RUS HALK KÜLTÜRÜNDE KOLYADA BAYRAMI

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 79 - 92, 01.10.2014

Leyla Çiğdem Dalkılıç

Öz

Başlangıçta şehirlerde ve kalelerde yaşayan Slav toplulukları arasında elit bir din olarak
ortaya çıkan Hıristiyanlığın kabulünden sonra kiliseler, Slav halkları arasında önemli bir yere
sahip olan ve pagan unsurlar içeren halk bayramlarına karşı yoğun bir savaşa girişmişti. Kilisenin
ve dinin artan baskıları sonucu “halk bayramı” ya da “tarım bayramı” olarak adlandırılan bu
kutlamaların kimi öz anlamlarını yitirerek kaybolmuş, kimisi de din ile harmanlanarak günümüze
kadar gelmeyi başarabilmiştir. Mitolojik tanrıların kültleri ve Hıristiyan azizlerin idolleriyle
harmanlanan eski inanışlar, Slav halklarının kırsal bölgelerinde yaşayan ve çoğunluğunu oluşturan
kesimi arasında gücünü devam ettirmiştir. Hıristiyanlık dönemi öncesi Rus halkı arasında önemli
bir yere sahip olan, ancak daha sonra dini unsurlarla harmanlanan bu bayramlardan bir tanesi Slav
halklarının kış gündönümü bayramı olan güneşin doğuşunun kutlandığı Kolyada’dır. Kolyada,
Hıristiyanlığın kabulünden sonra Noel olarak anılmaya başlanmış, yeni güneşin doğuşu olgusu
Hz. İsa’nın doğumu ile bağdaştırılmıştır. Bu çalışmada, söz konusu bayramın tanımı, kutlanış
şekli, geçmiş ve günümüz ile bağlantılarıyla Rus halkının kültürü ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kolyada, Noel, Slav halkları, Ruslar, inanç, gelenekler

KOLYADA BAIRAM IN RUSSIAN FOLK CULTURE

Öz

After the adoption of the Christianity which is initially emerged as a elite religion among
the Slavic community living in the cities and the castles, the churchs waged war against the folk
holidays which have attached a great importance among Slavic people and contained elements
of pagan. As a result of increasing pressure of the church and the religion some of these holidays
which are called as a “folk holiday” or “agricultural holiday” have been disappeared by losing its
essence meanings or have been blended with religion and been able to come up to the present. The
old beliefs which have been blended with the cults of mythological gods and the idols of Christian
saints have continued their existence among Slavic people living in rural areas and forming the majority of their part. One of these holidays that had a significant place before the advent of
Christianity among Russian people but then were blended with religious elements is Kolyada
the winter solstice holiday of Slavic people celebrated as a birth of sun. After the adoption of
Christianity, Kolyada came to be known as Christmas, the event of a new birth of sun that has
been associated with the birth of Jesus. In this paper the definition of the holiday mentioned, the
way of its celebration, its connection with the past and the present and Russian folk culture will
be discussed.

Anahtar Kelimeler

Kolyada, Christmas, Slavic people, Russians, beliefs, traditions

Kaynakça

• bogumil Murin (2007) Osnovı sovremennogo kolyadovaniya: şuteynoe posobie dlya istinnıh slaviteley kolyadı (izdanie velesova kruga). M.: Sva Saund rekordz.
• Çiçerov v.i. (1957) Zimniy period russkogo narodnogo zemledel’çeskogo kalendarya Xvı- XıX bb.: Oçerki po istoriy narodnıh veropaniy. Moskva.
• Çernıh p.y. (1999) istoriko-etimologiçesky slovar sovremennogo ruskkogo yazıka. M.: russkiy yazık.
• dal’ v.i. (2002) koleda // Tolkovıy slovar dalya. 1867. T. 1 M.: Olma-press.
• dvoeverie // bolşaya şkolnaya entsiklopediya “russika”. istoriya rossii. 9-17vv. / veduşiy redaktör v.M. karev. M.: Olma-press (2001):181-182.
• Fasmer M. (1986) etimologiçeskiy slovar’ russkogo yazıka. T. ıı., M.: progress.
• graşina M.n., vasilyev M.S. (2013). yazıçeskiy kalendar: mif, obryad, obraz. Moskova: veçe.
• kabakoeva g.i. (1995)vol’çi dni // Slavyanskie dvrevnosti: etnolingvistiçeskiy slovar / pod. red. n.i. Tolstogo. institut slavyanovedeniya ran. M.: Mejdunarodnıe otnoşeniya. T.1.: 109-111.
• kalinsky i.p. (1877) Tserkovno-narodnıy mesyatselov na rusi. Zapiski russkogo geografiçeskogo obşestva po otdeleniyu etnografii. T7.
• kapitsa F.S. (2007). Taynı slavyanskih bogov. M.: pipOl klassik.
• levkievskaya e.e. (1999) kikimora // Slavyanskie vrevnosti: etnolingvistiçeskiy slovar v 5-ti tomah pod. red. n.i. Tolstogo. institut slavyanovedeniya ran. M.: Mejdunarodnıe otnoşeniya. T.2.: 494-575.
• Mansikka b.y. (2005) religiya vostoçnıh slavyan. M.: iMli im a.M. gor’kogo ran, 2005.
• Myaçin a.n. Mir ruskkoy kulturı (2004) / nauç. red. a.n. Myaçin. M.: veçe.
• propp v. y. (1995) russkie agrarnıe prazdniki. St. petersburg. izd: azbuka, izd. Tsentr Terra.
• Saharov i.p. (1849) Skazaniya russkogo naroda. T.2. kn. vııı. Spb: tip. Saharova,
• Strahov a.b. (2003) noç pered rojdestvom: narodnoe hristianstvo i rojdestvenskaya obryadnost na Zapade i u slavyan. Cambridge-Mass.: 242—243.
• Sibirskaya pravoslavnaya gazeta http://www.ihtus.ru/pr12.shtml (17.03.2014).
• şangina i.i. (2008) russkie Traditsionnıe prazdniki. Spb.: izd.: azbuka-klassika.
• şto takoe svyatki? / argumentı i faktı http://www.aif.ru/ny2014/tellings/1075846 (5.02.2014).
• Tokarev S.a. (1986) religiya v istorii narodov mira. M.: izd-vo. polit. lit-rı.
• Tolstaya S.M. (1986) ritualnıe besçinstva molodyoji. Materialı k etnodialektiçeskomu slovaryu: k-p. // duhovnaya kultura polesya na obşeslavyanskoy fone. M.: nauka.
• vinogradova l.n. (1982) Zimnyaya kalendarnaya poeziya zapadnıh i vostoçnıh slavyan. genesiz i tipologiya kolyadovaniya. M.: izdatel’stvo nauka.
• vinogradova l.n. (1995) vinogradye // Slavyanskie drevnosti: etnolingvistiçeskiy slovar v 5-ti tomah / pod. red. n.i. Tolstogo. institut slavyanovedeniya ran. T1. M.: Mejdunarodnıe otnoşeniya.
• vinogradova l.n. Slavyanskaya Mifologiya-2 / kolyadovanie http://pagan.ru/slowar/k/ kolyadowanie8.php (10.03.2014) vinogradova l.n. kolyadovanie // Slavyanskie drevnosti: etnolingvistiçeskiy slovar v 5-ti tomah / pod. red. n.i. Tolstogo: institut slavyanovedeniya ran. M.: Mejdunarodnıe otnoşeniya. T2, (1999): 570-575. vinogradova l.n. plotnikova a.a. (2009) Svyatki // Slavyanskie drevnosti: etnoligvistiçeskiy slovar v 5-ti tomah / pod. red. n.i. Tolstogo. institut slavyanovedeniya ran. M.:
• Mejdunarodnıe otnoşeniya. T4.: 584-589