Elektrik Sektöründeki Yapısal Reformların Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 171 - 184, 01.11.2018

Selçuk Öz Selahattin Togay

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de elektrik sektöründeki yapısal reformların ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin ortaya konulmasıdır. Çalışmada,1980-2015 yıllarına ait GSYİH ve elektrik tüketimi serilerine Johansen Eş bütünleşme testi uygulanmıştır. Değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin tespit edilmesi üzerine, Vektör Hata Düzelme Modeli kurulmuştur. Daha sonra değişkenler arasındaki ilişkinin yönünün tespiti için serilere Granger Nedensellik/Blok Dışsallık Wald testi uygulanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre yüzde 10 anlamlılık düzeyinde GSYİH’dan elektrik tüketimine doğru nedensellik ilişkisi tahmin edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Elektrik Sektörü, Yapısal Reform, Enerji Politikası, Ekonomik Büyüme

Effects of Structural Reforms in Electricity Sector to Economic Growth: The Case of Turkey

Öz

The purpose of this paper is to show effects of structural reforms in electricity sector to economic growth. In this sense; Johansen Cointegration test was applied on GDP and electricity consumption series betwen 1980-2015 years. Upon finding a long-term relationship between the variables, the Vector Error Correction Model was established. And then to detect the direction of the relationship between the variables Granger causality / Block Externality Wald test was applied the series. According to the findings of the study, the causality relationship from GDP to electricity consumption was estimated at 10 percent significance level

Anahtar Kelimeler

Electricity Sector, Structural Reform, Energy Policy, Economic Growth

Kaynakça

• ECEFA, (European Comission Atiyas, I. (2006), Elektrik Sektöründe Serbestleşme ve Düzenleyici Reform, Tesev Yayınları, İstanbul.
• Bölük, G. (2010) “Türkiye Elektrik Piyasasında Düzenleyici Reform ve Performans”, III. Rekabet Ekonomisi ve Politikası Sempozyumu, 8-9 Ekim, Denizli.
• Cope, D. (2000), “Electricity Sector Regulation in The Apec Region”, Asia Pacific Energy Research Centre, Toranomon.
• Çağlar, A., Kubar E. Y. ve Korkmaz, A. (2017), “Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamiği Olarak Enerji”, Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 36, s.103-129.
• Çetintaş, H. ve İ.M. Bicil, (2015), “Elektrik Piyasalarında Yeniden Yapılanma ve Türkiye Elektrik Piyasasında Yapısal Dönüşüm”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, Sayı: 2, s.1-15.
• Dünya Bankası, (2015), Türkiye Enerji Economic and Financial Affairs), (2015), Structural Reforms
• https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/growth-and-investment/structural- reforms/structural-reforms-economic-growth_en, 13.06.2018. Eğilmez, Mağfi (2012), “Nedir bu yapısal reformlar”, http://www.mahfiegilmez.com/2012/01/nedir-bu-yapsal-reformlar.html, 01.01.2017.
• EPDK, (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu), (2011) Elektrik Piyasası Gelişim Raporu 2011, Ankara.
• EPİAŞ, (Elektrik Piyasaları İşletme Anonim Şirketi), (2015), Gün İçi Piyasası Taslak Kullanıcı Kılavuzu, Ankara. EPİAŞ, (Elektrik Piyasaları İşletme Anonim https://www.teias.gov.tr/tr/turkiye-elektrik-uretim-iletim-istatistikleri, 06.04.2018 Şirketi), Elektrik İstatistikleri
• Hunt, S. (2002), Making Competition Work in Electricity, John Wiley&Sons Ltd., West Sussex, England.
• Omri, A. (2014), “An International Literatüre Survey on Energy Economic Growth nexus: Evidence from Country-Specific Studies”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Sayı: 38, p.951-959.
• Oral, B, N.H. Sohtaoğlu, ve Güney, İ (2006), “Elektrik Enerjisi Sektöründe Uygulanan Yapısal Modeller ve Ülkelere Göre İşleyiş Farklılıkları”, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Türkiye 10. Enerji Kongresi, 27-30 Kasım, İstanbul.
• Özercan, M. (2007), Elektrik Endüstrisinin Yeniden Yapılandırılması ve Deregülasyonu Sürecinde Perakende Satış Rekabeti, Rekabet Kurumu, Ankara.
• Özkan, A. F. (2010), “Türkiye’de Enerji Sektörüne İlişkin 10 Temel Sorun Alanı”, Rekabet Dergisi, Sayı: 11, s. 83-139.
• Öztürk, İ. (2010), “A Literature Survey on Energy–Growth Nexus”, Energy Policy, Sayı: 38, s.340-349. Resmi Gazete (2001), 4628 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr, 17.06.2018.
• Rodrik, Dani (2004), İktisat Politikası Reformlarını Anlamak (çev. Y. AKBULAK ve A. ASLAN), Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, (Orijinal makalenin yayım tarihi, 1996).
• Salman, B. (2008), “Elektrik Sektöründe Yeniden Yapılanma ve Özelleştirme”, Memleket, Siyaset Yönetim Dergisi, Sayı: 3, s.188-208.
• Sitti, Kenan (2015), “Gün Öncesi Piyasası ve Gün İçi Piyasası Karşılaştırması”, Enerji Panorama, Ağustos.
• Steiner, Faye (2000), Regulation, Industry Structure and Performance in the Electrıcity Supply Industry, Working Papers No: 238, OECD, Paris.
• Şen, Ali (2005), “Washington Konsensüs ve Gelişmekte Olan Ülkeler Sorunları: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 2, s.181-200.
• Uluatam, E. (2011), “Türkiye Elektrik Piyasasında Özelleştirme Süreci”, Ekonomik Forum, s.56-63.
• Wolak, F.A. (2003), “Designing competitive wholesale electricity markets for Latin American countries”, First Meeting Latin American Competition Forum, April, Paris.