Public Ethics And Human Rights

Yıl 2009, Sayı: 8, 123 - 145, 01.09.2009

Görkem Birinci

Öz

Ethics is one of the oldest disciplines of philosophy. Public ethics, which is nowadays defined as the principles or norms that determine the behaviors and decisions of public servants, are evaluated by the big thinkers of ethics and politics. However, one important factor, in addition to the thoughts concerning establishing ethical values in government, is the idea of human rights which came into the intellectual life predominantly in the 20th century. The critical link between human rights and public ethics has been neglected because of the historically inadequate relationship between these two terms. This article, explains the important link between human rights and public administration. To this end, it is shown that the principles behind public ethics are also derived from the underlying principles of human rights. Therefore the emphasis is to explain the theoritical links between these two terms

Anahtar Kelimeler

Ethics, Human Rights, Public Ethics, Public

KAMU ETİĞİ VE İNSAN HAKLARI

Öz

Etik, felsefenin en eski disiplinlerinden biridir. Günümüzde, genellikle kamu görevlilerinin davranış ve kararlarını belirleyecek ilkeler ya da normlar olarak anlaşılan kamu etiğine ilişkin tartışmalar ise, geçmişte ahlak ve siyaset felsefesinin büyük düşünürlerince kapsamlı olarak ve ustalıkla ele alınmıştır. Ancak, kamu yönetiminde etik ilkeleri egemen kılma çabasında bugün geçmişte dile getirilen düşüncelere ek olarak gözönünde bulundurulması gereken önemli bir husus, düşünce yaşamımıza büyük oranda yirminci yüzyılda giren insan hakları fikridir. Oysa, insan haklarının etikle ilgisinin çoğu zaman kurulmaması ve insan haklarının devlet ya da kamu yönetimiyle kurulan çarpık ilgisi nedeniyle insan haklarının kamu etiğiyle olan güçlü bağı gözden kaçmaktadır. Bu yazıda, etik, insan hakları ve kamu yönetimi ya da devlet idesi arasındaki bu güçlü bağın serimlenmesine çalışılacak ve kamu etiğine temel olabilecek ilkelerin aslında insan hakları fikrine de kaynaklık eden insanın değerinin bilgisinden türetilen ilkeler olması gerektiği gösterilmeye çalışılacaktır. Bu doğrultuda insan haklarının, etik ile kamu yönetimi ya da kamu görevlileri arasında nasıl bir köprü oluşturduğu vurgulanacak ve bu sayede kamu etiği yazınında mevcut teorik sorunların aşılmasına katkı sağlanmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Etik, İnsan Hakları, Kamu Etiği, Kamu Yönetimi

Kaynakça

• AQUINAS, Thomas. “Toplu Dinbilim”, (Der. M Tunçay), Batı’da Siyasal Düşünceler Tarihi: Eski ve Orta Çağlar, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
• ARISTOTELES. Nikomakhos’a Etik, (Çev. S. Babür), Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1988.
• BARNES, Jonathan. Aristoteles, (Çev. B. Ö. Düzgören), İstanbul, Altın Kitaplar Yayınevi, 2002.
• BEYER, W. C. “Ethics in the Public Service: Proposals for a Public Service Code”, Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 101, The Ethics of the Professions and of Business, 1922, pp. 152-157.
• CASSIRER, Ernst. Devlet Efsanesi, (Çev. N. Arat), İstanbul, Remzi Kitabevi, 1984.
• CICERO, M. T. “Yasalar”, (Der. M. Tunçay), Batıda Siyasal Düşünceler Tarihi: Eski ve Orta Çağlar, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
• COHEN, S. – EIMICKE, B. W. “Ethics and the Public Administrator”, Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 537, Ethics in American Public Service, 1995, pp. 96-108.
• COPLESTON, Frederick. Yararcılık ve Pragmatizm, (Çev. D. Canefe), İstanbul, İdea Yayınevi, 2000.
• DELIUS, Harald. “Etik”, Günümüzde Felsefe Disipilinleri, (Der./Çev. D. Özlem), İstanbul, İnkılap Kitabevi, 2001.
• GOSS, P. R. “A Distinct Public Administration Ethics?”, Journal of Public Administration Research and Theory: J-PART, 1996, Vol. 6, No. 4, pp. 573-597.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Ş. Yönetim Hukuku, Ankara, Turhan Kitabevi, 2007.
• KANT, Immanuel. Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi, (Çev. İ. Kuçuradi), Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1982.
• KARAHANOĞULLARI, Onur. Kamu Hizmeti, Ankara, Turhan Kitabevi, 2004.
• KARASU, Koray. Profesyonelleşme Olgusu ve Kamu Yönetimi, Ankara, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, 2001.
• KAYGI, Abdullah. “Yaşama Hakkı Kavramı”, Uluğ Nutku’ya Armağan, İstanbul, Inkılap Kitabevi, 2006, s. 239-258.
• KUÇURADI, İoanna. “Felsefi Etik ve Meslek Etikleri”, Etik ve Meslek Etikleri, (Yay. Haz. H. Tepe), Ankara, Türkiye Felsefe Kurumu, 2000.
• KUÇURADI, İoanna. İnsan HaklarıKavramları ve Sorunları, Ankara ,Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2007.
• NOHUTÇU, Ahmet. “Etik ve Kamu Yönetimi”, Çağdaş Kamu Yönetimi II, (Ed. M. Acar & H. Özgür), Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 2004.
• ÖZDEMIR, Murat. (2008), “Kamu Yönetiminde Etik”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 7, s. 179-195.
• ÖZLEM, Doğan. Etik – Ahlak Felsefesi, İstanbul, İnkılap Kitabevi, 2004.
• ÖZTAN, Bilge. Medeni Hukuk’un Temel Kavramları, Ankara, Turhan Kitabevi, 2005.
• ÖZTÜRK, N. K. “Etik ve Kamu Yönetimi”, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar: Sorunlar, Tartışmalar, Çözüm Önerileri, Modeller, Dünya ve Türkiye Yansımaları, (Ed. A. Balcı, A. Nohutçu, N. K. Öztürk, B. Coşkun) Ankara, Seçkin Yayıncılık. 2008.
• PAKSÜT, Fatma. Seneca’da Ahlak Görüşü, Zevk Anlayışı, Yayınlanmış Doktora Tezi, Ankara, Ulusal Basımevi, 1971.
• PLATON. Devlet, (Çev. S. Eyüboğlu & M. A. Cimcoz), İstanbul, Remzi Kitabevi, 1992.
• PLATON. Yasalar, (Çev. C. Şentuna & S. Babür), İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 2007.
• SARAÇ, Osman. Kamu Yararı Kavramı, Maliye Dergisi, Sayı: 139, 2002.
• STRAUSS, Leo. Natural Right and History, The University of Chicago Press, London, 1965.
• THOMPSON, F. D. “The Possibility of Administrative Ethics”, Public Administration Review, 1985, Vol. 45, No. 5, pp. 555-561.