SWOT-AHP Bütünleşik Yöntemi İle E-Fatura Sisteminin Değerlendirilmesi: Bilecik İli Örneği

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 193 - 209, 01.07.2019

Filiz Ekinci Burcu İnan

Öz

Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri alanındaki gelişmeler, internetin yaygınlaşmasına yol açmıştır. İnternetin yaygınlaşması ve devlet kurumlarında da kullanılmaya başlanılmasıyla elektronik fatura E-fatura uygulamaları da yaygınlık kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı, e-fatura uygulamasını SWOT-AHP bütünleşik yöntemiyle değerlendirip, bu yöntemler sonucunda elde edilen bulgulardan faydalanarak E-fatura uygulamasının daha verimli hale getirilebilmesi için en iyi stratejiyi belirlemektir. E-faturayla ilgili literatür taraması yapılıp bunun yanında uzman ve akademik görüşler alınarak Bilecik’teki E-fatura uygulamasının mevcut durumu SWOT analizi ile değerlendirilmek için 29 soruluk anket formu hazırlanmıştır. Hazırlanan anket formu Bilecik Vergi Dairesi’nde çalışan alanında uzman kişilere uygulanmış ve 5’li likert ölçeğine göre ortalaması 4’ün üzerinde olan 13 soru SWOT matrisini belirlemiştir. Daha sonra bu kriterler dikkate alınarak e-fatura uygulamasının durumunun iyileştirilmesi için stratejiler oluşturulmuştur. Çok Kriterli Karar Verme ÇKKV yöntemlerinden biri olan AHP yöntemiyle SWOT analizinde elde edilen kriterler ve stratejiler ikili olarak birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar sonucunda “tehditlerin” diğer kriterlere güçlü yanlar, zayıf yanlar ve fırsatlar oranla daha yüksek bir ağırlığa sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca AHP yöntemi kullanılarak en yüksek ağırlığa sahip olan strateji “E-faturaya geçiş süreci azaltılarak, E-faturaya geçme zorunluluğunun kademeli olarak artırılması” olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

E-fatura, SWOT, AHP, Çok Kriterli Karar Verme.

An Assessment Of The E-Invoice System Using SWOT-AHP Integrated Method: A Case From Bilecik

Öz

Today, the developments in the field of information and communication technologies have led to the widespread use of the Internet. Electronic invoicing E-invoices applications have also become widespread due to the widespread use of the Internet and the use of state institutions. The purpose of this study is to evaluate the e-invoice application with SWOTAHP integrated method and to determine the best strategy for making E-invoice application more efficient by making use of the findings obtained as a result of these methods. A questionnaire was prepared to evaluate the current status of E-invoice application in Bilecik by using SWOT analysis. The questionnaire form was applied to the experts in Bilecik Tax Office and 13 questions with an average of 4 according to the 5-point Likert scale determined the SWOT matrix. Then, by considering these criteria, strategies were developed to improve the status of e-invoice application. The criteria and strategies obtained in the SWOT analysis with AHP method, which is one of the Multi Criteria Decision Making MCDM methods, were compared with each other. As a result of these comparisons, it was concluded that son threats ere had a higher weight than other criteria strengths, weaknesses and opportunities . Moreover, the strategy which has the highest weight by using AHP method has been determined as gradually increasing the transition to E-invoice by decreasing the transition period to E-invoice

Anahtar Kelimeler

E-Invoice, SWOT, AHP, MultiCriteria Decision Making.

Kaynakça

• Aktaş R., Doğanay M., Gökmen Y., Gazibey Y., ve Türen U. (2015), Sayısal Karar Verme Yöntemleri, Beta Yayıncılık S.19, ss.181-184
• Alshomrani S., ve Qamar S. (2012), “Hybrid SWOT-AHP Analysis of SaudiArabia E- Government”, International Journal of Computer Applications, Volume 48– No.2
• Arslan, Türkan Elif (2010), “Analitik Hiyerarşi Sürecinde Yöntemiyle İle Strateji Seçimi: Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesinde Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.15, S.2 ss.455-477.
• Aytaç, M., ve Gürsakal, N. (2015), Karar Verme, Dora Basım Yayın Dağıtım AŞ, Bursa.
• Azak S. T., ve Bizimyer M. (2016), “Elektronik Faturanın Vergi Kanunları Açısından Değerlendirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, C.26
• Bayraktar C., ve Yıldırım M. (2017) ,“E-Belge Sistemleri Üzerine Davranışsal Tutum ve Kullanım Niyetlerinin incelenmesi: Karabük ili Muhasebe Meslek Mensupları Örneği” , Muhasebe ve Finansman Dergisi, ss. 95-113
• Demirdöven M. O. (2017), Muhasebede E-fatura ve E-defter; Türkiye’de E-fatura E-defter Sistemine Geçen İşletmelere İlişkin Bir Araştırma, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne
• Dominic, P. D. D., Jati, H., ve Kannabiran, G. (2010), Performance evaluation on quality of Asian e-government websites–an AHP approach, International Journal of Business Information Systems, 6(2), 219-239.
• Elçin R., Gerekan B., ve Usta M., (2018), “E-Fatura, E-defter, E-Arşiv, Uygulamalarına Geçiş Sürecinde Yaşanan Sorunlar: Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Üzerine Bir Çalışma”, Mali Çözüm Dergisi, S.146, ss 13-43
• Elsheikh, Y., ve Azzeh, M. (2017), Prioritize E-Government Strategies Using SWOT-Ranked Voting Analysis Technique: The Case of Jordan, International Journal of Computer Science and Network Security (IJCSNS), 17(1), 1.
• European Commission (2001),VAT: Commission Welcomes Political Agreement on Simpler İnvoicing Rules, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-01-1730_en.htm, E.T. 20.11.2018.
• Gökçen G., ve Özdemir M., (2016), “Türkiye’de Muhasebe Uygulamalarından E-defter ve E- fatura Uygulaması” , Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, C. 12, S.46
• Gönen S., ve Solak B., (2017), “Maliye Bakanlığı E-Dönüşüm Sürecinin Muhasebe Meslek Mensupları Açısından Değerlendirilmesine İlişkin Bir Alan Araştırması”, Muhasebe Ve Finansman Dergisi, ss.63-80
• Görener, A., (2016), “A SWOT-AHP Approach for Assessment of MedicalTourismSector in Turkey”, Alphanumeric Journal, S.2, ss. 160-170
• Güney A., (2014), “Role Of Technology in Accounting and e-accounting”, Socialand Behavioral Science, 152, ss. 852-855.
• Karaman C., Demirel N., ve Demirel T., (2007), Prioritization of e-Government strategies using a SWOT-AHP analysis: the case of Turkey, ISSN: 0960-085X (Print) 1476-9344 (Online) Journal homepage: http://www.tandfonline.com/loi/tjis20
• Önder, G. ve Önder E. (2015), Analitik Hiyerarşi Süreci, Editörler: Bahadır Fatih Yıldırım ve Emrah Önder, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, 2. Baskı, Bursa: Dora Yayıncılık
• Özdağoğlu, A. (2011), Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ve Uygulama Örnekleri, TMMOB MMO Yayınları, S.579
• Paksoy, T., Pehlivan, N. Y. ve Özceylan, E. (2013), Bulanık Küme Teorisi, Ankara: Nobel.
• Saaty, T. L., ve Tran, L. T. (2007), On the in validity of fuzzifying numerical judgments in the Analytic Hierarchy Process, Mathematical and Computer Modelling, 46(7), ss. 962-975.
• Saaty, Thomas L. (1990), “ How To Make A Decision: The Analytic Hierarchy Process”, European journal of operational research, 48(1), pp 9-26.
• Saaty, Thomas L.(1980), Analytic hierarchy process, John Wiley&Sons, Ltd.
• Sandberg, Karl W.,Wahlberg, Olof ve Pan, Yan (2009), “Accptance of E-Invoicing in SMEs”, Don Harris (Ed.), Engineering Psychology and Cognitive Ergonomics, San Diego USA: Springer, p. 289-296.
• Shareef, M. A., Dwivedi, Y. K. (2011), Electronic government adoption paradigms, In Stakeholder Adoption of E-Government Services: Driving and Resisting Factors (pp. 27-85). IGI Global.
• T.C. Resmi Gazetesi, 397 Sıra No.lu VUK. Genel Tebliği, 05 Mart 2010, Sayı:27512, Başkanlık Basımevi, Ankara
• Taha, Hamdy A. (1997), Yön Eylem Araştırması, Çevirenler: Ş. Alp Baray ve Şakir Esnaf, İstanbul: Literatür Yayınları
• Tavana, M., Zareinejad, M., DiCaprio, D., Kaviani, M. A. (2016), An integrated intuitionistic fuzzy AHP and SWOT method for outsourcing reverse logistics, Applied Soft Computing, No.40, pp 544-557
• Tektüfekçi, F. (2018), “Türkiye’de E-Dönüşüm Sürecinde Elektronik Belge Ve Defter Kontrolü İle Denetimi Üzerinde Bir İnceleme”, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İİBF Dergisi, S.1, ss. 101-119
• Timor, M. (2011), Analitik Hiyerarşi Prosesi, Türkmen Kitabevi.
• Valettin, Erhard K. (2001), “SWOT Analysis from a Resource-Based View”, Journal of Marketing Theory andPractice, Vol.. 9, No. 2, pp. 54-69
• Yürekli E., Gönen S. ve Şahiner A., (2016), “E-fatura Uygulamasına İlişkin Bir Değerlendirme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 35, ss 290-30
• Zhou, Y. D., ve Shi, M. L. (2009), Rail transit Project risk evaluation based on AHP model, In Information and Computing Science, ICIC'09. Second International Conference on, Vol. 3, pp. 236-238.