.2018.61.1.30
• Committee on Practice Bulletins-Obstetrics. (2018). ACOG Practice Bulletin No. 189: Nausea And Vomiting Of Pregnancy. Obstetrics and Gynecology, 131(1), e15-e30. https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000002456
• Çakaloz, D. (2016). Hiperemezis gravidarumun gebelik uyumu üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
• Çapik, A., Apay, S., & Sakar, T. (2015). Gebelerde distres düzeyinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(3), Article 3. https://doi.org/10.17049/ahsbd.97570
• Çıtak, T. (2020). Kadınların kişilik özelliklerinin premenstrual sendroma etkisi. Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Ordu.
• Dağlar, Ö. Ş., & Oskay, Ü. (2022). The relationship of personality traits on pregnant women on stress and adaptation to pregnancy. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 106-120. https://doi.org/10.46971/ausbid.1088351
• Dean, C. R., Bruin, C. M., O’Hara, M. E., Roseboom, T. J., Leeflang, M. M., Spijker, R., & Painter, R. C. (2020). The chance of recurrence of hyperemesis gravidarum: A systematic review. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology: X, 5, 100105. https://doi.org/10.1016/j.eurox.2019.100105
• Dönmez, A., Er, M., & Karaçam, Z. (2018). Gebe okuluna başvuran gebelerin yaşadığı gebeliğe bağlı fiziksel sağlık sorunlarının incelenmesi. NWSA Academic Journals, 13(1), 1-10. https://doi.org/10.12739/NWSA.2018.13.1.4B0015
• Dursun, E., & Kızılırmak, A. (2018). Gebelerin kişilik özellikleri ve kaygı düzeyleri ile doğum korkuları arasındaki ilişki (Master's thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi).
• Grooten, I. J., Vinke, M. E., Roseboom, T. J., & Painter, R. C. (2015). A systematic review and meta-analysis of the utility of corticosteroids in the treatment of hyperemesis gravidarum. Nutrition and Metabolic Insights, 8(Suppl 1), 23-32. https://doi.org/10.4137/NMI.S29532
• Heitmann, K., Solheimsnes, A., Havnen, G. C., Nordeng, H., & Holst, L. (2016). Treatment of nausea and vomiting during pregnancy—A cross-sectional study among 712 Norwegian women. European Journal of Clinical Pharmacology, 72(5), 593-604. https://doi.org/10.1007/s00228-016-2012-6
• Isbir, G. G., & Mete, S. (2013). Experiences with nausea and vomiting during pregnancy in Turkish women based on roy adaptation model: A content analysis. Asian Nursing Research, 7(4), 175-181. https://doi.org/10.1016/j.anr.2013.09.006
• Jennings, L. K., & Mahdy, H. (2023). Hyperemesis Gravidarum. Içinde StatPearls. StatPearls Publishing. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532917/
• Karakuş T. (2019). İnfertil kadınlarda kişilik özelliklerinin infertilite stresi ile baş etmeye etkisi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Master's thesis, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47. https://doi.org/10.5455/jmood.20160307122823
• Kıratlı, D., & Yavan, T. (2021). Gebelikte bulantı kusma yaşama durumu, etkileyen faktörler ve baş etme yöntemlerinin belirlenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 21-29.
• Korukcu, O., Deliktas, A., Aydin, R., & Kabukcuoglu, K. (2017). Investigation of the Relationship Between the Psychosocial Health Status and Fear of Childbirth in Healthy Pregnancies. Clinical and Experimental Health Sciences, 7(4), 152-158. https://doi.org/10.5152/clinexphealthsci.2017.359
• Laitinen, L., Nurmi, M., Kulovuori, N., Koivisto, M., Ojala, E., Rautava, P., & Polo-Kantola, P. (2022). Usability of Pregnancy-Unique Quantification of Emesis questionnaire in women hospitalised for hyperemesis gravidarum: A prospective cohort study. BMJ Open, 12(5), e058364. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-058364
• Liu, C., Zhao, G., Qiao, D., Wang, L., He, Y., Zhao, M., Fan, Y., & Jiang, E. (2022). Emerging progress in nausea and vomiting of pregnancy and hyperemesis gravidarum: Challenges and opportunities. Frontiers in Medicine, 8, 809270. https://doi.org/10.3389/fmed.2021.809270
• London, V., Grube, S., Sherer, D. M., & Abulafia, O. (2017). Hyperemesis Gravidarum: A Review of Recent Literature. Pharmacology, 100(3-4), 161-171. https://doi.org/10.1159/000477853
• Lowe, S. A., & Steinweg, K. E. (2022). Review article: Management of hyperemesis gravidarum and nausea and vomiting in pregnancy. Emergency Medicine Australasia, 34(1), 9-15. https://doi.org/10.1111/1742-6723.13909
• Matthews, A., Haas, D. M., O’Mathúna, D. P., & Dowswell, T. (2015). Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. The Cochrane Database of Systematic Reviews, 2015(9), CD007575. https://doi.org/10.1002/14651858.CD007575.pub4
• McCarthy, F. P., Lutomski, J. E., & Greene, R. A. (2014). Hyperemesis gravidarum: Current perspectives. International Journal of Women’s Health, 6, 719-725. https://doi.org/10.2147/IJWH.S37685
• National Guideline Alliance (UK). (2021). Management of nausea and vomiting in pregnancy: Antenatal care: Evidence review R. National Institute for Health and Care Excellence (NICE). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK573942/
• Nijsten, K., Jansen, L. A. W., Limpens, J., Finken, M. J. J., Koot, M. H., Grooten, I. J., Roseboom, T. J., & Painter, R. C. (2022). Long-term health outcomes of children born to mothers with hyperemesis gravidarum: A systematic review and meta-analysis. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 227(3), 414-429.e17. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2022.03.052
• Ölçer, Z., Bakir, N., & Aslan, E. (2017). Üniversite öğrencilerinde kişilik özelliklerinin premenstrual şikâyetlere etkisi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), Article 1.
• Popa, S. L., Barsan, M., Caziuc, A., Pop, C., Muresan, L., Popa, L. C., & Perju-Dumbrava, L. (2021). Life-threatening complications of hyperemesis gravidarum. Experimental and Therapeutic Medicine, 21(6), 642. https://doi.org/10.3892/etm.2021.10074
• Rhodes, V. A., & McDaniel, R. W. (2001). Nausea, vomiting, and retching: Complex problems in palliative care. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 51(4), 232-248. https://doi.org/10.3322/canjclin.51.4.232
• Sonkusare, S. (2011). The clinical management of hyperemesis gravidarum. Archives of Gynecology and Obstetrics, 283(6), 1183-1192. https://doi.org/10.1007/s00404-011-1877-y
• Şahan, Ö., & Ege, E. (2020). Erken gebelik döneminde yaşanan bulantı kusmanın sıklığı ve yaşam kalitesine etkisi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 3(1), 7-11..
• Şener, N., & Ti̇mur Taşhan, S. (2021). The relationship between premenstrual syndrome and personal properties in unıversity students. Acibadem Universitesi Saglik Bilimleri Dergisi, 12(2). https://doi.org/10.31067/acusaglik.847315
• Tsakiridis, I., Mamopoulos, A., Athanasiadis, A., & Dagklis, T. (2019). The Management of Nausea and Vomiting of Pregnancy: Synthesis of National Guidelines. Obstetrical & Gynecological Survey, 74(3), 161-169. https://doi.org/10.1097/OGX.0000000000000654
• Tunçel, N. T., & Süt, H. K. (2019). Gebelikte yaşanan anksiyete, depresyon ve prenatal distres düzeyinin doğum öncesi bebeğe bağlanmaya etkisi. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 16(1), 9-17.
• TÜİK. (2023). Doğum İstatistikleri, 2022. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim Adresi:https://ty.tuik.gov.tr. Erişim tarihi: 20.10.2024
• Yanıkkerem, E., Çalım, S. İ., Göker, A., Koltan, S. O., & Koyuncu, F. M. (2012). Hiperemezis gravidarum’lu gebelerin hastalıkları hakkında düşünceleri ve gereksinimleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 269-283.Yeh, C.-C., Tsui, K.-H., & Wang, P.-H. (2018). Hyperemesis gravidarum. Journal of the Chinese Medical Association: JCMA, 81(9), 755-756. https://doi.org/10.1016/j.jcma.2017.09.001
• Yılmaz, B., Sel, İ., & Şahin, N. H. (2021). Kadınların kişilik özelliklerinin travmatik doğum algısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(4), 423-432.
• Yeh, C.-C., Tsui, K.-H., & Wang, P.-H. (2018). Hyperemesis gravidarum. Journal of the Chinese Medical Association: JCMA, 81(9), 755-756. https://doi.org/10.1016/j.jcma.2017.09.001
• Zhang, H., Wu, S., Feng, J., & Liu, Z. (2020). Risk factors of prolonged nausea and vomiting during pregnancy. Risk Management and Healthcare Policy, Volume 13, 2645-2654. https://doi.org/10.2147/RMHP.S273791