Öz
Topluma ait sosyokültürel mirasın oluşmasında, gelenek ve göreneklerin nesilden nesile
aktarılmasında âşıkların yeri, önemi büyüktür. Ozan-baksı geleneğinin bir devamı olarak
16.yüzyılda Anadolu’da ortaya çıkan âşık ve âşıklık geleneği yeni coğrafyada yeni bir hayat
anlayışına ve zevkine cevap verecek bir biçim ve öz kazanmıştır. Âşıklar, toplum hayatına ait
yaşadıkları döneme ilişkin yaşam tarzının, gelenek ve göreneklerin, sosyal ve tabii çevrenin
ifade edilmesinde her dönem önemli görevler üstlenmişler, bu önemli görev ve işlevlerini
şiirleriyle ve destanlarıyla yerine getirmişlerdir.
20. yüzyıl âşıklık geleneğinin temsilcilerinden zirve şair ve âşıklarımızdan biri de Afşinli
Derdiçok’tur. Yüzyıllardan beri gelen halk şairi geleneğinin yetiştirdiği âşıklardan biri olan
Derdiçok, âşıklık geleneğinin eski ihtişamını kaybettiği, adeta ayakta kalma mücadelesi
verdiği 20. yüzyılda, kısa sürede yaşadığı yörede usta şairliğiyle şöhret bulmuştur. Derdiçok,
halk zevkine yaklaşan mahalli ağız özellikleri ile süsleyip bütünleştirdiği sade bir dil
kullanmıştır. Yaşadığı döneme ilişkin Kahramanmaraş ve Afşin’in sosyokültürel hayatını
şiirleriyle yansıtmış, yaşadıkları ortamın kültürünü ve değerlerini geleneğin penceresinden
en güzel şekilde dile getirmiştir. Dertlilerle, Gevherilerle, hatta Karacaoğlanlarla mukayese
edilebilecek kadar kendisine önem atfedilen Derdiçok’un, âşıklık geleneği içersinde özel ve
önemli bir yeri vardır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Artun, Erman (2005), Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, İstanbul
- Çobanoğlu, Özkul (2000), Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara
- Demir, Sıddık (1993), Afşinli DERDİÇOK, Ankara
- Günay, Umay (2008), Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Ankara
- Kahramanmaraş Valiliği, Maraş İl Yıllığı(1967), İstanbul
- Köprülü, Fuad (2004), Saz Şairleri, Ankara
- Tankut, H.R.(1994), Maraş Yollarında, Ankara
Öz
The location and the importance of “Ashiks” are in an important position in forming
socio – cultural heritage which belongs to the community and in transmission of traditions
and customs genaration by generation. Ashiks and the tradition of ashiks which have been
appeared in Anatolion in 16th century and become a continued existence of “the tradition of
ozan baksı” have gained a manner and genuine which will response to the enjoyment and the
perception of a new life in a new land. Ashiks have taken important duties in everyterm in
conveying the customary and social environment, the manner of life, traditions and customs
which belong to the life of community. They have performed these important duties and
functions with their poems and epics.
Derdiçok who was born in Afşin is one of the most popular poet and ashiks and is
a represantative of the tradition of Ashiks in 20th century. Derdiçok is one of the cabaple
villager poet who has been educated by our folk poet traditions in centuries. He has gotten
his prestige in a short time with his experienced poesy in the region in wich he has lived in
20 th century when the tradition of Ashiks has lost its former popularity and has tried to
gain its former power. He has used of a pure language which he had integrated and decorated
with the features of which resembles folk pleasure. He has come into life the socio – cultural
life of Kahramanmaraş and Afşin with reflecting his poems in his life time, he put into words
the culturel environmet and voice throght the customs with the best way. He has scpial and
important place to be compared with Dertlis, Gevheris even Karacaoğlans has importance of
Derdiçok, through the traditional minstrel.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Artun, Erman (2005), Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, İstanbul
- Çobanoğlu, Özkul (2000), Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara
- Demir, Sıddık (1993), Afşinli DERDİÇOK, Ankara
- Günay, Umay (2008), Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi, Ankara
- Kahramanmaraş Valiliği, Maraş İl Yıllığı(1967), İstanbul
- Köprülü, Fuad (2004), Saz Şairleri, Ankara
- Tankut, H.R.(1994), Maraş Yollarında, Ankara
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA66VN96MC |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri - Research Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ekim 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 18 Sayı: 67 |
Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:
TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.
Alan Editörleri/ Field Editörs
Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)