Yeni Osmanlılar Tarihi (Histoire Des Jeunes Ottomans)

Yıl 2013, Cilt: 19 Sayı: 74, 217 - 224, 01.08.2013

Banu Öztürk

Öz

Ebüzziya Tevfik’in on bir senelik bir dönemi anlatan Yeni Osmanlılar Tarihi adlı eseri, 1865’de
kurulan Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin üyelerini, amaçlarını, faaliyetlerini, dönemin sosyal, politik, kültürel
ve edebi olaylarını, bu olayların içinde yer alan kişileri ve yazarın sürgün hatıralarını içermektedir.
Yeni Osmanlılar tarihinin anlatıldığı bölümlerde Ebüzziya Tevfik hikâyenin içinde çok fazla yer almaz,
o daha çok anlatıcı konumundadır. Çünkü ne Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin kuruluş aşamasına ne de
Avrupa’daki sürgün hayatlarına tanıklık edebilmiştir. Hikâyesini duyduklarından, öğrendiklerinden,
okuduklarından yola çıkarak kurgular –metinde bunun izleri vardır. Ancak ilginç olan “o veya onlar”ı
anlatırken yazarın olayın içine kendisini katma çabasıdır. Bu bir anlamda şunun sorgulanmasıdır: Tarih
nerede başlar ya da biter, diğer taraftan benim hayatım nerede başlar ve biter? Kısacası hayatım ve
tarihim ayrışabilir mi? Ya da hayatım ve tarihim ayrışacaksa bunu nasıl yapabilirim? Burada hatıra
yazarının tarih ve tarihçiyle yakın ilişkisi kendini göstermektedir. Hatıra yazarı da tarihçi de konusunu
geçmişten alır. Ancak bunların eserlerini meydana getirirken uyguladıklar metodlar aynı olmadığı gibi
eserlerini oluşturma kaygıları da farklıdır. Ebüzziya Tevfik’in metninden yola çıkarak bu farkları ortaya
koymak mümkündür. Buradan yola çıkarak bu makalede şu soruyu cevaplamaya çalıştık : Ebüzziya
Tevfik Yeni Osmanlıların tarihini mi ve/veya kendi tanıklıkları, izlenimleri ve gözlemleri çerçevesinde
kişisel tarihini mi kaleme almıştır ?

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, Hatırat türü, Ebüzziya Tevfik, Yeni Osmanlılar Tarihi

THE HISTORY OF NEW OTTOMANS, EBÜZZİYA TEVFİK: MEMORIES AND THE HISTORY OF STORY

Öz

The work of Ebüzziya Tevfik titled “New Ottomans” describing the period of 11 years includes the
members, purposes and activities of New Ottomans Community founded in 1865 as well as the social,
political, cultural and literal incidents of stated period, the individuals involved in these incidents and
memoirs of the author during his exile. In the chapters describing the historical background of New
Ottomans, Ebüzziya Tevfik stands as narrator instead of involving in the story, since he failed to witness
the foundation phase of New Ottomans Association, nor the lives on exile within Europe. The author
builds up his story through what he heard, learned and read – as the text has clues regarding these cases.
However, the most interesting issue is the author’s effort to add him to the incidents while telling about
“him/her” or “them”. This, in one sense, refers to the examination of following case: Where does history
start or end, besides, where does my life start and end? Briefly, shall my life and my history be separated?
If so, how can I be able to maintain this? In here, the close relations of author with history and historians
reveal. Both the authors of memoirs and historians shape their subjects by the past. However, the methods
they applied during forming their works and their concerns on establishing their works are different. It
is possible to present these differences by following the text of Ebüzziya Tevfik. By this way, we tried to
answer the following question in this essay: Did Ebüzziya Tevfik write the history of New Ottomans and/
or his personal background in respect of his witnesses, impressions and observations?

Anahtar Kelimeler

Turkish Literature, Memoirs type, Ebüzziya Tevfik, History of New Ottomans