Beypazarı’nda Kadının Ev İçi Emeğinin Dönüşümü: Deneyim ve Aktarım

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 106 Özel Ek, 75 - 98, 11.10.2021

Zeynep Nagihan Kahveci

https://doi.org/10.22559/folklor.1721

Öz

Kadın emeği, hem kadın çalışmaları alanının hem de gündelik hayatımızın
tarihi içinde akademik olarak her zaman özel ve önemli konular arasında yer
almıştır. Kadınların kamusal alanda çalışma hayatına başlamalarıyla birlikte ev
içi emeğin dönüşümü de çeşitli disiplinlerin akademik yazınında kendine yer
buldu. Bu çalışma, kadının ev içi emeğinin dönüşümünde Türkiye’de ilk örnek
mekânlardan birisi olan Ankara iline bağlı Beypazarı ilçesinde yapılmış alan
araştırmalarının sonuçlarından hareketle yazılmıştır. Beypazarı’nda turizmin
gelişmesiyle birlikte kadınların evlerinde ürettikleri sarma, baklava, bazlama gibi
ürünleri tezgâhlarda, dükkânlarda satmaya başladıkları ve böylece ekonomik
özgürlüklerini elde ettiklerine yönelik bir dönüşüm anlatısı vardır. Bu dönüşüm
anlatısı, basında çıkan pek çok haberde ve hazırlanan videolarda yer almıştır.
Sözü geçen bu anlatıda kadınların toplu bir kategori olarak sunulduğu, özneliklerine
ve gündelik hayatlarına dair herhangi bir bilgi verilmediği görülmektedir.
Bu çalışmada sözü geçen dönüşüm anlatısının kadınların gündelik hayatfolk
larındaki mekânsal geçişliliğine, kamusal ve özel tezahürlerine, giyim-kuşamlarına
etkisine odaklandım. oldukları, gündelik hayat içerisinde geliştirdikleri
direniş pratikleri, kadınlar arası ilişkiler, kadınların kamusal mekânlardaki hareketliliğinin
ve ürettiklerini tezgâhlarda, dükkânlarda satıyor olmalarının kentin
gündelik hayatına etkisinin ne olduğu gibi konuları ele aldım. Tezgâhlarda
ve dükkânlarda satış yapan kadınların emek süreçlerine nasıl dâhil Çalışmada
Beypazarı dönüşüm anlatısının tek sesli bir anlatı olmadığını ve kadınların her
birinin deneyimlerinin, hayallerinin, eylemliliklerinin ve direniş pratiklerinin
birbirinden farklı olduğunu toplumsal cinsiyet, kamusal alan-özel alan, haneiçi
emek, ücretli emek ve gündelik hayat kavramlarından hareketle etnografi ve
feminist post-yapısalcı söylem analizi temelinde ortaya koymayı amaçladım.

Anahtar Kelimeler

Beypazarı kadınları, gündelik hayat, emek, deneyim, kamusal alan, özel alan

The Transformation of Domestic Labour of Women in Beypazarı: Experience and Transmission

Öz

Women’s labor has always been among the special and important topics in the
history of women’s studies and our daily life. The transformation of domestic
labor has found a place in the academic literature of various disciplines, as women
started their working life in the public sphere. This study was written based on
the results of the field studies conducted in the Beypazari district which the first
example in the context of the transformation of women’s domestic labor. With
the development of tourism in Beypazari, a transformation narrative has emerged
that women started to sell products such as wrapping, baklava, and flatbread
produced in their homes, on stalls, and shops, thus gaining their economic
freedom. This transformation narrative has been featured in many news and
videos in media outlets. In this narrative, it is seen that women are presented as a
collective category, and information about their subjectivity and everyday lives
is not given. In this study, I focused on the effect of the aforementioned narrative
of transformation on the spatial transition, public and private manifestations, and
dressings of women in their daily lives. I discussed issues such as how women
who sell in stalls and shops are involved in the labor processes, the resistance
practices they develop in daily life, the relations between women, what is the
impact of women’s mobility in public spaces, and the impact of their sales in
stalls and shops on the daily life of the city. In the study, I aimed to reveal that
the Beypazarı transformation narrative is not monophonic and that each of the
women’s experiences, dreams, actions, and practices of resistance are different
from each other, based on the concepts of gender, public sphere-private sphere,
household labor, wage labor, and daily life. I aimed to present the structuralist
discourse analysis based on discourse analysis.

Anahtar Kelimeler

women in Beypazari, daily life, experience, labor, public space, private space

Kaynakça

• Alkan, A. (2017). Giriş: cinsiyet dinamiklerinin peşinden mekânın izini sürmek. A. Alkan (Ed.).Cins cins mekân içinde (s. 7-35). İstanbul: Varlık.
• Aristophanes (2000). Lysistrata: Kadınların savaşı. (A. Erhat ve S. Eyüboğlu, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Atay, T. (2016). Sunu. (R. Harmanşah ve Z. N. Nahya , Ed.) Etnografik Hikâyeler. İçinde (s.9-15). İstanbul: Metis.
• Atkinson, P. ve Hammersley M. (2007). Ethnography. London and Newyork: Routledge.
• Baxter, J. (2008). Feminist post-structuralist discourse analysis: A new theoretical and methodological approach?. (R. Wodak ve J. Angermuller,Ed.) Gender and Language Research Methodologies içinde (s. 243-255). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
• Birkalan-Gedik, H. (2009). Türkiye’de feminizmi ve antropolojiyi yeniden düşünmek: Feminist antropoloji üzerine. Cogito. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat.
• Bora, A. (2014). Feminizm kendi arasında. Ankara: Ayizi.
• Cantek, F. Ş., Ulutaş, Ç. Ü., ve Çakmak, S. (2017). Evin içindeki sokak, sokağın içindeki ev: Kamusal ile özel “ara”sında kalanlar. (F. Ş. Cantek, Ed.) Kenarın Kitabı içinde (s. 121-159). İstanbul: İletişim.
• Connerton, P. (1999). Toplumlar nasıl anımsar? (A. Şenel, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Çakır, S. (1996). Kadın araştırmaları bilimde neleri, nasıl sorguluyor, neleri değiştirmek istiyor? 4. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri İnsan, Toplum, Bilim. İstanbul:Kavram.
• Çakır, S. (2017). Osmanlı’da kadınların mekânı, sınırlar ve ihlaller. (A. Alkan, Ed.) Cins Cins Mekân içinde (s. 76-101). İstanbul: Varlık.
• Douglas, M. (2007). Saflık ve tehlike. (E. Ayhan. Çev.) İstanbul: Metis.
• Ecevit, Y. (2007). Türkiye’de kadın emeği ve istihdamı alanında yapılmış çalışmaların değerlendirilmesi. S. Güre (Ed.) Kadın emeği ve istihdamı toplantısı raporu içinde (s. 11-31). İstanbul: Kadınlarla Dayanışma Vakfı.
• Ecevit, Y. (2011). Türkiye’de kadın emeği konulu çalışmaların feminist tarihçesi. S. Sancar (Ed.). 21.
• Yüzyıla girerken Türkiye’de feminist çalışmalar: Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a armağan içinde (s. 121-165). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Ertuğ, F. (2010). Geçmişten bugüne Anadolu kırsalında kadın-mekân İlişkileri. A. Akpınar, G. Bakay ve H. Dedehayır (Ed.). Kadın ve Mekân içinde (s. 80-93). İstanbul:T urkuvaz.
• Kahveci, Z. N. (2018). Beypazarı’nda gündelik hayatın dönüşümü: kadınların deneyimleri. Ankara, Hacettepe Ü. Sosyal Bil. Ens. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Kaplan, M. ve Odabaş, Z.Y. (2014). Cultural heritage and women: the case of BeypazariA. . Y.
• Mermod ve S. O. Idowu (Ed.) Corporate Social Responsibility in the Global Business World içinde (s. 219-227). Berlin: Springer.
• Kara, Ç. (2010). Turizmde geleneksel mutfaktan yararlanma: Beypazarı örneği. I. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi. Nevşehir: Detay.
• Kümbetoğlu, B. (2001). Kentsel alan ve yerel yönetimlerde toplumsal cinsiyet. A. İlyasoğlu ve N. Akgökçe (Ed.). Yerli bir feminizme doğru içinde (s. 259-282). Sel: İstanbul.
• Kümbetoğlu, B. (2015). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul:Bağlam.
• Stanley, L. ve Wise, S. (2013). Method, methodology and epistemology in feminist research processes. L. Stanley (Ed.) Feminist rraxis: Research, theory and epistemology in feminist sociology içinde (s. 20-60). London and Newyork: Routledge.
• Tseelon, E. (2002). Kadınlık maskesi: Gündelik hayatta kadının sunumu. ( R. Kekeç, Çev.) Ankara: Ekin.
• Urry, J. (2015). Mekânları tüketmek. (R.G. Öğdül, Çev.) İstanbul: Ayrıntı.
• Elektronik kaynaklar : Url1:http://www.08haber.com/haberGoster.php?hid=7452,Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Url2:http://www.baskentlilerhaber.com/beypazarli-kadinlardan-mansur-yavas-a-ziyaret_d41284. html,Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Url 3: http://www.mansuryavas.com.tr/icerik.php?page=beypazari&kategori=faliyetler, Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Url4:http://www.gucluanadolugazetesi.com/beypazarinin-renkleri-kadinlarin-emekleri-7728.html, Erişim tarihi: 20.12.2016
• Url 5: https://www.youtube.com/watch?v=2Rs-OYQw4nE, Erişim tarihi: 5.11.2016
• Url6:http://www.rusencakir.com/Prof-Serif-Mardin-Mahalle-Baskisi-Ne-Demek-Istedim/2028, Erişim tarihi: 30.04.2021
• Url:7:http://www.gazetevatan.com/rusen-cakir-582471-yazar-yazisi-hani-mahalle-baskisi-yoktu-- darbecilerin-uydurmasiydi-/, Erişim tarihi: 30.04.2021