Toplumcu Gerçekçi Yazar Kemal Bilbaşar’ın Cemo Adlı Eserinden Yansıyan Anadolu

Yıl 2018, Cilt: 24 Sayı: 95, 241 - 260, 01.08.2018

Elif Kaya

https://doi.org/10.22559/folklor.340

Öz

Toplumcu gerçekçilik, Marksist ideolojinin sanatçıya ve onun oluşturduğu

esere yansımasıdır. Toplumcu gerçekçi eleştiri, edebiyatı yazıldığı toplumsal

koşullar içinde ele alan ve toplumun ideolojisi içinde inceleyen bunu yaparken

de estetik bir düzlem oluşturmayı amaçlayan bir kuramdır. Temeline insanı

koyması, Marksizmle olan ilişkisi bu kuramın siyasal/ideolojik yönünü ön plana

çıkarır.

1934 yılında, Sovyet Yazarlar Birinci Kongresi’nde resmi olarak kabul edilen

ve aynı yıllarda Sovyet Rusya’da etkin olan akım, Türk edebiyatına da yeni

soluk getirmiştir. Bu akımı yaşam felsefesi haline getirip eser veren bir yazar

da Kemal Bilbaşar’dır.

Bu çalışmamızın ilk kısmında “Toplumcu gerçekçilik” genel özellikleri itibariyle

ele alınmış, ikinci kısımda ise Kemal Bilbaşar’ın Cemo romanı toplumcu gerçekçilik bakımından değerlendirilmiş, toplumcu gerçekçi bakış açısıyla

Anadolu’nun bir bölgesi gerçekçi bir düzlemde verilmeye çalışılmış ve yazarın

toplumcu gerçekçi eğilimlerinin romanına nasıl yansıdığı üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

toplumcu gerçekçilik, marksizm, Kemal Bilbaşar

Kaynakça

• Aragon, L. (1994). Saf şiir yoktur, (Çev. E. Alkan), İstanbul: Broy
• Baydar, M. (1960.) Edebiyatçılarımız ne diyorlar?, İstanbul: Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık.
• “Bilbaşar’la Konuşma” (1972). Yeni Ortam. nr. 96, 17 Aralık.
• Çetin, N. (2004). Türk hikâyesinde sosyalist realizm (toplumcu gerçekçilik), Hece Öykü Dergisi, Ağustos / Eylül, S.2, s. 52-71
• Çubukçu, A. (1996) Sosyalist gerçekçilik 1-4, Evrensel Kültür, 56: 25-40.
• Fischer, E. (1974). Sanatın gerekliliği, (Çev. C. Çapan), İstanbul: Konuk.
• Gülgeçgil, İ. (1976.) Sanatta sosyalist gerçekçilik, İstanbul: Yeni Dünya.
• Gün, S. (2013/4). Mülksüzleşme süreci bağlamında bir köy Monografisi, Folklor Edebiyat, Sayı: 76, s. 80
• Jdanov, A.A. (1977). Edebiyat, müzik ve felsefe üzerine, (Çev. F. Berktay), İstanbul: Bora.
• Kağan, M. (1993). Estetik ve sanat dersleri, (Çev. A. Çalışlar), Ankara: İmge.
• Kemal B. (1977). Milliyet Sanat, S. 21, Ocak, s.3.
• Kemal Bilbaşar Özeleştirisini Yapıyor, (1971). Yeni Edebiyat, Ağustos, s.6.
• Kemal Bilbaşar Anlatıyor (1967). Türk Dili, Sayı:195, 1 Aralık, s.218-219.
• Kemal Bilbaşar Diyor Ki: (1960). Yelken, Sayı:45, Ekim, s.19.
• Kurdakul, Ş. (1987). Çağdaş Türk edebiyatı II cumhuriyet dönemi (1923-1950), İstanbul: Broy.
• Lunaçarski, A. (1998). Sosyalizm ve edebiyat. (Çev. A. Bezirci). İstanbul: Evrensel.
• Marx, K. (1997). Hegel’in hukuk felsefesinin eleştirisi, (Çev. K. Somer). Ankara: Sol.
• Marx, K. - Engels F. (1968). Sanat ve edebiyat. (Çev. M. Belge). Yeni Dergi, S. 44.
• Moran, B. (2004). Edebiyat kuramları ve eleştiri, İstanbul: İletişim.
• Oktay, A. (2008). Toplumcu gerçekçiliğin kaynakları, İstanbul: İthaki.
• Özdemir, E. (1981). Gerçekçilik Üzerine Yargılar, Türk Dili-Yazın Akımları Özel Sayısı, s. 349.
• Siniavski, A. (1967). Sosyalist realizm, (çev. S. Türker), İstanbul: Habora.
• Suchkov, B. (1978). Gerçekçiliğin tarihi, (çev. A. Çalışlar), İstanbul: Bilim.
• Tunalı, İ. (1979) .Marksist eleştiri, İstanbul: Altın Kitaplar.
• Ünlü, M. – Özcan, Ö. (1991). Cumhuriyette yeniler dönemi, 1940-1960, İstanbul: İnkılap.