Tuzla ve Çevresi Müslümanlarında Ölüm Âdetleri

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 85, 51 - 64, 15.01.2016

Mustafa Sever

Öz

Tuzla Kantonu, Bosna-Hersek’in on kantonundan birisidir ve başkenti Tuzla’dır.

Tuzla şehri, Müslümanların, Katolik Hristiyanların, Ortodoks Hristiyanların, az sayıda

Protestan Hristiyanların ve Yahudilerin yaşadığı bir şehirdir. Nüfusunun büyük çoğunluğu

Müslümandır. 15. yüzyıl sonlarından beri Müslümanlar, “Boşnak” olarak isimlendirlmekte

ve inançları, âdet ve gelenekleri açısından Türklerle birçok yönden benzeşmektedir.

15. yüzyıldan günümüze kadar gelen Bosna-Hersek Müslümanlarının doğum, sünnet,

evlenme ve ölüm âdetleri ve gelenekleri, birçok olumsuz etkene rağmen, günümüzde

de Müslümanlık dairesinde devam etmektedir. Ancak, unutulmamalıdır ki Bosna-Hersek

coğrafyasının genelinde olduğu gibi, inceleme alanımız Tuzla’da da Müslüman Boşnaklar,

Katolik Hristiyan Hırvatlar ve Ortodoks Hristiyan Sırplar ve bunların yanında az da

olsa Protestan Hristiyanlar ve Yahudiler ile bir arada yaşamakta ve kuşkusuz birbirleriyle

inanç ve uygulama açısından etkileşmektedirler. Çalışmamızda Boşnak Müslümanların

“ölüm” konusundaki âdet ve uygulamaları incelenecektir. İlk önce ölümün algılanışı ve

ölüm öncesi inançlar, daha sonra ölüm, ölünün yıkanması, kefenlenmesi ve defnedilmesi,

taziye, yas, vb. konular ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tuzla, Boşnak, ölüm, âdetler, ritüeller

Kaynakça

• Eliade, Mircea (1999), Şamanizm, İmge Yay., Ankara.
• Hangi, Antun (1990), Žıvot ı Obıčajı Muslımana U Bosnı ı Hercegovını (Bosna-Hersek’teki Müslümanların Hayat ve Âdetleri), Treće Izdanje (3.b), Sarajevo.
• İnan, Kenan (2002), “Fatih Sultan Mehmed-İstanbul’un Fethi ve Etkileri”, Türkler Ans., 9.c, Yeni Türkiye Yay., Ankara, s. 279-311.
• Oğuz, Burhan (1980), Türkiye Halkının Kültür Kökenleri II, Doğu-Batı Yay., İstanbul.
• Roux, Jean-Paul (1999), Altay Türklerinde Ölüm, Kabalcı Yay., İstanbul.