Uluslararası Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşma Modelleri ve Türkiye'nin Model Yaklaşımı

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 3, 301 - 321, 01.11.2019

Uğur Kızılgül Furkan Beşel

Öz

Küreselleşme süreciyle beraber dünya da ekonomi ve ticaret alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Yaşanan bu gelişmelerle birlikte ülkeler arasında çifte vergilendirme sorunu ortaya çıkmış, bu sorunun çözümü için çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları imzalanmıştır. Her geçen gün sayısı ve önemi daha da artmakta olan vergi anlaşmaları uluslararası kuruluşlar tarafından da gündeme alınmış ve anlaşmalarla ilgili OECD ve BM Modelleri geliştirilmiştir. Türkiye bu model anlaşmalarının her zaman menfaatine olmaması gerekçesiyle, kendi model vergi anlaşmasını geliştirmiştir. Bu çalışmayla, öncelikle günümüzde çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının önemine değinilecek, daha sonra uluslararası kuruluşlar OECD ve BM tarafından geliştirilen Model Anlaşmalar ele alınacak, son olarak Türkiye’nin Model Anlaşmalar konusundaki tutumu ve kendi çıkarları doğrultusunda geliştirmiş olduğu Türkiye Modeline ilişkin değerlendirmeler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları, OECD Modeli, BM Modeli, Türkiye Modeli.

Uluslararası Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşma Modelleri ve Türkiye'nin Model Yaklaşımı International Double Taxation Prevention Agreement Models and Turkey Model Approach

Öz

Along with the globalization process, important developments have been experienced in the economy and trade in the world. As a result of these developments, the problem of double taxation has emerged among the countries and agreements to prevent double taxation have been signed for the solution of this problem. Tax agreements, which are increasing in number and importance day by day, have been brought to the agenda by international organizations and OECD and UN Models have been developed. Turkey on the grounds that the benefit of this model is always agreement, has developed its own model tax treaty. In this study, first of today it will be referred to the importance of avoiding double taxation agreement, then the international organizations OECD and developed by the UN Model Treaty will be discussed, and finally stance on Turkey's Model Agreement and which was developed in line with their own interests assessments regarding Turkey Model will be made

Anahtar Kelimeler

Double Taxation Agreements, OECD Model, Model UN, Turkey Model.

Kaynakça

• Altaş, S. (2010). Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Çifte Vergilendirme ve Türkiye Yaklaşımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Marmara Üniversitesi SBE.
• Aydın, F. (2010) Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının Değerlendirilmesi. Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı: 77, Mayıs 2010.
• Bahar, C. O. (2008). Çifte Vergilendirmeyi Önleme Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmaları ve Yabancıların Türkiye'de Vergilendirilmeleri. Yaklaşım.
• Balcı, A. B.(2003). Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorunları I, Vergi Dünyası Dergisi, (263).
• Balcı, B. A. (2003). Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorunları II, Vergi Dünyası, (264), 85- 106.
• Başak, L. (2005). Türkiye’nin İmzalamış Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının Yürürlüğe Girme Prosedürü. Vergi Sorunları Dergisi, (201), 79-91.
• Başak, L. (2011). Vergi Anlaşmalarına Göre Gayrimenkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesinde Mükelleflerin Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar. Vergi Sorunları Dergisi. (269).
• Başok, C. B. (2016). Uluslararası Vergi Anlaşmalarının Yorumlanması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara, Ankara Üniversitesi SBE.
• Biyan, Ö. (2005). Vergi Anlaşmaları Çerçevesinde Taşımacılık Faaliyetleri. E-Yaklaşım. (26). 529-548.
• Çölgezen, Ö. (2010). Uluslararası Çifte Vergilendirme II. Yaklaşım Dergisi, Mart.
• Çölgezen, Ö. (2010) Uluslararası Çifte Vergilendirme III. Yaklaşım Dergisi, (208), Nisan.
• Çubukçu, M. (2006). Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorunu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi SBE.
• Demirağ, L. (1991). Uluslararası Vergi Anlaşmaları. Hesap Uzmanları Kurulu Konferansları II. Ankara.
• Egeli, H. & Güngör, Ö. (2014). Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Yolları ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası Dergisi, (396) 75-90.
• Erdoğmuş, H. (2018). http://istanbulymmo.org.tr/dosyalar/platformNotlar/20181227.pdf (10.04.2019).
• Ferhatoğlu, E. (2010). Uluslararası Vergi Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi. Beta Basın Yayın Dağıtım.
• GİB, (2015). Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Model Anlaşma, Kısaltılmış Basım, Rehber.
• GİB, https://www.gib.gov.tr/uluslararasi_mevzuat (06.04.2019).
• GİB, (2019). 2018 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara.
• Güngör, F. (1987). Uluslararası Hukuksal Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi ve Türkiye Uygulaması. Vergi Dünyası Dergisi, (190), 30-47.
• Kara, Ç. (1995). Uluslararası Çifte Vergilendirme ve Türkiye’nin Akdettiği Anlaşmalar. Maliye Dergisi, (120), 55-59.
• Karaldı, H. (2015). Uluslararası Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, Marmara Üniversitesi SBE.
• Kaplan, E. (2013). Türk Hukukunda Uluslararası Çifte Vergilendirme Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları. Vergi Dünyası, S, 384, 40-52.
• Karabulut, F. M. (2014). Çifte Vergilendirmenin Önlenmesine Yönelik BM ve OECD Modellerinin Karşılaştırılması. Vergi Dünyası. (398), 89-98.
• Nazalı, E. (2008). OECD Model Anlaşmasına Göre Temettü ve Faiz Gelirlerinin Vergilendirilmesi-I. Yaklaşım Dergisi. (182).
• Öncel, M., Kumrulu, A., Çağan, N., (2011). Vergi Hukuku, 24. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Öz, S. (2005). Uluslararası Vergi Rekabeti ve Vergi Cennetleri. Maliye ve Hukuk Yayınları.
• Öz, E. ve Çavdar, F. (2012). Çifte Vergilemenin Önlenmesine Yönelik OECD ve Türkiye Uygulamaları. Vergi Dünyası Dergisi.
• Pehlivan, O. ve Öz, E. (2011), Uluslararası Vergilendirme, Trabzon: Derya Kitabevi.
• Rohatgi, R. (2005). Basic International Taxation Second Edition Volume I: Principles, Richmond Law&Tax Ltd.
• Semercigil, (2017). http://rehberdanismanlik.com/2017-revize-oecd-vergi-anlasmasi-modeli- yorum-ve-aciklamalari-murat-semercigil/ ( 07.03.2019).
• Semercigil, M. (1994). Türk Vergi Anlaşmaları Yorum Ve Açıklamaları. Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları Birliği Yayınları.
• Şenyüz, D., Yüce, M., Gerçek, A. (2016). Vergi Hukuku: Genel Hükümler. Ekin Basım Yayın.
• Taylan, E. (1984). Vergi Anlaşmaları ve Türkiye'nin Konu Üzerindeki Çalışmaları. Vergi Dünyası Dergisi, (37) 49-52.
• Tekin, S. (2009). Uluslararası Hukuksal Çifte Vergilendirmede Vergilendirme Yetkisi. Mali Pusula, Sayı: (51) 75-86.
• Tokmakkaya, M. (1996). Uluslararası Vergi Anlaşmaları ve Türkiye Uygulaması. Vergi Dünyası. (182 ),78-89.
• Tuncer, S. (1974). Çifte Vergileme ve Milletlerarası Vergi Anlaşmaları. Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi.
• Uluatam, Ö., ve Methibay, Y. (2001). Vergi Hukuku, Genel Esaslar, Türk Vergi Sistemi.
• Yaltı Soydan, B. (1995). Uluslararası Vergi Anlaşmaları. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Yaltı, B. (1994).Vergi Anlaşmalarında Uluslararası Çifte Vergilendirmenin Ortadan Kaldırılması Yöntemleri. Vergi Sorunları Dergisi. 67-87.
• Yaltı Soydan, B. (1995). Uluslararası Vergi Anlaşmaları. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Yaltı, B. (2003). Elektronik Ticarette Vergilendirme. Der Yayınları.
• Yıldırım, M. (2013). Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Gayrimaddi Hak Bedellerinin Vergilendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi, (301).