ANTAKYA’DA DİNLERARASI HOŞGÖRÜ VE HABİBİ NECCAR ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 87, 155 - 172, 01.08.2016

Hüseyin Türk

Öz

Hatay, karşılıklı etkileşim içinde birbirlerinin varlıklarına saygı gösteren farklı

kültürlerin senteze uğradığı bir bölgedir. Hatay’da grup kimliğinin belirgin olduğu; ama

her Hataylının da kendisinden olmayana karşı saygılı ve hoşgörülü olduğu bir etnikyapıdan söz edilebilir. Farklı etnik gruplar ve farklı dinlere karşı hoşgörülü olmaları,

geleneklerinde ve inançlarında tutucu olmamaları, gruplar arasında yakın ilişkiler

geliştirilmesine olanak sağlamış ve bu yakınlık süreç içerisinde benzer gelenek, inanç ve

ritüellerin doğmasını sağlamıştır. Hatay’da etnik ve dini gruplar arasındaki hoşgörü ve

etkileşimin en iyi örnekleri türbe inancında görülmektedir. Farklı inançtan insanlar aynı

azizlere saygı duyabilmekte ve aynı dinsel mekanlarda bir araya gelebilmektedirler. Her

inançtan insanın bir araya geldiği ve çeşitli inanç ve uygulamaları sergilediği ortak dinsel

mekanlardan birisi Habibi Neccar adına yapılan türbe ve camidir. Bu bakımdan, Habibi

Neccar’a ait kutsal mekanların dinler arasındaki hoşgörünün ortamını oluşturduğu,

Habibi Neccar isminin ise Antakya’da dini hoşgörünün sembolü olarak görüldüğü

söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Hatay, Habibi Neccar, Hoşgörü

Kaynakça

• A’dan Z’ye Hatay Rehberi. (2004). Tempo Dergisi eki. Sayı 50/835
• Atay, Tayfun, (2000). Kavramlar Kargaşası, Bilim Adamları Çatışması, Dünya’da ve Türkiye’de Sosyal İçerikli Antropolojiyi Adlandırma Sorunu. Folklor/Edebiyat, Sosyal Antropoloji Özel Sayısı. VI/ XXII 2000/2: 135-163.
• Boran, Aşiret. (2003). Değişim ve Etkileşim Boyutuyla Hatay’da Hıristiyan Bayramları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, M.K.Ü. Sosyal Bilimler Ens. Antropoloji Anabilim Dalı, Hatay.
• Demir, Ataman.(1996). Çağlar İçinde Antakya. İstanbul: Akbank yayını.
• Downey, G. (1963). Ancient Antioch. Princeton: Princeton University Press.
• Doğruel, Fulya. (2005). İnsaniyetleri Benzer. İstanbul: iletişim yayınları.
• Durdu, Aydın. (2003). Hatay Arap Alevilerinde (Nusayriler) Eren İnancı ve İnanç Merkezleri. Yol, Arap Aleviliği (Nusayriler). Sayı 21: 13-25.
• Güvenç, Bozkurt. (1984). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kasaba, Reşat (2006). Antakya’da Farklı Kimlikler: Tarihsel Bir Bakış. Eyüp Özveren ve ark. (ed.), Akdeniz Dünyası, Düşünce, Tarih Görünüm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kara, Adem (2005). 19. Yüzyılda Bir Osmanlı Şehri Antakya. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Karasu, Mehmet. (1997). Harbiye. Antakya: Onur Ofset.
• Karabaş, Seyfi. (1995). Ekinlerarası Hoşgörünün Kaynağı Olarak Halkbilgileri. Uluslararası Hoşgörü Kongresi’ne sunulmuş bildiri, 10-12 Haziran. Antalya.
• Kızıldağlı, Edip.(1964). Antakya Kapılarında. İstanbul.
• Özbudun, Sibel ve Balkı Şafak. (2005). Antropoloji, Kuramlar/Kuramcılar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Özveren, Eyüp. (2006). Giriş: Zaman İçinde Avrupa, Akdeniz Dünyası ve Antakya Üzerine Düşünceler. Eyüp Özveren ve ark. (ed.), Akdeniz Dünyası, Düşünce, Tarih Görünüm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Öztürk, Mustafa. (2002). 16. ve 17. Yüzyılın Başlarında Antakya. VI. Hatay Tarih ve Kültür Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Antakya.
• Özdemir, Rıfat. (1994). Osmanlı Döneminde Antakya’nın Fiziki ve Demoğrafik Yapısı 1706- 1860. Belleten, Cilt LVIII, Sayı 221, s. 119-157.
• Sarı, Zafer. (2008). Habib-i Neccar (Sahib-i Yasin). Antakya: Antakya Belediyesi Kültür Yayınları.
• Sılay, Mehmet. (1989). Hatay Evliyaları. İskenderun: Kültür Ofset Basımevi.
• Şahin, Kadriye. (2003). Antakya Geleneksel Yemek Kültürünün Beslenme Antropolojisi Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, M.K.Ü. Sosyal Bilimler Ens. Antropoloji Anabilim Dalı, Hatay.
• Tekin, Mehmet. (1993). Antakya’lı Din Şehidi Habib Neccar. Antakya: Kültür Ofset.
• Tekin, Mehmet. (1999). Hatay Tarihi. Antakya: Zirem Basımevi.
• Türk, Hüseyin. (2002). Nusayrilik (Arap Aleviliği) ve Nusayrilerde Hızır İnancı. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yılmaz, Yasin. (1998). Hz. İsa- Antakya Halkı ve Habib Neccar. Ankara: Asya Ofset.
• Yumul, Arus. (1995). Hoşgörü ve Sınırları. Birikim, Sayı 71-72.