Osmanlı Döneminde Bosna Hersek Ekonomisinin Temelleri

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 221 - 231, 01.07.2017

Ahmet Uzun

Öz

Bu çalışmada ağırlıklı olarak 19. yy’a ait belgelere dayalı olarak Bosna-Hersek ekonomisinin temel özellikleri hakkında kısa tespitler yapılmaktadır. Bosna Hersek’te Osmanlı döneminde tarım, hayvancılık, madencilik, ormancılık, imalat faaliyetleri ve ticarete dayalı bir iktisadi yapının gelişme gösterdiği anlaşılmaktadır. Bölgede askeri hareketliliğin yoğunluğu ve toprak sahipliğiyle ilişkili sorunlar sosyal ve ekonomik hayatı olumsuz etkilemekteydi. Merkezi devlet Bosna’da siyasi ve iktisadi hayatın istikrarına büyük önem vermiş, ortaya çıkan sosyal sorunları rasyonel bir zeminde ve merkezi iktidarın gücü ölçüsünde gidermeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bosna, Hersek, Bosna-Hersek ekonomisi, Osmanlı devleti

Fundementals Of The Bosnia and Herzegovina Economy During The Ottoman Period

Öz

This study aims to investigate the main characteristics of the BosniaHerzegovina economy, based mainly on the Ottoman archival documents from the 19th century. It can be said that in Bosnia and Herzegovina, during the Ottoman period, an economic structure based on agriculture, stockbreeding, mining, forestry, manufacturing activities and trade has developed. The density of military activity in the region and the problems associated with land ownership negatively affected social and economic life. The central state has given great importance to the stability of political and economic life in Bosnia and has tried to solve the current social problems on a rational basis and within the capacity of central power.

Anahtar Kelimeler

Bosnia, Bosnia and Herzegovina, Bosnia and Herzegovina economy, Ottoman Empire

Kaynakça

• Arşiv belgeleri (Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İstanbul).
• Bab-ı Defteri, Kışlak Eminliği Defterleri (D.GNK.KŞE. d.): 24214.
• Cevdet, İktisat (C.İKT): 660.
• Cevdet, Maliye (C. ML): 4051; 8879, 27134; 28319, 31367.
• Hariciye, Mektubi Kalemi (HR. MKT): 20/66.
• İradeler, Dâhiliye (İ. DH): 131; 2102; 6592; 12936; 39961.
• İradeler, Meclis-i Vala (İ. MVL): 11321; 8978; 8984.
• Maliye Nezareti Defterleri (ML.d.): 1099; 1100.
• Maliye Nezareti, Masarifat Defterleri (ML. MSF d.): 4138; 17348.
• Maliye Nezareti, Varidat Defterleri (ML.VRD. d): 3077.
• Meclis-i Vala (MVL): 241/26; 267/28; 273/40; 430/20; 949/62; 982/7; 958/88; 981/29; 1065/96; 1066/10; 1066/28.
• Şura-yı Devlet (ŞD): 266/50. Basılı Kaynaklar
• Cevdet Paşa, (1995), Tezâkir, 3. Baskı, (Yayınlayan: Cavid Baysun), TTK Yayınları, Ankara.
• Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (1992), Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Bosna-Hersek ile İlgili Arşiv Belgeleri (1516-1919), Yayın No: 7, Ankara.
• Güran, Tevfik ve Ahmet Uzun (2006), “Bosna-Hersek’te Toprak Rejimi: Eshâb-ı Alaka ve Çiftçiler Arasındaki İlişkiler”, Belleten, 259, Cilt: LXX - Sayı: 259, s.867-902.
• İzzetbegoviç, Aliya (2007), Köle Olmayacağız, (Yayım editörü: Kevser Terzioğlu) Fide Yayınları, İstanbul.
• Palairet, Michael (2000), Balkan Ekonomileri, 1800-1914, (Çev. Ayşe Edirne), Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
• Yardımcı, M. Emin (2004), Nüfus ve Arazi Tahrir Defterlerine Göre XV. Ve XVI. Yüzyıllarda Bosna Livâsının Sosyal ve Ekonomik Yapısı, İstanbul Ün., SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi.