Sanal Dünyada Yeniden Doğmak: Dijital Kapitalizm Bağlamında Upload Dizisi Örneği

Yıl 2024, Sayı: 4, 101 - 120, 31.12.2024

Hilal Satıcı

https://doi.org/10.26650/Filmvisio.2024.0016

Öz

Yapay zekâ, kişilerin hayatını kolaylaştırmak için insan zekâsını taklit eden ve yineleyerek derin öğrenme metoduyla eylemlerini hayata geçiren gündelik hayatın birçok alanında karşımıza çıkan teknolojik sistemlerdir. Sanal gerçeklik kullanılan çeşitli cihazlarla kişileri bambaşka bir evrenin içine dahil ederek farklı sanal deneyimler yaşamasını sağlar. Günümüzde dijital platformlarda üretilen içeriklere bakıldığında bilim kurgu temasıyla yapay zekâ ve sanal evren konularına yabancı kalınmadığı açıkça görülmektedir. Sanal bir evreni konu edinen Upload (Yükleme, 2020) isimli dizi Amazon Prime’da yayınlanmıştır. Yönetmenliğini Greg Daniels’ın yaptığı dizide kişiler ölecekleri sırada belirli bir para karşılığında “Lakeview” isimli sanal bir evrende avatarlarıyla yaşamaya devam edebilmektedir. Ölüm ya da yüklenme seçenekleri sunulan bireyler eğer ölmek yerine yüklenmeyi seçerse bir başka evrenin kapıları kendilerine açılmaktadır. Dizide kişilerin yaşam kalitesi sanal evren için sisteme ödedikleri paraya göre şekillenmektedir. İki gigabayt (GB) ve sınırsız gigabayt hakkı olanlar olarak iki sınıfın oluştuğu bu sanal evrende bireylerin bir ay boyunca iletişimleri ve eylemleri var oldukları kategorideki GB hakkına göre değişim göstermektedir. Lakeview isimli bu sanal evrende sanal olarak hayatlarını sürdüren bu kişilerin “Angel” (Melek) kod adıyla kendilerine yardımcı olan ve avatarlarını oluşturan, sorunlarını çözen gerçek karakterler bulunmaktadır Kavramsal olarak dijital kapitalizm ve yapay zekâ kavramlarının temel alındığı bu çalışmada, Upload dizisi bu kavramlar ışığında veri analizi tekniklerinden betimsel analiz tekniği kullanılarak irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Yapay zekâ, sanal evren, sanal gerçeklik, dijital kapitalizm, Upload

Rebirth in the Virtual World: Upload as a Case Study in the Context of Digital Capitalism

Öz

Artificial intelligence refers to technological systems that mimic human intelligence and implement actions through deep learning methods, appearing in many aspects of daily life to make people’s lives easier. Virtual reality, on the other hand, allows individuals to experience different virtual environments by immersing them in entirely new worlds through various devices. When we look at the content produced on digital platforms today, it is evident that the themes of artificial intelligence and virtual worlds are no longer unfamiliar, especially in the realm of science fiction. One such example is the series Upload (2020), which premiered on Amazon Prime. Directed by Greg Daniels, the series explores the concept where individuals, at the moment of death, can choose to continue living in an alternate virtual world called “Lakeview” in exchange for a certain fee. Those presented with the options of death or uploading can unlock the doors to another universe if they choose the latter. In this virtual world, individuals’ quality of life is determined by the amount of money they pay into the system. The virtual universe is divided into two classes: those with 2 gigabytes (GB) of data and those with unlimited GB. The communication and actions of individuals in this world are restricted based on their GB allowance within their category over the course of a month. Within Lakeview, there are real-life characters, codenamed “Angels,” who assist individuals by creating avatars and resolving any issues that arise. In this study, the conceptual framework is built around the notions of digital capitalism and artificial intelligence, and the series Upload will be analyzed using the descriptive analysis method, a data analysis technique, in light of these concepts.

Anahtar Kelimeler

Artificial intelligence, virtual universe, virtual reality, digital capitalism, Upload

Kaynakça

• Alakuş, S. (2019). Sosyal medyanın gençlerin marka tercihlerine etkisi: Özel okul öğrencileri üzerine bir araştırma (Tez No. 556132) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. google scholar
• Arıcı, A., Kılınç, Ö., & Bayçu, S. (2019). Yeni medya çağında ilişki inşası: Sanal gerçeklik teknolojisi ve halkla ilişkiler kampanyaları. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 30, 91-115. https://doi.org/10.16878/gsuilet.442965 google scholar
• Akçoraoğlu A (2019). ‘Yeni kapitalizm’ teorileri, dijital devrim ve Türkiye kapitalizmi. Mülkiye Dergisi, 43(3), 525-575. google scholar
• Akın, D., & Çakmak, S. (2023). Sanal gerçeklik: Sanat mekânlarının dijital dönüşümü. Akademik Sanat, 20, 107-122. google scholar
• Aydoğan, F., & Kırık, A. M. (2012). Alternatif medya olarak yeni medya. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 18, 58-69. google scholar
• Başlar, G. (2013). Yeni medyanın gelişimi ve dijitalleşen kapitalizm. Akademik Bilişim 2013 - XV. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Akdeniz Üniversitesi, Antalya. https://ab.org.tr/ab13/kitap/baslar_AB13.pdf google scholar
• Bayraktar, E., & Kaleli, F. (2007). Sanal gerçeklik ve uygulama alanları. Akademik Bilişim’07 - IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya. https://ab.org.tr/ab07/kitap/bayraktar_kaleli_AB07. pdf google scholar
• Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve simülasyon. (O. Adanır, Çev.). Doğu-Batı Yayınları. google scholar
• Beyaz Özbey, İ. (2022). Dijitalleşme, sosyal medya ve risk toplumu. İmgelem, 6(10), 141-158. https://doi. org/10.53791/imgelem.1053815 google scholar
• Bostrom, N. (2003). Are you living in a computer simulation? Philosophical Quarterly, 53(211), 243-255. google scholar
• Bulut, Ş. (2023). Metaverse ya da sanal gerçeklik kavramı ve sanatçı Refik Anadol’un çalışmaları. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 47(1), 69-76. google scholar
• Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür ağ toplumunun yükselişi (E. Kılıç, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Çakır, F. S., Aytekin, A., & Tüminçin, F. (2018). Nesnelerin interneti ve giyilebilir teknolojiler. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(5), 84-95. google scholar
• Demirkaya, İ., & Koyuncu, E. (2021). Dijital Kapitalizm, tüketim kültürü ve Y kuşağının değişen tüketim davranışları. Intermedia International e-Journal, 8(15), 174-196. https://doi.org/10.21645/intermedia.2021.107 google scholar
• Fuchs, C. (2021). Communicating Covid-19 everyday life, digital capitalism and conspiracy theories in pandemic times. Emerald Publishing Limited. google scholar
• Fuchs, C. (2015). Dijital emek ve Karl Marx (T. E. Kalaycı, & S. Oğuz, Çev.). NotaBene Yayınları. google scholar
• Gobbetti, E., & Scateni, R. (1998). Virtual reality: Past, present, and future. Virtual Environments in Clinical Psychology and Neuroscience: Methods and Techniques in Advanced Patient-Therapist Interaction. google scholar
• Gökhan, A., & Çavuşoğlu, T. (2023). Yapay zekanın tarihçesi, tanımı ve tıbba entegrasyonu. Sağlık Bilimleri Alanında Uluslararası Araştırmalar XV, 7. google scholar
• Gökrem, L., & Bozuklu, M. (2016). Nesnelerin interneti: Yapılan çalışmalar ve ülkemizdeki mevcut durum. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 13, 47-68. google scholar
• Kocaman, Ş. (2021). Grafik tasarım endüstrisinde yapay zekâ. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 8(77), 3000-3016. google scholar
• Kuruüzümcü, R. (2007). Bir dijital ortam ve sanat formu olarak sanal gerçeklik. Sanat Dergisi, 12, 93- 96. google scholar
• Kutup, N. (2011). Nesnelerin interneti: 4H her yerden, herkesle, her zaman, her nesne ile bağlantı. XVI. Türkiye’de İnternet Konferansı, İzmir. http://inet-tr.org.tr/inetconf16/bildiri/27.pdf google scholar
• Kıyan, Z. (2015). Dijital kapitalizmin iletişim alanındaki izleri: Üretim, dolaşım, emek ve tüketim süreçleri. Toplum ve Bilim, 135, 27-56. google scholar
• Luger, G. F., & Stubblefield, W. A. (1998). Artificial intelligence: Structures and strategies for complex problem solving. Addison Wesley Longman. google scholar
• McLuhan, M., & Powers, R.B. (2001). Global köy (B. Öcal Düzgören, Çev.). Scala Yayıncılık. google scholar
• Nilsson, N. J. (1998). Artificial intelligence a new synthesis. Morgan Kaufmann Publishers. google scholar
• Ometov, A., Shubina, V., Klus, L., Skibinska, J., Saafi, S., Pascacio, P., & Lohan, E. S. (2021). A survey on wearable technology: History, state-of-the-art and current challenges. Computer Networks, 193, 108074. google scholar
• Pimentel, K., & Teixeira, K. (1995). Virtual reality: Through the new looking glass. McGraw-Hill. google scholar
• Sherman, W. R., & Craig A. B. (2003). Understanding virtual reality. Elsevier Science. google scholar
• Schiller, D. (2000). Digital capitalism: Networking the global market system. The MIT Press. google scholar
• Sucu, İ., & Ataman, E. (2020). Dijital evrenin yeni dünyası olarak yapay zekâ ve Her filmi üzerine bir çalışma. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 4(1), 40-52. google scholar
• Svanberg, S. (2013). Biophotonics-techniques and applications. Laser & Photonics Reviews, 7(5), A43-A44. google scholar
• Şekerci, C. (2017). Sanal gerçeklik kavramının tarihçesi. Journal of International Social Research, 10(54), 11261133. google scholar
• Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi (2024). https://turkiye.ai/kaynaklar/yapay-zeka-zaman-cizelgesi/ sitesinden 29.09.2024 tarihinde erişildi. google scholar
• Yee, N., Bailenson, J. N., Urbanek, M., Chang, F., & Merget, D. (2007). The unbearable likeness of being digital: The persistence of nonverbal social norms in online virtual environments. CyberPsychology & Behavior, 10(1), 115-121. google scholar
• Yıldırım, O. (2022). Dijital kapitalizm ekseninde metaverse: Örnekler ve uygulamaları. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 392-408. google scholar
• Weber, R. H., & Weber, R. (2010). Internet of things (Vol. 12). Springer. google scholar